Ο ΧΡΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΡΙΜΑ...

Σύμφωνα με δημοσίευμα της ιταλικής εφημερίδας "Corriere della Sera" (Τρίτη 2 Οκτωβρίου 2007), η απόφαση της γαλλικής κυβέρνησης να μειώσει τις ετήσιες ώρες διδασκαλίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση από 958 σε 864, πυροδότησε τη σχετική συζήτηση και στην Ιταλία. Η περικοπή των ωρών αυτών, στοχεύει στο να προσεγγιστεί ο μέσος ευρωπαϊκός όρος (800 ώρες ετησίως). Ο Γάλλος υπουργός Παιδείας, Xavier Darcos, θέλει να χρησιμοποιηθούν οι ώρες αυτές ως ενισχυτική διδασκαλία για τους πιο αδύναμους μαθητές. Στην Ιταλία, ο αριθμός ετήσιων ωρών διδασκαλίας είναι 980 ώρες. Στη Γαλλία, το μέτρο θα ισχύσει από τη σχολική χρονιά 2008-2009 και η ημέρα που θα εξαιρεθεί είναι το Σάββατο (έως τώρα, εξαιρούνται η Τετάρτη και η Κυριακή).

Η ημέρα χωρίς σχολείο στα μισά της εβδομάδας, είναι κληρονομιά που άφησε ο Jules Ferry (1832-1893, πρωθυπουργός της Γαλλίας από 23.09.1880-14.11.1881 και από 21.02.1883-06.04.1885), ο οποίος θεωρείται και ο "πατέρας" της δωρεάν υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Για να εξασφαλίσει τον λαϊκό (μη θρησκευτικό) χαρακτήρα του σχολείου, με σχετικό νόμο του 1882, ανακήρυξε την Πέμπτη ως την ημέρα κατά την οποία οι γονείς θα μπορούσαν να προσφέρουν στα παιδιά τους θρησκευτική διαπαιδαγώγηση έξω από τα σχολικά κτίρια. Οι ώρες των μαθημάτων της Πέμπτης μετατέθηκαν στο Σάββατο και το 1972 "ημέρα κατήχησης" ονομάστηκε η Τετάρτη - και αυτό ισχύει έως σήμερα.

Στην Ιταλία, η προοπτική υιοθέτησης ανάλογης πρακτικής συναντά σθεναρές αντιδράσεις - τόσο από τους γονείς όσο και από τους εκπαιδευτικούς. Το βασικό πρόβλημα που απασχολεί τους γονείς είναι το πού και πώς θα καταναλώνουν τον εξωσχολικό τους χρόνο οι βλαστοί τους. Το σκηνικό είναι γνωστό και κοινό: εργαζόμενοι γονείς που τεκνοποιούν αφήνοντας (ή, μάλλον, εγκαταλείποντας) την ανατροφή των παιδιών τους σε θεσμούς εξωοικογενειακούς και αμιγώς επαγγελματικούς. Γονείς οι οποίοι δεν ξέρουν (και δεν μπορούν να μάθουν) πώς να "χειριστούν" την αναπόφευκτα ανερμάτιστη ύπαρξη που κατέθεσαν ως θήραμα στη βορβορώδη ανθρωπότητα και, συν τοις άλλοις, δεν είναι διατεθειμένοι να δοθούν ψυχή και τε σώματι στο "παράγωγο" της αυθαιρεσίας τους. Ως εκ τούτου, δεν είναι παράξενο το γεγονός ότι πανικοβάλλονται μπροστά στο ενδεχόμενο να "υποχρεωθούν" να θυσιάσουν λίγο από τον χρόνο τους - τα σχολεία και οι παιδικοί σταθμοί είναι μια βολική λύση.

Στο συγκεκριμένο δημοσίευμα παρατίθενται κάποιες αντικρουόμενες απόψεις. Σύμφωνα με τη Luisa Ribolzi, κοινωνιολόγο της εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο της Genova, «(...) στην Ιταλία, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την όλο και μεγαλύτερη απορρόφηση του χρόνου των παιδιών από το σχολείο. Συγκριτικά, ένας ενήλικος ξοδεύει λιγότερο χρόνο στον χώρο εργασίας του. Ωστόσο, αν οι εναλλακτικές λύσεις είναι τα βιντεοπαιχνίδια, η τηλεόραση και η ημιαναλφάβητη γιαγιά, τότε είναι προτιμότερο το σχολείο». Σύμφωνος με το μέτρο της γαλλικής κυβέρνησης (το χαρακτηρίζει "άριστο") είναι ο Attilio Oliva, σύμβουλος της Confindustria [Confederazione Generale dell'Industria Italiana, κάτι σαν τον ελληνικό Σ.Ε.Β.] για θέματα εκπαίδευσης: «Τα παιδιά σήμερα είναι πιο ξύπνια από ό,τι ήταν 50 χρόνια πριν και το σχολείο δεν είναι η μοναδική πηγή γνώσης. Αρκεί να σκεφτούμε το Internet και τις τόσες άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες, από τη μουσική έως το θέατρο (...) Οι ώρες που θα αφαιρεθούν από τη διδασκαλία, θα χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση των μαθητών που υστερούν. Είναι ανώφελο να μένει στο θρανίο, για 30 ώρες την εβδομάδα, όποιος είναι ικανός και του αρκούν 25 (...) Η χρησιμοποίηση τριών δασκάλων δεν έχει καμία διδακτική χρησιμότητα και αποσκοπεί μόνο στην κάλυψη θέσεων εργασίας τη στιγμή που μειώνεται διαρκώς ο αριθμός των παιδιών». Αντίθετη γνώμη έχει ο παιδαγωγός Benedetto Vertecchi: «Η Ιταλία δεν είναι Γαλλία, ένα τέτοιο μέτρο θα ήταν καταστροφικό (...) Μόνοι ωφελημένοι θα ήταν οι γόνοι των εύπορων οικογενειών. Θα είχαν περισσότερο χρόνο για ιππασία και να εξασκηθούν στο πιάνο. Αυτοί, όμως, είναι μόνο μια ελίτ. Οι υπόλοιποι θα είχαν περισσότερο χρόνο για να αποκτηνωθούν μπροστά στην τηλεόραση και τα βιντεοπαιχνίδια (...) Η ιστορία της εκπαίδευσής μας είναι διαφορετική από τη γαλλική. Εκεί, η μαζική σχολική εκπαίδευση ξεκίνησε πολύ νωρίτερα και αποτέλεσε βασικό στοιχείο της Δημοκρατίας. Επίσης, οι Γάλλοι γονείς είναι πιο καλλιεργημένοι από τους Ιταλούς και τα παιδιά τους κινδυνεύουν λιγότερο να αποβλακωθούν από την τηλεόραση».

Ερώτημα (ρητορικό): το ζήτημα έχει μόνο εκπαιδευτικό χαρακτήρα ή ευρύτερα κοινωνικό;