ΠΡΩΤΑ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ !!!

Η "Ορχήστρα των Χρωμάτων" ιδρύθηκε το 1989 και η πρώτη της εμφάνιση των έγινε στην αίθουσα "Παλλάς" της Αθήνας, στις 23 Νοεμβρίου του 1989, υπό τη διεύθυνση του ιδρυτή της, Μάνου Χατζιδάκι. Ο Μάνος Χατζιδάκις οραματιζόταν ένα επίλεκτο συμφωνικό σύνολο, το οποίο θα παρουσίαζε πρωτότυπα προγράμματα, με συνδυασμούς έργων τα οποία συνήθως δεν καλύπτονται από συμβατικές συμφωνικές ορχήστρες.

Κατά την πρώτη αυτή περίοδο ζωής της, από το 1989 έως το 1993, η Ορχήστρα των Χρωμάτων έδωσε το στίγμα των προθέσεων αλλά και των προοπτικών της, χωρίς ωστόσο να ολοκληρώσει τους στόχους της, αφενός λόγω μεγάλων οικονομικών δυσχερειών (δεν υπήρχε ακόμη καμιά κρατική βοήθεια) αφετέρου λόγω της σταδιακής επιδείνωσης της υγείας του ιδρυτή της. Η τελευταία συναυλία που διηύθυνε ο ίδιος ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν αυτή της 22^ας Φεβρουαρίου 1993 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με τίτλο «Διαμαρτυρία κατά του Νεοναζισμού».

Ο Μάνος Χατζιδάκις απεβίωσε στις 15 Ιουνίου του 1994.

Προς τα τέλη του 1994, ο Θάνος Μικρούτσικος, Υπουργός Πολιτισμού τότε, τήρησε την υπόσχεση που είχε δώσει στον ιδρυτή της Ορχήστρας κι εξασφάλισε την επιβίωσή της, με τη βοήθεια του κράτους αυτή τη φορά. Έτσι, στις 27 Δεκεμβρίου 1994, ιδρύθηκε νέος φορέας ιδιωτικού δικαίου, επιδοτούμενος από το ΥΠ.ΠΟ., διατηρώντας την επωνυμία "Ορχήστρα των χρωμάτων". Πρόεδρος του νέου φορέα ορίστηκε ο Γιώργος Στεφανάκης και Καλλιτεχνικός Διευθυντής ο Γιώργος Κουρουπός. Τη θέση του Μόνιμου Διευθυντή Ορχήστρας ανέλαβε ο Μίλτος Λογιάδης και τη Διεύθυνση Διοικητικού και Παραγωγής η Βίκυ Γαλάτου. Καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του νέου προσώπου της Ορχήστρας των Χρωμάτων θα παίξει η ίδρυση ενός μεγάλου διαγωνισμού, διεύθυνσης ορχήστρας και σύνθεσης, εναλλάξ, με την επωνυμία "Διεθνής Διαγωνισμός Δημήτρης Μητρόπουλος". Με τον νέο θεσμό η Ορχήστρα αφενός διεκδικούσε μια περίοπτη θέση στο διεθνές μουσικό τοπίο, αφετέρου σηματοδοτούσε τη βαρύτητα που θα αποκτούσε γι΄ αυτήν στο εξής η σύγχρονη δημιουργία.

Παρ’ όλα αυτά, τα οικονομικά προβλήματα δεν εκλείπουν. Διαβάζουμε στην "Ελευθεροτυπία" (12 Απριλίου 2005): «Με επιστολή του ο μαέστρος της Ορχήστρας των Χρωμάτων Μίλτος Λογιάδης κρούει τον κώδωνα για το αδιέξοδο που έχει περιέλθει η ορχήστρα ύστερα από την παρατεταμένη (πεντάμηνη) "απουσία" του υπουργείου Πολιτισμού στην αποπληρωμή δεδουλευμένων. Ζητεί να υπογραφεί άμεσα η προγραμματική σύμβαση, απευθυνόμενος προς τον πρόεδρο και τα μέλη του Δ.Σ. της Ορχήστρας των Χρωμάτων (...)».

Το καλοκαίρι του 2006, ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ορχήστρας Γιώργος Κουρουπός δήλωσε πως «υπάρχει ακόμη και ο κίνδυνος αναστολής λειτουργίας της». Διαβάζουμε στην "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία" (6 Αυγούστου 2006): «Οι ευθύνες κάποτε έπαιζαν πινγκ πονγκ μεταξύ ορχήστρας και υπουργείου Πολιτισμού. Τώρα το "μπαλάκι" κινείται από το ΥΠ.ΠΟ. προς το υπουργείο Οικονομίας, καθώς ο Γιώργος Βουλγαράκης διατείνεται ότι θέλει να βοηθήσει, αλλά δεν μπορεί αφήνοντας εμμέσως πλην σαφώς να εννοηθεί ότι ο Γιώργος Αλογοσκούφης ευθύνεται για το γεγονός ότι δεν μπορεί να δώσει το 1,6 εκατ. ευρώ που απαιτείται για την ορχήστρα. Τελικά, στη συναυλία - αφιέρωμα στη Βέμπο (24 Ιουνίου 2006), ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ορχήστρας εισέπραξε προφορική δέσμευση από τον υπουργό Πολιτισμού, (…)». Στο ίδιο άρθρο: «Η κατάσταση για τις ελληνικές ορχήστρες μόνο ρόδινη δεν είναι, διότι: Οι περισσότερες στερούνται μόνιμης στέγης, με αποτέλεσμα να φιλοξενούνται περιοδικά σε ενοικιαζόμενα θέατρα και χώρους συχνά ακατάλληλους για πρόβες μουσικών. Δεν υπάρχει η ασφάλεια ότι οι καλλιτεχνικοί διευθυντές είναι σταθεροί και μπορούν απερίσπαστοι να δουλέψουν. Οι περισσότεροι είτε αλλάζουν τακτικά, εγκαταλείποντας το έργο στο έλεος του επόμενου διευθυντή, είτε όταν φεύγουν μεσολαβεί μεγάλο χρονικό διάστημα ώσπου να βρεθεί ο αντικαταστάτης τους. Όταν, δε, οι διευθυντές τυγχάνει να είναι συνθέτες δυσκολεύονται να αφήσουν κατά μέρος τις δημιουργίες τους κι έτσι μετατρέπουν τις ορχήστρες σε ιδιωτικές τους υποθέσεις. (…) Ελάχιστα σχήματα μπορούν να έχουν μακροπρόθεσμο προγραμματισμό. Υπάρχουν μαρτυρίες μουσικών (κυρίως σε κρατικές ορχήστρες) που λένε πως ειδοποιούνται την τελευταία στιγμή (μόλις τρεις μέρες πριν), χωρίς ιδιαίτερες πρόβες για τις συναυλίες που θα δώσουν. Συχνά δε, χρησιμοποιούνται για να "κάνουν" το κομμάτι τους ή να ξεμπερδεύουν με κάποια υποχρέωση πολιτικοί και στελέχη οργανισμών. Οι περισσότερες ορχήστρες αποτελούνται από έκτακτους μουσικούς, που εργάζονται με μισθούς πείνας και υπό τη δαμόκλειο σπάθη της απόλυσης. Για πολλά από τα προβλήματα ευθύνεται ο πενιχρός προϋπολογισμός αλλά και η καθυστέρηση από το ΥΠ.ΠΟ. στην καταβολή των χρημάτων στις ορχήστρες. Αποτέλεσμα; Καταφεύγουν σε τραπεζικά δάνεια. Οι συνδικαλιστές αντιτίθενται ακόμα και στην ύπαρξη των χορηγών. Υποπτεύονται σε αυτούς, βλέπετε, πιο υπόγεια σχέδια. Σχεδόν δεν μπορούν να παραδεχτούν ούτε ένα θετικό στοιχείο από το αλισβερίσι με τους χορηγούς. Υπάρχει παγκοσμίως μία τάση να μεταβούν όλες οι ορχήστρες σε ιδιώτες. Έτσι, όλα τα μουσικά σύνολα θα ανήκουν πλέον σε επιχειρηματίες και χορηγούς οι οποίοι θα έχουν λόγο στο έργο τους. Είναι μια προοπτική που αρχίζει και στην Ελλάδα να διαμορφώνεται. Οι κρατικές ορχήστρες έχουν μετατραπεί εδώ και τέσσερα χρόνια σε οργανισμούς ιδιωτικού δικαίου. Παράτυπα συνεχίζεται η επιχορήγησή τους από το κράτος επειδή η κυβέρνηση δεν έχει τα κότσια να βγει και να παραδεχτεί ότι ξεπουλά τον πολιτισμό. Είμαστε απέναντι σε κάθε είδους χορηγό, δεν μπορεί η τέχνη να γίνεται πιόνι στα χέρια οποιουδήποτε θέλει να πλουτίσει. Σκεφτείτε πόσο τριτοκοσμικά μοιάζουν κάποια από τα παραπάνω, όταν η Τουρκία έχει πέντε ενεργές όπερες, ενώ οι δυτικές έχουν άλλου είδους ανησυχίες: Η μία μετά την άλλη οι ευρωπαϊκές ορχήστρες είναι πλέον τόσο ισχυρές που αποχαιρετούν τις πολυεθνικές δισκογραφικές και ιδρύουν δικές τους εταιρείες, ώστε να έχουν την απόλυτη ευθύνη των C.D. και D.V.D., τους. Αυτά για μας μοιάζουν αιώνες μακριά...»

"Ελευθεροτυπία", Παρασκευή 13 Ιουλίου 2007: «Κυριολεκτικά ένα βήμα πριν από την πτώχευση βρίσκεται η Ορχήστρα των Χρωμάτων. Η ημερομηνία εκτέλεσης της "θανατικής ποινής" της είναι, μάθαμε, η 30^ή Σεπτεμβρίου, εάν το υπουργείο Πολιτισμού δεν ανταποκριθεί άμεσα σε οικονομική υποχρέωση που εκκρεμεί από το 2003. Η κατάσταση μάλιστα είναι τόσο οριακή που, προ τετραημέρου, ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της ορχήστρας, Γιώργος Στεφανάκης, υπέβαλε την οριστική (;) του παραίτηση στον υπουργό Πολιτισμού Γιώργο Βουλγαράκη. Κι όμως, ο υπουργός γνώριζε εξαρχής τη δεινή κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει η ορχήστρα, και μάλιστα με ευθύνη του ΥΠ.ΠΟ. Η ιστορία, κοινή: το 2003, επί Βενιζέλου, το ΥΠ.ΠΟ., αδυνατώντας να ανταποκριθεί στην επιδότηση, υπέδειξε στην ορχήστρα να πάρει τραπεζικό δάνειο ύψους 1 εκατ. ευρώ. Την υποχρέωση αποπληρωμής αναλάμβανε το υπουργείο, με συγκεκριμένες αποφάσεις του για την καταβολή των τραπεζικών δόσεων. (…) Ο υφυπουργός Πολιτισμού Πέτρος Τατούλης άφησε σε εκκρεμότητα το δάνειο, που με τους τόκους "αβγάτιζε". Λίγο μετά τον Φεβρουάριο του 2006, όταν ανέλαβε το ΥΠ.ΠΟ., ο Γιώργος Βουλγαράκης ενημερώθηκε επισήμως από φορείς της ορχήστρας και για το δάνειο και για την προγραμματική της σύμβαση, που δεν έχει ανανεωθεί επί μία 10ετία. Παρ' ότι δεσμεύτηκε να ανταποκριθεί, περιορίστηκε τον Οκτώβριο του 2006 να καταβάλει στην ορχήστρα το υπόλοιπο της επιδότησής της για τη χρονιά (1,5 εκατ. ευρώ). Φέτος τον Απρίλιο, η τράπεζα απείλησε πλέον επισήμως με δικαστικά μέτρα. Ο Γιώργος Στεφανάκης απηύθυνε εκ νέου έκκληση στο ΥΠ.ΠΟ. και ο υπουργός έστειλε τον οικονομικό του σύμβουλο, κ. Αράρ, να μελετήσει το πρόβλημα και να προτείνει λύσεις.... Προ δεκαημέρου, η τράπεζα επανήλθε, στέλνοντας με δικαστικό κλητήρα διαταγή πληρωμής εντός 15 ημερών. Διαφορετικά, προειδοποιούσε ότι θα προβεί σε κατάσχεση λογαριασμών και οποιασδήποτε ιδιοκτησίας της ορχήστρας. Η συνάντηση των κ. Στεφανάκη και Αράρ με τον πρόεδρο της τράπεζας πέτυχε αναστολή της απόφασης μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου. Έπειτα από αυτό, ο κ. Στεφανάκης (που, ας σημειωθεί, έχει προτείνει στο ΥΠ.ΠΟ. τη λύση να πάρει εκείνος δάνειο από την Εθνική Τράπεζα, αποπληρώνοντας το χρέος) έστειλε στον υπουργό την παραίτησή του. Για την ώρα, ο κ. Βουλγαράκης σιωπά. Αλλά κι εμείς δεν μπορούμε παρά να σκεφτούμε ότι, αν η Ορχήστρα των Χρωμάτων ήταν Ποδοσφαιρική Α.Ε., το πρόβλημα θα είχε λυθεί. Δυστυχώς, ο Μάνος Χατζιδάκις προτιμούσε τη μουσική από το ποδόσφαιρο».

Οι τελευταίες φράσεις περιγράφουν με ακρίβεια την κατάσταση: το κράτος διαθέτει χρήματα εκεί που θέλει. Για τα αρπακτικά των τραπεζών ό,τι και να πούμε θα είναι λίγο. Όμως, η κεντρική εξουσία φορολογεί και συντηρεί υπουργεία (στελεχωμένα με αμειβόμενους υπαλλήλους και όχι εθελοντές) με σκοπό (υποτίθεται) να διαθέτει τα συγκεντρωμένα ποσά για συγκεκριμένους τομείς - ένας από τους οποίους είναι και ο "πολιτισμός". Η περίπτωση της "Ορχήστρας των Χρωμάτων" (όπως και όλων των μουσικών σχημάτων - πλην διαγωνιζομένων στην Eurovision) αποδεικνύει πως οι αδρώς αυτοαμειβόμενοι διαχειριστές του βίου μας δεν ανταποκρίνονται σε αυτό στο οποίο (υποτίθεται, πάλι) είναι ταγμένοι. Ή, για να το πούμε πιο απλά και πιο "ελληνικά", δεν κάνουν τη δουλειά τους. Αντιθέτως, όπως πολλάκις έχει συμβεί, όταν πρόκειται για αθλητικές ανώνυμες εταιρείες (κερδοσκοπικές επιχειρήσεις, δηλαδή) κάνουν τα πάντα για να ικανοποιήσουν την πολυπληθή εκλογική τους πελατεία. Αν κάποιοι προσπαθούν να συνεχίσουν το έργο του Χατζηδάκι (δηλαδή, να ανοίξουν τον ορίζοντα σ’ αυτήν τη γελοία ψωροκώσταινα), είναι καταδικασμένοι σε δια βίου ταλαιπωρία και σε σισύφειες προσπάθειες (τιμωρούνται, δε, και με το μαρτύριο του Προμηθέα). Αντιθέτως, οι πρόεδροι των Π.Α.Ε. είναι "ευεργέτες της πατρίδος" (μεγαλοεπενδυτές, γαρ) και αν κάνουν κάποια (π.χ. χρηματιστηριακή) παρατυπία (π.χ. Μπατατούδης) τιμωρούνται απάνθρωπα με παραγραφή αδικημάτων (μετά παρέλευσης πενταετίας). Οι δε Π.Α.Ε. είναι ευαγή ιδρύματα και τα χρέη τους (τα οποία δεν είναι αποτέλεσμα αφελούς κακοδιαχείρισης ή άστοχων / άτυχων επιλογών, αλλά συνέπεια σκόπιμης και μελετημένης εξαπάτησης) "ρυθμίζονται" (μέσω ειδικής νομοθεσίας) με ευνοϊκότατους όρους (συν τοις άλλοις και για να μην κακοκαρδιστεί ο "λαός" της ομάδας). Εν Ελλάδι, τέτοια ευνοϊκή μεταχείριση απολαμβάνουν μόνον οι μεγαλοαπατεώνες και οι διαπλεκόμενοι. Α, ναι, "το κράτος είμαστε εμείς"!!!