ΔΕΚΑΕΞΑΡΗΔΕΣ

Οι κινητοποιήσεις κατά του ήδη ψηφισθέντος νόμου - πλαισίου για την αναθεώρηση του περίφημου άρθρου 16 του Συντάγματος διανύουν περίοδο ανάπαυλας δύο εβδομάδων. Οι επικριτές του νέου νόμου επικαλούνται (εκτός των άλλων) και την αντισυνταγματικότητά του. Βέβαια, το Σύνταγμα είναι ένα σύνολο θεσμοθετημένων διατυπώσεων και, θεωρητικά, βρίσκεται υπεράνω κάθε άλλου νόμου. Όμως, το να επικαλούμαστε διαρκώς το Σύνταγμα σημαίνει πως του αποδίδουμε ιερές διαστάσεις και πως το θεωρούμε ανέγγιχτο και πέρα από οποιαδήποτε κριτική. Η προσοχή, πάντως, των περισσοτέρων επικεντρώνεται στην επιδιωκόμενη ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Σχετικά με το θέμα αυτό, η παράγραφος 8 του εν λόγω άρθρου είναι μάλλον αντιφατική (Νόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τους όρους χορήγησης άδειας για την ίδρυση και λειτουργία εκπαιδευτηρίων που δεν ανήκουν στο Κράτος, τα σχετικά με την εποπτεία που ασκείται πάνω σ' αυτά, καθώς και την υπηρεσιακή κατάσταση του διδακτικού προσωπικού τους. Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται). Βέβαια, η προσπάθεια της κυβέρνησης να εντάξει και την Παιδεία (επισήμως, πλέον) στην κτηνώδη νεοφιλελεύθερη πραγματικότητα είναι εμφανέστατη και αγωνιώδης. Γεγονός είναι πως οι κυβερνώντες βρήκαν εύσχημη δικαιολογία για την ψευδομεταρρύθμισή τους: την κωμικοτραγική κατάσταση που επικρατεί στο μόρφωμα που αυτάρεσκα αυτοαποκαλείται "Ελληνικό Πανεπιστήμιο" (υποδομές της πλάκας, ανεπαρκές και αδιάφορο διδακτικό προσωπικό, κλίκες και διαχειριστικές ατασθαλίες, οσφυοκαμπτικός καριερισμός και πολλά ακόμη). Ήρθαν, λοιπόν, οι σύγχρονοι βένετοι και, αντί να παρέμβουν αποφασιστικά διορθώνοντας την κατάσταση (αποτέλεσμα που προϋποθέτει κόπο, τόλμη και φαντασία), προτίμησαν τη λύση που εξυπηρετεί τα αφεντικά τους. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά.

Ας δούμε, όμως, και κάποια άλλα (κάθε άλλο παρά ασήμαντα) σημεία του (αναθεωρημένου, πλέον) άρθρου 16:

Παράγραφος 2: Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες. Πώς νοείται η "αγωγή" εν γένει; Δεν είναι κάτι απολύτως υποκειμενικό; Επίσης, η καλλιέργεια εθνικής συνείδησης μπορεί να εγγυηθεί την αρμονική και καλοπροαίρετη συνύπαρξη των ομοεθνών; Η απάντηση δίδεται καθημερινά σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής και σε όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες: ό,τι ισχύει για όλους ισχύει και για τους "ελληναράδες": ο θάνατός σου η ζωή μου. Εξάλλου, από ισχυρή εθνική συνείδηση υποτίθεται πως εμφορούνται οι εγχώριοι εξουσιαστές από καταβολής ελληνικής φυλής, οι οποίοι αναπαράγουν κι ενισχύουν τις εξοντωτικές και κραυγαλέες κοινωνικοοικονομικές ανισότητες. Άρα, η εμπέδωση της εθνικής συνείδησης δε βοηθά. Και, γιατί η θρησκευτική συνείδηση θεωρείται βασικό συστατικό της παιδείας; Δεν είναι σχιζοφρενικό, από τη μια να διακηρύσσεται πως η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη (άρθρο 13, παρ.1) και, από την άλλη να ορίζεται πως επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα είναι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (άρθρο 3, παρ.1); Ή, μήπως, το αίσθημα του συνανήκειν σε μια θρησκεία βοήθησε στην εξάλειψη των ανθρωποφαγικών και κανιβαλικών συμπεριφορών;

Παράγραφος 4: Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια (...) Αν δεν κάνουμε λάθος, τα Α.Ε.Ι. υπάγονται στην κατηγορία "κρατικά εκπαιδευτήρια". Τότε, γιατί απαιτούν καταβολή χρηματικού αντιτίμου για μεταπτυχιακές σπουδές; Οι σπουδές αυτές δεν περιλαμβάνονται "σε όλες τις βαθμίδες της παιδείας";

Το ερώτημα που προκύπτει είναι: κάποιος που αυτοπροσδιορίζεται ως προοδευτικός, αριστερός, αναρχικός, αντιεξουσιαστής, κτλ, γιατί να υπερασπίζεται έναν εξουσιαστικό θεσμό – δόγμα; γιατί να περιμένει από το μισητό (κατά τα’ άλλα) κράτος να ρυθμίζει το άκρως ευαίσθητο ζήτημα της παιδείας; γιατί δίνει ψήφο εμπιστοσύνης σε κάτι τόσο αναξιόπιστο και χυδαίο; γιατί να ομνύει σε αυτό που (υποτίθεται πως) απεχθάνεται; Δεν είναι (τουλάχιστον) οξύμωρο;