DEIMANTAS NARKEVIČIUS

Τρία έργα του Λιθουανού Deimantas Narkevičius παρουσιάζονται στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Λιμάνι, Αποθήκη Β1, έως τις 30 Απριλίου 2008), στα πλαίσια της έκθεσης "Genius Seculi". Πρόκειται για τρεις video-εγκαταστάσεις που αναφέρονται στο πώς βίωσε η χώρα του το δεύτερο μισό του 20^ού αιώνα.

Στο πρώτο video, με τίτλο "Once in the XX Century", ο Narkevičius παρουσιάζει την αποκαθήλωση και απομάκρυνση του αγάλματος του Vladimir Ilich Ulyanov (δηλαδή, του Lenin) από την κεντρική πλατεία του Βίλνους, τον Σεπτέμβριο του 1991. Το ευρηματικό τέχνασμα που χρησιμοποιεί ο Narkevičius, είναι το αντίστροφο μοντάρισμα της φυσικής σειράς των εικόνων, με αποτέλεσμα την αντιστροφή της ιστορικής πραγματικότητας. Έτσι, αντί για την εκδίωξη του αγάλματος, παρακολουθούμε την "επανέγερσή" του εν μέσω επευφημιών κι ενθουσιωδών χειροκροτημάτων. «Όλοι έδειχναν να πιστεύουν πως αν απομάκρυναν ό,τι σχετιζόταν με το σοβιετικό καθεστώς, η κοινωνία θα ζούσε άμεσες και ουσιαστικές αλλαγές. Στην πραγματικότητα, βέβαια, απλώς απαλλάσσονταν με βίαιο τρόπο από τις υλικές μαρτυρίες και τα ίχνη του σοβιετικού παρελθόντος, χωρίς η απομάκρυνση των ορατών συμβόλων να μπορεί να εξασφαλίσει την επιθυμητή λήθη και την ουτοπία του φιλελευθερισμού που τότε φάνταζε μονόδρομος», διευκρινίζει ο Narkevičius.

Στη δεύτερη video-εγκατάσταση ("Disappearance of a Tribe"), ο Narkevičius ανασυνθέτει την ιστορία του πατέρα του (και της εποχής του) χρησιμοποιώντας ασπρόμαυρες οικογενειακές φωτογραφίες. Η παρουσίαση ολοκληρώνεται με το κατευόδιο φίλων και συγγενών γύρω από το φέρετρο του νεκρού πατέρα. Στην "εξαφάνιση μιας φυλής", ο Narkevičius δείχνει το τέλος του σοβιετικού κοινωνικού μοντέλου που σημάδεψε τη γενιά του πατέρα του και μοιάζει με μια ψύχραιμη απόπειρα καταγραφής μιας εποχής χωρίς ιδιαίτερη νοσταλγική διάθεση.

Τέλος, στο "Energy Lithuania", ο Narkevičius επισκέπτεται ένα από τα τελευταία εναπομείναντα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που ανάγονται στη σοβιετική εποχή. Γύρω από το εργοστάσιο αυτό, χτίστηκε μία ολόκληρη πόλη που φιλοξένησε ανθρώπους που επέστρεψαν (τα έτη 1956 και 1957) από τις φυλακές της Σιβηρίας και αποτέλεσαν το εργατικό προσωπικό που έβαλε σε εφαρμογή τις γραμμές παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος.