ΕΛΛΑΣ, ΕΛΛΗΝΩΝ, ΑΝΕΡΑΣΤΩΝ...

«Το ουσιαστικό στην εποχή μας, μέσα στη γενικότερη κατάπτωση, είναι η δημιουργία ενθουσιασμού»
(Pablo Picasso, 1935)

Αν και η συγκεκριμένη έκθεση ανήκει, πλέον, στο παρελθόν (Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ., 27 Φεβρουαρίου – 16 Απριλίου 2008), κάποιες αναφορές παραμένουν επίκαιρες. Η έκθεση "Suite 347" παρουσίασε χαρακτικά του Pablo Picasso, τα οποία δημιούργησε ο (87χρονος, τότε) καλλιτέχνης μέσα σε λίγους μήνες του 1968 (5 χρόνια πριν τον θάνατό του). Τα 347 χαρακτικά (τα οποία παρουσιάστηκαν με χρονολογική σειρά) χρονολογούνται από τις 16 Μαρτίου 1968 έως τις 5 Οκτωβρίου του ίδιου έτους, περίοδο κατά την οποία ο Picasso έζησε αποτραβηγμένος στο σπίτι του στη Mougins (γαλλικός νότος). Πολλές και διαφορετικές μορφές παρελαύνουν στις πλάκες αυτές, ενώ ένας μεγάλος αριθμός χαρακτικών σχετίζεται με το μυθιστόρημα του Fernando de Rohas, "La Celestina" του 16^ου αιώνα. Η γυναίκα και ο ερωτισμός του γυναικείου γυμνού (θέματα που τον απασχολούν σε ολόκληρο το έργο του) παρουσιάζονται, εδώ, σε πρώτο πλάνο, με τόλμη και αμεσότητα και φαίνεται πως του είχαν γίνει εμμονή. Ο Picasso απεχθανόταν τους σχολιασμούς και, όταν του ζητούσαν να αναλύσει κάποιο έργο του, απαντούσε: «Βλέπε!».

Η έκθεση χαρακτηρίστηκε από τις σημαντικότερες της χρονιάς, αλλά ο Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης, μαθηματικός Θεόδουλος Ταπανίδης, απαγόρευσε στους μαθητές να συμμετάσχουν στα εκπαιδευτικά προγράμματα που οργανώνει (στα πλαίσια κάθε έκθεσης που φιλοξενεί) το Τελλόγλειο. Στο έγγραφο που απέστειλε στα Γυμνάσια και Λύκεια της αρμοδιότητάς του, στις 5 Μαρτίου 2008, ο Ταπανίδης γράφει: «Σας ενημερώνουμε ότι ανακαλούμε την με αρ. πρωτ. 519/23-1-2008 έγκριση συμμετοχής των μαθητών των σχολείων της αρμοδιότητάς μας, σε εκπαιδευτικά προγράμματα που οργανώθηκαν από το Τελλόγλειο Ίδρυμα στο πλαίσιο της έκθεσης με χαρακτικά του Πικάσο "Πικάσο Suite 347", καθώς, ύστερα από προσωπική επίσκεψη, τα εκτιθέμενα έργα κρίθηκαν ακατάλληλα για μαθητές». Ο Ταπανίδης (τα ελληνικά του οποίου δεν αρμόζουν σε εκπαιδευτικό) αρνήθηκε να δώσει οποιαδήποτε περαιτέρω εξήγηση για την απόφασή του˙ δήλωσε, μόνο, πως στις 7 Μαρτίου θα επισκεπτόταν την έκθεση η "Επιτροπή Θεαμάτων Περιφερειακής Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης" με σκοπό να αποφανθεί για την καταλληλότητα ή μη των έργων για τα μάτια της μαθητιώσας νεολαίας. Όμως, αρμοδιότητα της συγκεκριμένης επιτροπής είναι να αξιολογεί θεατρικά έργα και κινηματογραφικές ταινίες. Γι’ αυτό, αποφασίστηκε να επισκεφθεί (γνωμοδοτικά) την έκθεση ένα μόνο μέλος της επιτροπής, ο προϊστάμενος β’ γραφείου της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Απόστολος Αποστολίδης (θεολόγος, φιλόλογος και σκηνοθέτης). Όλα αυτά, στη "μητρόπολη των Βαλκανίων", όπου αλωνίζουν οι ελληνορθόδοξοι φονταμενταλιστές και μουλάδες (Παπαθεμελής, Άνθιμος, Καρατζαφέρης, Ζουράρις, Ψωμιάδης, κ.ά.). Προφανώς, ο Ταπανίδης "σκανδαλίστηκε" από τα χαρακτικά που παρουσιάζουν τον αναγεννησιακό ζωγράφο Raffaello σε ζωηρές ερωτικές περιτπτύξεις με το μοντέλο του Marguerita Luti (άλλως, "La Fornarina") και τον Πάπα να "παίρνει μάτι". Αν και ο Αποστολίδης διευκρίνισε ότι «τα επίμαχα έργα εκτίθενται σε ιδιαίτερο χώρο και δεν αξιοποιούνται κατά τη διάρκεια των εκπαιδευτικών εργαστηρίων», εν τούτοις, η υστερική βλακεία άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια της.

«Γενειοφόρος σκεπτόμενος», από τις «Χίλιες και μία Νύχτες»

«Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να ζωγραφίζουμε το γυμνό όπως είναι. Πρέπει να δώσουμε τη δυνατότητα στον θεατή να ζωγραφίσει το γυμνό μόνος του, με τα μάτια του»

(Pablo Picasso, 1960)