ΟΥΡΑΝΙΑ ΓΑΛΗΝΗ 4.VI.1989

Ονομάστηκε "Ά­νοι­ξη του Πε­κί­νου" του 1989, και κα­τα­πνί­γη­κε στο αί­μα α­πό τη δογματική γρα­φειο­κρα­τί­α του "Κομ­μου­νιστι­κού" Κόμ­μα­τος της Κί­νας. Ω­στό­σο, οι αι­τί­ες που ο­δή­γη­σαν σ’ αυ­τήν την εξέ­γερ­ση ε­ξα­κο­λου­θούν να υ­φί­στα­νται. Α­πό το 1978 η γρα­φειο­κρα­τική μονοκρατορία του Κ.Κ.Κίνας ε­γκαι­νί­α­σε μια πο­λι­τι­κή φιλε­λευ­θε­ρο­ποί­η­σης της οι­κο­νο­μί­ας και ρή­ξης με το μα­ο­ϊ­κό πα­ρελ­θόν. Η πο­λι­τική εκείνη α­πο­τε­λού­ταν α­πό δύ­ο φά­σεις: η πρώτη (1979-1984) α­φο­ρού­σε τον α­γρο­τι­κό τομέ­α και η δεύ­τε­ρη (με­τά το 1984) α­φο­ρού­σε τον βιο­μη­χα­νι­κό και ε­μπο­ρι­κό το­μέ­α, πε­ριε­λάμ­βα­νε ά­νοιγ­μα της Κί­νας στις ξέ­νες ε­πεν­δύ­σεις (κυ­ρί­ως για­πω­νέ­ζικες), ι­διω­τι­κο­ποί­η­ση των πό­ρων, εν­θάρ­ρυν­ση της ι­διω­τι­κής πρω­το­βου­λί­ας στην ύ­παι­θρο, ει­σα­γω­γή κρι­τη­ρί­ων πα­ρα­γω­γι­κό­τη­τας στα ερ­γο­στά­σια κτλ. Μέ­χρι το 1989 οδήγησε σε μια σχετική οι­κο­νο­μι­κή α­νά­πτυ­ξη, ο­δή­γη­σε ό­μως και στη δη­μιουρ­γί­α τε­ρά­στιων α­νι­σο­τή­των. Νέ­α στρώ­μα­τα πλου­σί­ων εμ­φα­νί­στη­καν στις πό­λεις και στην ύ­παι­θρο, ενώ 200 ε­κα­τομ­μύ­ρια α­γρότες κα­τα­στρά­φη­καν και κατευ­θύν­θη­καν προς τα με­γά­λα α­στι­κά κέ­ντρα. Η ει­σα­γω­γή μιας “μει­κτής” οι­κο­νο­μί­ας αύ­ξη­σε το μέ­σο βιο­τι­κό ε­πί­πε­δο, αλ­λά ο­δή­γη­σε σε μια α­ναρ­χί­α της πα­ρα­γω­γής και της δια­νο­μής ενώ γιγαντώθηκε (κυ­ρί­ως μέ­σα στο κόμ­μα και τον στρα­τό) έ­να στρώ­μα προ­νο­μιού­χων, μια πραγ­μα­τι­κή παρασιτική μα­φί­α που εί­χε στα χέ­ρια της την οι­κο­νο­μι­κή ε­ξου­σί­α. Οι βιο­μη­χα­νι­κοί ερ­γά­τες που για χρό­νια α­πο­λάμ­βα­ναν την α­σφά­λεια της ερ­γα­σί­ας και του ει­σο­δή­μα­τος τους, εί­δαν την α­γο­ραστι­κή τους δύ­να­μη να κα­ταρ­ρέ­ει α­πό τον ε­πι­τα­χυ­νό­με­νο πλη­θω­ρι­σμό λό­γω της α­πε­λευ­θέ­ρω­σης των τι­μών σε πο­λυά­ριθ­μα α­γα­θά πρώ­της α­νά­γκης. Στις πα­ραμο­νές του 1989 ο πλη­θω­ρι­σμός εί­χε υ­περ­βεί το κό­στος ζω­ής, τα ερ­γα­τι­κά ει­σο­δήμα­τα α­πό την άλ­λη έ­με­ναν κα­θη­λω­μέ­να, η α­νερ­γί­α αυ­ξα­νόταν συ­νε­χώς, η μο­νιμό­τη­τα στην ερ­γα­σί­α ε­ξα­φα­νι­ζό­νταν, ει­δι­κά για τις πιο α­δύ­να­μες κοι­νω­νι­κές ο­μά­δες (π.χ. έ­γκυες γυ­ναί­κες), οι κοι­νω­νι­κές πα­ρο­χές και οι δη­μό­σιες δα­πάνες μειώ­θη­καν δρα­στι­κά. Η κα­τά­στα­ση γι­νό­ταν α­κό­μη πιο α­φό­ρη­τη λό­γω της δια­φθο­ράς των κρα­τι­κών στε­λε­χών που επω­φε­λού­νται από την ι­διω­τι­κο­ποί­η­ση της οι­κο­νο­μί­ας. Α­πό τις αρ­χές του Μά­η του 1989 και για ε­φτά ε­βδο­μά­δες ξε­τυ­λί­χτη­κε έ­να με­γα­λειώ­δες κί­νη­μα που α­γκά­λια­σε πλα­τιές μά­ζες φοι­τη­τών, ερ­γα­τών και πλη­βειακών στρω­μά­των στο Πε­κί­νο αλ­λά και σε 314 άλ­λες με­γά­λες πό­λεις (Σαν­γκά­η, Κα­ντόνα, Χιάν, Βου­χάν κα) ε­νά­ντια στη δι­κτα­το­ρί­α του Κ.Κ.Κί­νας και τη φι­λε­λευ­θε­ρο­ποί­η­ση της οι­κο­νο­μί­ας. Στην πό­λη Ναν­κίν, 1600 χι­λιό­με­τρα έ­ξω από το Πε­κί­νο, 1000 φοι­τη­τές ξε­κί­νη­σαν πο­ρεί­α προς την κι­νε­ζι­κή πρω­τεύ­ου­σα. Απέναντι σ’ αυ­τό το με­γα­λειώ­δες κί­νη­μα το κα­θε­στώς α­ντέ­δρα­σε βί­αια. Στις 20 Μά­η ε­πι­βλή­θη­κε στρα­τιω­τι­κός νό­μος, ενώ 300.000 στρα­τιώ­τες δια­τά­χθηκαν να κα­τευ­θυν­θούν προς την πλα­τεί­α Τιεν-Αν-Μεν του Πε­κί­νου, το κέ­ντρο της ε­ξέ­γερ­σης. Μια ε­ξα­γριω­μέ­νη αν­θρω­πο­θά­λασ­σα πε­ρι­κύ­κλω­σε και α­νέ­κο­ψε την πο­ρεί­α των στρα­τιω­τι­κών μο­νά­δων τρα­γου­δώ­ντας την κομ­μου­νι­στι­κή διε­θνή. Τε­λι­κώς, τα ξη­με­ρώ­μα­τα 3 προς 4 Ιού­νη ο Λα­ϊ­κός Α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κός Στρα­τός με ταν­κ και τε­θω­ρα­κι­σμέ­να ει­σέ­βα­λε στην πλατεί­α πνί­γο­ντας στο αί­μα το κί­νη­μα. Ο α­ριθ­μός των νε­κρών δεν έ­γι­νε πο­τέ γνωστός. Η ε­πί­ση­μη εκ­δο­χή του Πε­κί­νου μι­λά­ει για πά­νω α­πό “300 νε­κρούς α­πό τους ο­ποί­ους οι μι­σοί στρα­τιώ­τες”. Τα γε­γο­νό­τα της πλα­τεί­ας α­κο­λού­θη­σαν δί­κες δια­δη­λω­τών αλ­λά και στρα­τιω­τών που αρ­νή­θη­καν να πυ­ρο­βο­λή­σουν διαδη­λω­τές. Ο αριθμός των θυμάτων παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστος και η Πλατεία Τιενανμέν, έκτοτε, κάθε χρόνο στις 4 Ιουνίου μένει κλειστή. Τις ημέρες εκείνες, μια συγκλονιστική φωτογραφία έκανε τον γύρο του κόσμου και, έκτοτε, συμβολίζει την αναπόφευκτη θέση του ατόμου απέναντι στην ανάλγητη εξουσία, την αντίσταση στην ασυδοσία και την ακαταμάχητη δύναμη της απελπισίας των πληβείων της κάθε εποχής: στην Πλατεία Τιενανμέν ένας νέος Κινέζος, μόνος, προτάσσει το σώμα του προσπαθώντας έτσι να σταματήσει μία φάλαγγα έξι αρμάτων.

Χαν Ντονγκφάνγκ. Πριν δέκα επτά χρόνια. Στο Πεκίνο. Μόνος μπροστά στις ερπύστριες. Γράφει η Τέτα Παπαδοπούλου στην "Ελευθεροτυπία" (Παρασκευή 25 Μάη 2007): «(...) Η Κίνα συνεχίζει τον πρωταθλητισμό στις θανατικές εκτελέσεις και το εμπόριο οργάνων (στο οποίο συμβάλλουν σημαντικά, χωρίς φυσικά να ερωτηθούν, οι κρατούμενοι οι καταδικασμένοι σε θάνατο). Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας διατηρεί πάντα το μονοπώλιο της εξουσίας και τον ολοκληρωτικό χαρακτήρα του καθεστώτος, πλην όμως τώρα οικοδομεί τον... καπιταλισμό. Τέτοιες καινοτομίες. Και, τέλος, το Πεκίνο ετοιμάζεται να υποδεχτεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες το 2008. (...) Ο χαρισματικός Χαν Ντονγκφάνγκ, 43 ετών σήμερα, γιος αγροτών, αναδείχτηκε -παρότι δεν ήταν φοιτητής- σε μία από τις ηγετικές μορφές της εξέγερσης στην Τιενανμέν. Κι αυτό δεν είναι τίποτα, αν μπορώ να πω, μπροστά σε ό,τι έκανε στη συνέχεια και συνεχίζει να κάνει. (...) Ο Χαν Ντονγκφάνγκ γεννήθηκε στο Πεκίνο, το 1963. Στα δεκαεπτά του αρχίζει να δουλεύει στους σιδηροδρόμους (ελεγκτής της θερμοκρασίας στα βαγόνια-ψυγεία). Τον Μάιο του 1989, λίγο πριν από την εξέγερση στην Τιενανμέν, επιχειρεί το αδιανόητο. Ιδρύει την "Αυτόνομη Ενωση Εργατών Πεκίνου". Ιδρύει, δηλαδή, το πρώτο ανεξάρτητο συνδικάτο στην κομμουνιστική Κίνα. Το γεγονός αυτό θα τον κάνει γνωστό στη Δύση. Συλλαμβάνεται στην Τιενανμέν. Ανακρίνεται επί δύο χρόνια. Υφίσταται εικονικές εκτελέσεις. Στο τέλος, τον ρίχνουν σε ένα κελί με βαριά φυματικούς κρατουμένους. Μολύνεται. Η καμπάνια στο εξωτερικό για την απελευθέρωσή του φέρνει αποτέλεσμα. Βγαίνει από τη φυλακή ημιθανής, το 1991. Χειρουργείται στις Η.Π.Α. (του αφαιρούν τον ένα πνεύμονα) και το κόστος της επέμβασης καλύπτει η Ομοσπονδία Αμερικανικών Συνδικάτων AFL-CIO. Δεν θα μείνει όμως στις Η.Π.Α. Μόλις συνέρχεται και πατάει στα πόδια του, επιστρέφει πίσω στην Κίνα. Τον απελαύνουν. Επιχειρεί ξανά. Τον εντοπίζουν στα σύνορα και, κυριολεκτικά, τον πετούν από την άλλη πλευρά. Πού βρίσκεται σήμερα; Ο Χαν Ντονγκφάνγκ είναι εγκατεστημένος από το 1994 στο Χονγκ Κονγκ (ζει με την οικογένειά του σε ένα ταπεινό διαμέρισμα στο νησάκι Λάμα). Με τι ασχολείται στο Χονγκ Κονγκ; Είναι εντελώς αφοσιωμένος σε κάτι μοναδικό, καταπληκτικό. Ο Χαν Ντονγκφάνγκ έχει ιδρύσει τη μη κυβερνητική οργάνωση "Εργατικό Δελτίο της Κίνας", που επί της ουσίας είναι ένα συνδικάτο! Ενα συνδικάτο που δεν έχει όμοιό του πουθενά στον κόσμο. Ενα συνδικάτο που από το Χονγκ Κονγκ συμβουλεύει και υπερασπίζεται τους εργάτες και τα δικαιώματά τους στην Κίνα (με τη συμβολή και μιας ομάδας περίπου τριάντα Κινέζων δικηγόρων). Ναι, από το Χονγκ Κονγκ στην Κίνα. Υπεράσπιση εξ αποστάσεως. Πώς γίνεται αυτό; Το συνδικάτο λειτουργεί μέσω Διαδικτύου. Εκτός από το Διαδίκτυο (η ευρεία διάδοσή του στην Κίνα βοηθά πολύ), ο Χαν Ντονγκφάνγκ χρησιμοποιεί και ένα άλλο "όπλο", παλαιότερης τεχνολογίας, αλλά αποτελεσματικό: το ραδιόφωνο. Έχει δική του εκπομπή τρεις φορές την εβδομάδα (στο Radio Free Asia). Προετοιμάζοντας τις εκπομπές του, προκαλεί προηγουμένως φόρουμ συζητήσεων στο Διαδίκτυο. Διασταυρώνει. Ξεψαχνίζει. Διπλοδιασταυρώνει. Οι ακροατές του στην Κίνα μαθαίνουν όλα όσα τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης δεν λένε ποτέ (...)»

Η Κίνα ετοιμάζεται για τους Ολυμπιακούς του 2008, εκτοπίζοντας εκατομμύρια αγρότες κι ερημώνοντας την ύπαιθρο για να πραγματοποιήσει μεγαλεπήβολα έργα (φράγματα κ.ά) ενώ βρίσκεται στη "μαύρη λίστα" της Διεθνούς Αμνηστίας αναφορικά με τα πολιτικά δικαιώματα και το σεβασμό της ζωής των υπηκόων της. Το μόνο σίγουρο είναι το εξής: οι απανταχού εξουσιαστές δε θα βρίσκουν ποτέ "ουράνια γαλήνη", διότι δεν τους αξίζουν ούτε τα "δύο μέτρα γης" που, θεωρητικά, δικαιούται κάθε άνθρωπος...