«Κυριλέ» αποικιοκρατία...

«Η κινέζικη απόβαση στην Αφρική / Οι νέοι αφέντες της Αφρικής» τιτλοφορείται το ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό (τεύχος 1.754) της κυριακάτικης έκδοσης της ισπανικής εφημερίδας "El País" (09.05.2010).

 

 Σύμφωνα με το δημοσίευμα, βασικό δέλεαρ για τους Κινέζους είναι οι πρώτες ύλες (η αναγκαιότητα των οποίων καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την εξωτερική πολιτική μιας ισχυρής χώρας) που θα τους επιτρέψουν να συνεχίσουν την κολοσσιαία βιομηχανική παραγωγή της χώρας τους: πετρέλαιο, ξυλεία, χαλκός, σίδηρος, νικέλιο, αλουμίνιο, άνθρακας, χρυσός, διαμάντια και λοιποί πολύτιμοι λίθοι, ταξιδεύουν από τη «μαύρη ήπειρο» στην Άπω Ανατολή για να τροφοδοτήσουν έναν ακόρεστο μηχανισμό παραγωγής. Την ίδια στιγμή, χιλιάδες Κινέζοι εργάτες δουλεύουν μέχρι εξαντλήσεως σε διάφορες κατασκευές που πραγματοποιούνται στην αφρικανική ήπειρο (δρόμοι, γέφυρες, φράγματα, σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, στάδια, δημόσια κτήρια, κλπ.) –για τις οποίες, οι τοπικές κυβερνήσεις κάνουν λόγο για προχειροδουλειές και χρήση ανεπαρκών ή ελαττωματικών υλικών.

 

 Στα πλαίσια της 4^ης συνάντησης για τη συνεργασία μεταξύ Κίνας και Αφρικής (Αίγυπτος, Νοέμβριος 2009), ο Κινέζος πρόεδρος Χου Τζιν Tάο υποσχέθηκε δάνειο 10.000 εκατομμυρίων δολαρίων, με σκοπό τη δημιουργία ενός εύρωστου χρηματοοικονομικού συστήματος. Την τελευταία δεκαετία, οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ Κίνας και Αφρικής έχουν επταπλασιαστεί. Υποτίθεται πως οι εθνικοί νόμοι προστατεύουν το εγχώριο (ανειδίκευτο) εργατικό δυναμικό και μονάχα εξειδικευμένοι αλλοδαποί εργάτες (με δεξιότητες που δε διαθέτουν οι ντόπιοι) μπορούν να καταλάβουν θέσεις εργασίας. Όμως, αυτή η αρχή καταστρατηγείται στην πράξη, αφού πολλοί ανειδίκευτοι Κινέζοι (πάμφθηνο εργατικό δυναμικό) απασχολούνται στον κατασκευαστικό τομέα εντός της αφρικανικής επικράτειας.

Το πώς θα επηρεαστεί η ζωή των Αφρικανών από την ανεξέλεγκτη «ανάπτυξη», θα φανεί πολύ σύντομα: οι ιθαγενείς πληθυσμοί θα αφομοιωθούν πλήρως και θα ενταχθούν (όπως και στην Κίνα) στο παγκοσμίως κυρίαρχο σύστημα της δευτερογενούς (π.χ. βιομηχανία) και τριτογενούς (εμπόριο, υπηρεσίες, κλπ.) παραγωγής –εγκαταλείποντας τον αγροτοκτηνοτροφικό τρόπο ζωής. Η ύπαιθρος θα ερημώσει (όπως και στην Κίνα) και θα υπάρξουν μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών στα αστικά κέντρα –τα οποία θα γιγαντωθούν ασφυκτικά, θα συρρικνωθούν περαιτέρω οι υδάτινοι πόροι, θα περιοριστεί θεαματικά η βιοποικιλότητα (αφού τα σύγχρονα μεγαθήρια της διατροφικής βιομηχανίας προωθούν τις κερδοφόρες μονοκαλλιέργειες) και θα διαταραχθεί ανεπανόρθωτα η φυσική ισορροπία. Υπερβολές; Σχεδόν τα τρία τέταρτα του εδάφους της Μοζαμβίκης καλύπτονται από δάση και ζούγκλες, με κάθε ποικιλία ξύλου. Δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε την καταστροφική αποψίλωση (μέχρι εξαφανίσεως) που θα υποστούν οι συγκεκριμένες περιοχές λόγω της εξωφρενικά υπερεντατικής υλοτομίας. Επίσης, η Κίνα εξασφάλισε από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Congo το δικαίωμα εκμετάλλευσης 2,8 εκατομμυρίων εκταρίων, στα οποία θα εγκαταστήσει τη μεγαλύτερη φυτεία φοίνικα στον κόσμο. Με τα νέα έργα υποδομής, το Σουδάν έχει αυξήσει την ημερήσια παραγωγή πετρελαίου σε 500.000 και πλέον βαρέλια. Σε αντάλλαγμα, το 43% του ακατέργαστου «μαύρου χρυσού» που αντλείται από τις πετρελαιοπηγές της χώρας, καταλήγει στην Κίνα. Η Ζάμπια είναι η έβδομη χώρα παγκοσμίως σε παραγωγή χαλκού˙ η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος πελάτης της και ο μεγαλύτερος καταναλωτής χαλκού για την παραγωγή καταναλωτικών προϊόντων (ηλεκτρονικά, πληροφορικής, αυτοκίνητα, κλπ.) σε παγκόσμια κλίμακα. Η κοινοπραξία China Nonferrous Metal Mining (C.N.M.N.) αγόρασε (εν έτει 1998) ορυχεία στις περιοχές Chambishi και Luanshya. Το Chambishi είναι μια πολιτεία 14.000 κατοίκων, κοντά στα σύνορα με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Congo. Χίλιοι Κινέζοι ανθρακωρύχοι ζουν απομονωμένοι στην είσοδο της πόλης, ενώ οι γηγενείς διαβιούν σε μια υποβαθμισμένη συνοικία χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και τρεχούμενο νερό. Το 2005, πενήντα τέσσερις (54) ανθρακωρύχοι (όλοι ντόπιοι) βρήκαν φριχτό θάνατο σε «εργατικό δυστύχημα», όταν εργοστάσιο εκρηκτικών της C.N.M.N. ανατινάχθηκε. Το γεγονός προκάλεσε την οργισμένη διαδήλωση του πληθυσμού, η οποία κατεστάλη με αιματηρό τρόπο (5 νεκροί) από την αστυνομία –και, φυσικά, δεν έχει καμία έρευνα ή απόδοση ευθυνών για την έκρηξη στο ορυχείο. Καθολικά είναι και τα παράπονα σχετικά με τις χαμηλές αμοιβές (οι μηνιαίες αποδοχές κυμαίνονται από 107 έως 385 δολάρια Η.Π.Α.), την κακομεταχείριση από τους Κινέζους (εργοδότες ή επιστάτες) και τις άσχημες συνθήκες εργασίας.

 Βέβαια, οι Κινέζοι νεοκαπιταλιστές δεν είναι οι μόνοι που ορέγονται τον ανεκμετάλλευτο πλούτο της Αφρικής και την ίδια τη γη της. Με αιχμή του δόρατος τον εγκληματία πολέμου Tony Blair και την οργάνωσή του Africa Governance Initiative, διεθνείς τραπεζικοί οργανισμοί κι επενδυτικά ταμεία, βιομηχανικοί όμιλοι, κράτη και δισεκατομμυριούχοι, σχεδιάζουν να δημιουργήσουν στην Αφρική τεράστια βιομηχανικά αγροκτήματα με σκοπό την παραγωγή προϊόντων διατροφής και βιοκαυσίμων που θα προορίζονται αποκλειστικά για εξαγωγή. Υποστηρικτές του συγκεκριμένου σχεδίου είναι (μεταξύ άλλων) η Διεθνής Εταιρεία Χρηματοδότησης της Παγκόσμιας Τράπεζας και το Διεθνές Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ειδικός θεσμός του Ο.Η.Ε.), φορείς που έχουν ως προτεραιότητα την εξασφάλιση «ευνοϊκού επιχειρηματικού κλίματος» -με απλά λόγια: εξαγορά γης για ένα ξεροκόμματο και ελαχιστοποίηση του κόστους εργασίας. Πάντως, η ολοκληρωτική άλωση της Αφρικής (με την άμεση συμβολή και των αργυρώνητων τοπικών φύλαρχων-πολέμαρχων) βρίσκεται προ των πυλών εδώ και πολύ καιρό και φαντάζει αδύνατο να ανακοπεί το σαρωτικό κύμα ξεπουλήματος των πάντων. Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνας για τη Διατροφική Πολιτική (International Food Policy Research Institute /I.F.P.R.I.), εκατομμύρια εκτάρια γης, σε δεκάδες χώρες (κυρίως στην Αφρική), έχουν πωληθεί ή νοικιαστεί για χρονικά διαστήματα από τριάντα έως εκατό χρόνια. Τον Νοέμβριο του 2009, κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Διάσκεψης Κορυφής για τη Διατροφική Ασφάλεια, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του Ο.Η.Ε. ανακοίνωσε ότι επεξεργάζεται (μαζί με τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη, το Διεθνές Ταμείο για την Αγροτική Ανάπτυξη και την Παγκόσμια Τράπεζα) έναν «κώδικα σωστής συμπεριφοράς» που θα δεσμεύει τους ξένους επενδυτές, δηλαδή προσπαθεί να θεσπίσει κάποιους διεθνείς κανόνες για «υπεύθυνες» (!!!) επενδύσεις στον αγροτικό τομέα. Έτσι, μπράβο, ο λύκος να φυλάει τα πρόβατα…