Αι μωραί παρθέναι...

Κάπως αργά, οι (πρώην) εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις Τύπου της Αγγελοπούλου και του χρηματοδότη συζύγου της "ανακάλυψαν" τον βίο και την πολιτεία του ζεύγους και αποφάσισαν να τους ξεμπροστιάσουν στο blog που δημιούργησαν, ενώ την 1^η Ιουλίου κυκλοφόρησαν 8σέλιδη έκδοση υπό την παραπλανητική ονομασία «Εναλλακτικός Τύπος». Βέβαια, τώρα είναι αργά για οτιδήποτε (δάκρυα, λεονταρισμούς, αποκαλύψεις,...) και όπως έστρωσαν θα κοιμηθούν. Όταν κάποιος είναι πρόθυμος να υπηρετήσει τον οποιονδήποτε αφέντη, δε δικαιολογείται να προσδοκά οίκτο κι ευσπλαχνία. Με άλλα λόγια, είναι αφέλεια κολοσσιαίων διαστάσεων το να ελπίζει ο "από κάτω" πως ο "από πάνω" θα ενδιαφερθεί να μπει (θεωρητικά) στη θέση του.

Σε κείμενό του με τίτλο «Η άλωση του Λόγου από τα συγκροτήματα», ο Τάκης Φωτόπουλος επισημαίνει: «[...] Ο πολλαπλασιασμός των ΜΜΕ και κυρίως των τηλεοπτικών όχι μόνο δεν οδήγησε σε πλουραλισμό στην πληροφόρηση αλλά αντίθετα σε πρωτοφανή συγκέντρωση στον χώρο της ιδιοκτησίας και του ελέγχου και τη συνακόλουθη τυποποίηση και άμεση η έμμεση λογοκρισία της πληροφόρησης. Σήμερα, ιδιωτικά και δημόσια κανάλια, όχι μόνο παρουσιάζουν τις "πληροφορίες" κατά πανομοιότυπο τρόπο που εκφράζει τις απόψεις των οικονομικών και των διαπλεγμένων με αυτές πολιτικών ελίτ (εκτός από τις περιπτώσεις όπου για το θέμα υπάρχουν αντιτιθέμενα συμφέροντα μεταξύ τμημάτων των ελίτ), αλλά και συναγωνίζονται στην παρουσίαση της ασημαντότητας, αν όχι και της χυδαιότητας, για χάρη της θεαματικότητας και των διαφημιστικών εισπράξεων. Το καινούριο σημαντικό στοιχείο σε αυτή τη διαδικασία είναι ότι, μετά τα ΜΜΕ και τα κανάλια, ήλθε η σειρά της άλωσης από οικονομικά συγκροτήματα και των εκδοτικών οίκων γενικότερα, οδηγώντας σε έμμεση απολυταρχική λογοκρισία των ιδεών [...] Στην πραγματικότητα, αυτό που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι η συστηματική οργάνωση της ιδεολογικής παγκοσμιοποίησης από την υπερεθνική ελίτ και τα παρακλάδια της στα διεθνή ΜΜΕ. Αυτοί ελέγχουν ποιες ειδήσεις και πώς τις μαθαίνουμε, πλήρως, ελλιπώς, ή καθόλου, ανάλογα με την δική τους "ατζέντα" που καθορίζει και το πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου. [...]».

Με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα ("Ελεύθερος Τύπος" και "City 99.5 fm"), ο Στάθης Σταυρόπουλος δημοσίευσε ("Ελευθεροτυπία" 06.07.2009) άρθρο με τίτλο «Ο Τύπος και ο τόπος». Μεταξύ άλλων, γράφει: «[...] Όλο και λιγότεροι "παραδοσιακοί" εκδότες είτε εκδότες με ιδεολογία (αριστερή ή δεξιά) απομένουν, ενώ αντιθέτως όλο και πιο πολύ νεόκοποι εμφανίζονται, συνήθως επιχειρηματίες διαφόρων τύπων και κλάδων, οι οποίοι, εκτοπίζοντας τους παλιότερους, βλέπουν στις εφημερίδες ένα καλό όχημα για τη διεκπεραίωση των οικονομικών τους σχεδίων όσον και για τη διαχείριση των προσωπικών τους σχέσεων με τα κόμματα, τα πολιτικά πρόσωπα, τους οικονομικούς τους αντιπάλους και φίλους. Εννοείται ότι το πολιτικό πλαίσιο που διευκόλυνε αυτήν την εξέλιξη αναπαράγεται ακριβώς μέσα απ' αυτήν κι εκτείνεται όλο και περισσότερο, συνιστώντας το φαινόμενο που συνοπτικά αποκαλούμε διαπλοκή. [...] αν για παράδειγμα το αφεντικό είναι εργολήπτης δημοσίων έργων, όπως ο κ. Μπόμπολας, καθίσταται εξαιρετικά δύσκολο (όχι όμως και ακατόρθωτο) για μια εφημερίδα όπως το "Έθνος" ή ένα κανάλι όπως το "Mega" να κάνουν κριτική σε θέματα "ενδιαφέροντος" του κ. Σουφλιά (όστις και μοιράζει τα δημόσια έργα). [...] υπάρχουν και εκδότες υπεράνω πάσης ισονομίας, όπως ο κ. Κυριακού, ο οποίος παρ' ότι έχει φάει τέσσερα χρόνια (τελεσιδίκως) φυλακή για πολεοδομικές παραβάσεις, όχι μόνον δεν εξέτισε δευτερόλεπτο, αλλά προσέτι εκπροσωπεί και τη χώρα μας διεθνώς στα Ολυμπιακά πράγματα! [...] Οι περισσότεροι τα ανεχόμαστε όλα αυτά. Έχουμε γίνει ελαστικοί και οπωσδήποτε ευρύχωροι. Ούτε με το ψωμάκι μας παίζουμε, ούτε με το παντεσπάνι των άλλων. Οι καλύτεροι εξ ημών αποστρέφουμε απλώς το πρόσωπο ελπίζοντας σε καλύτερες μέρες, άλλοι όμως συμμετέχουν, επωφελούνται, δίνουν το κακό παράδειγμα στους νεότερους να γίνουν κι εκείνοι παράσιτα, παπαγαλάκια και κηφήνες. Τσάτσοι των αφεντικών, τσιράκια των πολιτικών, ραβδούχοι των Εταιρειών και των Δυνατών. Ο κλάδος μας πάσχει. Κοσμείται από κομιστές, βρίθει από πληρωμένους μέσω μυστικών κονδυλίων, από αργόμισθους, από ενταγμένους επί μισθώ σε Γραφεία Τύπου, από μισθοδοτούμενους εξ ασχέτων πηγών (Τράπεζες, δημόσιοι οργανισμοί, επιχειρήσεις, μυστικές υπηρεσίες, ξένες δυνάμεις), από βδέλλες που απομυζούν δύο και τρεις και τέσσερις κρατικές θέσεις ταυτοχρόνως. Όλοι αυτοί, εννοείται, γράφουν τον λαό εκεί που δεν πιάνει το μελάνι απ' τα υπόλοιπα γραπτά τους. Εννοείται επίσης ότι θεωρούν τους τίμιους συναδέλφους τους κορόιδα και γραφικούς. [...] ».

Ο Άγγλος δημοσιογράφος Nick Davies χαρακτηρίζει τα Μ.Μ.Ε. «παραγωγούς διαστρέβλωσης» και υποστηρίζει πως, όλο και περισσότερο, οι δημοσιογράφοι αρθρογραφούν από το γραφείο τους, λαμβάνοντας έτοιμο υλικό.

Στο βιβλίο του "Flat Earth News", περιλαμβάνονται τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποίησαν καθηγητές στο Τμήμα Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου του Cardiff (Ουαλία), με επικεφαλής τον Justin Lewis. Μελέτησαν το περιεχόμενο και τη μέθοδο εργασίας πέντε εφημερίδων ("Guardian", "Times", "Independent", "Telegraph" και "Daily Mail") για διάστημα δύο εβδομάδων και διατύπωσαν τα εξής συμπεράσματα: Σήμερα, ένας δημοσιογράφος παράγει τρεις φορές περισσότερες σελίδες από ό,τι ένας συνάδελφός του είκοσι χρόνια πριν. Ο αριθμός των δημοσιογράφων του έντυπου Τύπου παραμένει σταθερός την τελευταία εικοσαετία παρ' όλο που η ύλη, με τα δεκάδες ένθετα, έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εξάρτηση τόσο από τα γραφεία Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων όσο και από τα ειδησεογραφικά πρακτορεία (το 80% των εσωτερικών ειδήσεων που δημοσιεύτηκαν στις πέντε προαναφερθείσες εφημερίδες στο διάστημα των δύο εβδομάδων, προερχόταν κυρίως από τέτοιες πηγές. Μόνο για το 12% των ρεπορτάζ αποδείχθηκε πως ο συντάκτης είχε βρει και διασταυρώσει μόνος του τα στοιχεία που χρησιμοποίησε, ενώ για το 8% των θεμάτων που δημοσιεύτηκαν δεν μπόρεσαν να εντοπίσουν συγκεκριμένες πηγές. Η μεγαλύτερη διείσδυση της βιομηχανίας δημοσίων σχέσεων παρατηρείται (η σειρά αναφοράς έχει να κάνει με τη συχνότητα) στο ρεπορτάζ υγείας, στο επιχειρηματικό ρεπορτάζ και στο καλλιτεχνικό. Το πολιτικό ρεπορτάζ δείχνει να εξαρτάται λιγότερο από τα γραφεία Τύπου, αν και οι ερευνητές πιστεύουν ότι σε αυτόν τον τομέα η προπαγάνδα είναι πιο εκλεπτυσμένη και, γι’ αυτό, περισσότερο ύπουλη και όχι πολύ ευδιάκριτη.