Σάββατο 7 Μαρτίου 2009

Πρώην αζήτητα, νυν περιζήτητα...


Κρέων:

Δε φύτρωσε χειρότερη καμιά
εφεύρεση στον κόσμο σαν το χρήμα.
Αυτό γκρεμίζει πόλεις, ανθρώπους ξεσπιτώνει,
δασκαλεύει και πλανεύει το φρόνιμο μυαλό
να κυνηγάει της ντροπής τα έργα˙
μαθαίνει τον άνθρωπο να γίνει κάλπης
και να κατέχει μύριες όσες βρωμιές.
(στίχοι 296 - 302)

Σιχαίνομαι τους άλλους πάλι που ξεσκεπάζονται
και με κομψές την πράξη τους στολίζουν θεωρίες.
(στίχοι 493 - 494)

Σοφοκλέους, "Αντιγόνη"
Εκδόσεις "Κάκτος" 1994
Μετάφραση: Κώστας Γεωργουσόπουλος




"
BODIES... Η Έκθεση, Ένα ταξίδι στο ανθρώπινο σώμα", τιτλοφορείται η έκθεση που φιλοξενεί η "Τεχνόπολις" του Δήμου Αθηναίων (Πειραιώς 100, Γκάζι, Αίθουσα Δ12). Στο δελτίο Τύπου, διαβάζουμε: «Το ανθρώπινο σώμα, μια συναρπαστική εμπειρία! Στην έκθεση παρουσιάζονται με σεβασμό αληθινά ανθρώπινα σώματα στην ολότητά τους ή ανά μέρη, τα οποία έχουν διεξοδικά διαχωριστεί και διατηρηθεί μέσω μιας πρωτοποριακής διαδικασίας δίνοντας έτσι η ευκαιρία στους επισκέπτες να δουν την ομορφιά και την πολυπλοκότητα των ίδιων τους των σωμάτων, των οργάνων και των συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού. Η Έκθεση BODIES παρουσιάζει αληθινά ανθρώπινα σώματα, απευθύνεται σε επισκέπτες όλων των ηλικιών και τους επιτρέπει να δουν τους εαυτούς τους όπως δεν τους είχαν δει ποτέ ξανά στο παρελθόν. Περισσότερα από 200 όργανα και εκθέματα ανθρώπινων σωμάτων στην ολότητά τους εκτίθενται σε 9 ενότητες δείχνοντας την πολυπλοκότητα των οστών, μυών, νεύρων, αιμοφόρων αγγείων και οργάνων ενός ανθρωπίνου σώματος. Η Έκθεση BODIES είναι μια εκπληκτική παρουσίαση της ανθρώπινης ανατομίας, η οποία έχει φτάσει στην Αθήνα μετά από την τεράστια επιτυχία που είχε σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, η Ουάσινγκτον, η Πόλη του Μεξικό, το 'Άμστερνταμ, η Πράγα και η Βουδαπέστη. Περισσότεροι από 11 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν ήδη την ευκαιρία να ανακαλύψουν τα πάντα για την ανθρώπινη ανατομία. Η Έκθεση BODIES θα σας διαφωτίσει, θα σας παρακινήσει, θα σας γοητεύσει, και θα σας εμπνεύσει».

"Bodies Revealed: The Exhibition" . Μια έκθεση πτωμάτων, τα οποία έχουν συντηρηθεί βάσει μιας τεχνικής που ονομάζεται "πλαστινοποίηση" (επινοήθηκε από τον ανατόμο Gunther von Hagens ) και είναι η πλέον αποτελεσματική μέθοδος διατήρησης ενός πτώματος. Αρχικά, το κουφάρι τοποθετείται σε φορμαλδεΰδη ώστε να σταματήσει η διαδικασία της σήψης και κατόπιν υποβάλλεται σε λουτρό ακετόνης (η οποία, υπό ειδικές συνθήκες θερμοκρασίας, αντικαθιστά όλο το νερό που περιέχεται στα κύτταρα των ιστών). Έπειτα, ακολουθεί η διαδικασία αποβολής της ακετόνης και αντικατάστασής της από ρητίνη. Τα σώματα πλαστικοποιούνται και οι ιστοί διατηρούνται σε άριστη κατάσταση.



Οι αίθουσες της έκθεσης προσφέρουν στον επισκέπτη τη δυνατότητα να παρατηρήσει λεπτομερώς και από κοντά τα ενδότερα του ανθρωπίνου σώματος (σκελετικό, μυϊκό, αναπαραγωγικό, αναπνευστικό και κυκλοφορικό σύστημα). Η γενική είσοδος έχει οριστεί στα 16 ευρώ, δεδομένου ότι η εταιρεία έχει να αποσβέσει και το υψηλό κόστος ενοικίασης των εκθεμάτων από το κινεζικό πανεπιστήμιο Dalian της επαρχίας Liaoning (25 εκατομμύρια δολάρια, όπως έχει ανακοινωθεί). Τα πτώματα έχουν τοποθετηθεί σε διάφορες στάσεις που αντιστοιχούν σε ανθρώπινες δραστηριότητες (π.χ. αθλητισμός), για να φανεί η λειτουργία των μυών. Η εν Ελλάδι έκθεση βρίσκεται υπό την αιγίδα του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ο οποίος, θεωρεί πως του προσφέρεται μια καλή ευκαιρία για να προπαγανδίσει τη δωρεά οργάνων). Επίσης, εκτίθενται ανθρώπινα έμβρυα σε διάφορες χρονικές περιόδους της διακοπής της κύησης ή του θανάτου τους (δίνοντας τη δυνατότητα παρακολούθησης της εξέλιξης, αλλά και των φθορών που υφίστανται τα αγέννητα σώματα), καθώς και τμήματα σωμάτων αλλοιωμένα από την αυτοκαταστροφική ανθρώπινη αμέλεια (με πιο χαρακτηριστικό, έναν αληθινό κατάμαυρο πνεύμονα καπνιστή που παρουσιάζεται δίπλα σε έναν υγιή πνεύμονα)... Η συγκεκριμένη έκθεση έχει προκαλέσει αντικρουόμενες αντιδράσεις, εγείροντας δύο βασικά ερωτήματα: α) αν είναι ηθική (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό) η χρήση πτωμάτων – έστω και για παιδευτικούς λόγους και β) πόθεν όλα αυτά τα σαρκία; Ο ίδιος ο Gunther von Hagens ομολόγησε πως δέχτηκε (από την Κίνα) πτώματα που έφεραν σημάδια εκτέλεσης.



Στο περιοδικό "ΕΨΙΛΟΝ" (τεύχος 931, "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία" 15.02.2009) δημοσιεύθηκε συνέντευξη του Roy Glover (καθηγητής Ανατομίας και Βιολογίας, ιατρικός σύμβουλος της διοργανώτριας εταιρείας "Premier Exhibitions Inc" ) στην Αφροδίτη Πολίτη. Ο Glover βεβαιώνει πως τα νεκρά σώματα «δεν προέρχονται από πολιτικούς κρατούμενους. Δουλεύουμε με έναν συνεργάτη που προετοιμάζει για μας τα σώματα˙ ψάξαμε πολύ για να τον βρούμε και να είμαστε σίγουροι γι’ αυτόν. Είναι το εργαστήριο πλαστινοποίησης του Dalian, που συνεργάζεται με την Ιατρική Σχολή του Dalian στην Κίνα. Αυτοί τα παραλαμβάνουν και μας τα παραχωρούν για ένα χρονικό διάστημα. Όταν τα παραλαμβάνουμε, εγώ κι ένας άλλος συνάδελφος από την εταιρεία, ελέγχουμε ότι όλα είναι εντάξει, ότι έχουν πεθάνει από φυσικά αίτια (…)». Ως προς την ταυτότητα των πτωμάτων, λέει πως «μόνο το Πανεπιστήμιο ξέρει ποιοι είναι (…) θα ταφούν κάποια στιγμή, δεν ξέρω όμως πότε (…)». Προσθέτει, δε, πως «(…) μόνο δύο τρόποι υπάρχουν για να έχουν οι ιατρικές σχολές πτώματα για τους φοιτητές τους˙ και οι δύο είναι νόμιμοι και χρησιμοποιούνται παντού. Ο ένας είναι από δωρητές και ο άλλος από νεκρούς που δεν τους ζήτησε κανείς και περιήλθαν στην ιδιοκτησία της σχολής (…)». Σχετικά με τη συγκεκριμένη τεχνική βαλσαμώματος, διευκρινίζει πως «οι ιστοί έχουν εμβαπτιστεί στη σιλικόνη, το σώμα είναι ο σκελετός και η σιλικόνη δίνει τη συντήρηση. Το δέρμα έχει αφαιρεθεί και, σε μεγάλο βαθμό, και το λίπος – για να βλέπεις πράγματα που αλλιώς είναι καλυμμένα (…)». Έχουμε και λέμε: τα πτώματα θα ταφούν κάποτε (αν και, λόγω της μετατροπής τους σε πλαστικούρα, δε θα λιώσουν ποτέ – άρα, προς τι η ταφή;), οφείλουμε τυφλή εμπιστοσύνη στις κινεζικές αρχές (οι οποίες υποστηρίζουν πως δεν πρόκειται για εκτελεσμένους – άλλωστε, στην Κίνα δε γίνονται εκτελέσεις) και, φυσικά, οι νεκροί από τα "αζήτητα" δε δικαιούνται καμίας μεταθανάτιας τιμής (εξάλλου, ποιος θα διαμαρτυρηθεί;).










"Αποσυντεθειμένη Αφροδίτη": κέρινο ομοίωμα του ανθρώπινου σώματος, κατασκευασθέν εν Φλωρεντία, εν έτει 1781.



Σχετικά δημοσιεύματα:

"Η αδιαφάνεια των σωμάτων" και
"Ωραία σαν πτώματα" του Σπύρου Μανουσέλη ("Ελευθεροτυπία", 07.02.2009)

"Βλέπω μέσα σου" του Γιάννη Κουκουλά ("Το Ποντίκι", 05.02.2009)


"Ένα καλλιτεχνικό νεκροτομείο;" της Πέπης Ρηγοπούλου ("Γαλέρα", τεύχος 42, Μάρτιος 2009)

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε Σχόλια ανάρτησης [Atom]

<< Αρχική σελίδα