ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ UBER ALLES

"Οι εκτελέσεις της 3ης Μάη 1808", του Francisco Goya y Lucientes (1814), Μαδρίτη Μουσείο Prado.

Τα γαλλικά στρατεύματα κατοχής κατέπνιξαν στο αίμα λαϊκή εξέγερση που ξέσπασε στη Μαδρίτη και προχώρησαν σε μαζικές εκτελέσεις οι οποίες άρχισαν το πρωί της επόμενης μέρας και συνεχίστηκαν έως αργά τη νύχτα.

"Με ή χωρίς λόγο" (χαρακτικό αρ.2) και "Δεν υπάρχει λύση" (χαρακτικό αρ.15) από τη σειρά "Δεινά του πολέμου" του Francisco Goya y Lucientes

Σεπτέμβριος 1943. Μεσούντος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, οι ιταλικές δυνάμεις κατοχής στην Κεφαλονιά λαμβάνουν διαταγή από την κυβέρνηση της Ρώμης να σταματήσουν κάθε δραστηριότητα και να ετοιμαστούν για επιστροφή. Αμέσως, το νησί καταλαμβάνεται από γερμανούς στρατιώτες οι οποίοι συλλαμβάνουν τους Ιταλούς. Κατόπιν προσωπικής διαταγής του Χίτλερ, η Wehrmacht εκτελεί (και τους ληστεύει) εντός δύο ημερών περίπου 5.000 Ιταλούς κοντά στο Αργοστόλι, ενώ εξοντώνεται στο σύνολό της η ιταλική στρατιωτική δύναμη του νησιού (μεραρχία Acqui).

"Επωφελούνται" (χαρακτικό αρ.16) και "Δε συμφωνούν" (χαρακτικό αρ.17) από τη σειρά "Δεινά του πολέμου" του Francisco Goya y Lucientes

Οκτώβριος 2006. Η εισαγγελία του Μονάχου ανακοινώνει πως τερματίζει οριστικά τις ανακρίσεις εναντίον του Otmar Muhlhauser (τελευταίου επιζώντα γερμανού αξιωματικού), ο οποίος με την ιδιότητα του υπαξιωματικού της Wehrmacht στην Κεφαλονιά έδωσε τη διαταγή να εκτελεστούν δεκάδες αιχμάλωτοι ιταλοί αξιωματικοί. Η ανακοίνωση αναφέρει πως «(…) η πράξη του κατηγορουμένου οφείλεται στην επιβαλλόμενη υπακοή στους ανωτέρους του. Η υπακοή αυτή σε μια "εγκληματική εντολή", αν και ηθικά καταδικαστέα, είναι έκφραση "ανθρώπινης αδυναμίας", όχι όμως "κατώτερων ενστίκτων" και "πολιτικών κινήτρων". Γι’ αυτό και η πράξη του δεν αποτελεί έγκλημα πολέμου, αλλά ελαφρότερο αδίκημα "στρατιωτικού χαρακτήρα" που έχει ήδη παραγραφεί».

Θα ήταν αφέλεια και κοντόφθαλμη θεώρηση αν πιστεύαμε πως η απόφαση των γερμανών δικαστών υπαγορεύτηκε μόνο από τσιγγούνικη νοοτροπία και απροθυμία του γερμανικού κράτους να βάλει το χέρι στην τσέπη. Ασφαλώς, υπάρχει και αυτή η παράμετρος αλλά δεν μπορούμε να περιοριστούμε μόνο σε αυτήν την εξήγηση. Αν προσέξουμε τη διατύπωση του σκεπτικού, θα δούμε πως γίνεται λόγος για "επιβαλλόμενη υπακοή" (δηλαδή, αναπόδραστη και υποχρεωτική συμμόρφωση σε όλες ανεξαιρέτως τις εντολές των "ανωτέρων"), και "ανθρώπινη αδυναμία" (προέκταση και συνέπεια του προηγούμενου σημείου, που προσφέρει άφθονα και ατράνταχτα ελαφρυντικά στον φυσικό αυτουργό),"αδίκημα στρατιωτικού χαρακτήρα που έχει ήδη παραγραφεί" (ήτοι, μην εισέρχεστε σε θέματα στρατιωτικού ενδιαφέροντος και αρμοδιότητος, διότι πρόκειται για ευαίσθητα ζητήματα που αφορούν την υπόσταση και τον χαρακτήρα ολόκληρων κρατών τόσο σε καιρό πολέμου όσο και σε περίοδο "ειρήνης"). Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, και το επιχείρημα των γερμανών εισαγγελέων πως οι ιταλοί στρατιώτες ενήργησαν προδοτικά σε καιρό πολέμου και ενάντια στον γερμανοϊταλικό άξονα. Έτσι, τόσο απλά και με τη "βούλα" της παγκοσμίως "ανεξάρτητης Δικαιοσύνης", αποενοχοποιούνται πλήρως η ναζιστική επιθετικότητα και ο λαίμαργος επεκτατισμός του Τρίτου Ράιχ (χαρακτηρίζονται απλώς "πόλεμος", σα να βρισκόταν η Γερμανία σε αμυντική θέση) και, ίσως το κυριότερο, δημιουργείται ένα νομικό προηγούμενο που θα είναι άκρως χρηστικό για όλες τις αυθαιρετούσες εξουσίες σε παγκόσμια κλίμακα. Δηλαδή, το κάθε έγκλημα, μαζικό ή μικρότερης κλίμακας, θα μένει ατιμώρητο διότι οι δράστες "απλώς εκτελούσαν εντολές". Απλά πράγματα: οι "υψηλά ιστάμενοι" αναθέτουν τις βρομοδουλειές σε καλοθελητές (π.χ. στρατοί, παρακρατικές συμμορίες, κλπ.), οι πρόθυμοι εντεταλμένοι εγκληματούν υπακούοντας σε εντολές άνωθεν και, γι αυτό, ποτέ δεν τιμωρούνται. Το "έργο" το έχουμε ήδη ξαναδεί αμέτρητες φορές, είτε πρόκειται για επεκτατικούς πολέμους (από αρχαιοτάτων χρόνων με οικονομικά κίνητρα) είτε για αιματοβαμμένες και θηριώδεις δικτατορίες. Επίσης, η οποιαδήποτε βίαιη επέμβαση του οποιουδήποτε υπεροπλισμένου κράτους θα βαφτίζεται "αναγκαίος και αναπόφευκτος αμυντικός πόλεμος" και τα πολιτικοοικονομικοστρατιωτικά θα μακελεύουν ανενόχλητα και θα έχουν το "δίκαιο" με το μέρος τους.

Κι αν επεκτείνουμε λίγο ακόμη αυτό το "καχύποπτο" σκεπτικό, μπορούμε να συμπεράνουμε πως έχει γενικευμένη εφαρμογή σε όλους τους τομείς και τις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής: υπακοή χωρίς την παραμικρή αντίρρηση σε όσους (αυτοανα)κηρύσσονται "ανώτεροι" και "κυρίαρχοι" και άμεση εκτέλεση των εντολών αυτών – όποιες κι αν είναι αυτές.

"Πέθανε η αλήθεια" (χαρακτικό αρ.79) και "Κι αν αναστηθεί;" (χαρακτικό αρ.80) από τη σειρά "Δεινά του πολέμου" του Francisco Goya y Lucientes