ΘΡΗΣΚΕΙΟΦΑΣΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΞΑΡΣΕΙ...

Σκίτσο του (νοτιο)Κορεάτη kim Pyonhyon

Περί θρησκειοφασισμού και πάλι ο λόγος. Η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας αποφάσισε (κατόπιν ωρίμου σκέψεως και στηριζόμενη στη διδασκαλία του Μωάμεθ) και διέταξε: «Άντρες και γυναίκες πρέπει να προφυλάσσουν τα μάτια τους από το απαγορευμένο και να καλύπτουν τα απόκρυφα μέρη τους, με σκοπό να κλείσει κατά κάποιον τρόπο ο δρόμος προς τη μοιχεία», δεδομένου ότι υπάρχει «μοιχεία γλώσσας, στόματος, χεριών και ποδιών». Επίσης, οι σοφοί θρησκειογραφειοκράτες αποφάνθηκαν πως «η κατάσταση των γυναικών είναι πολύ πιο ευαίσθητη από πλευράς ερεθισμού και, για τον λόγο αυτόν, αυτές πρέπει να είναι πιο προσεκτικές. Οι γυναίκες δεν πρέπει να φορούν άρωμα με τρόπο που να γίνεται αυτό αντιληπτό από άλλους, διότι αυτό συνιστά ανηθικότητα». Άλλη καινοτομία που προσφέρουν αυτοί οι τιτάνες της σύγχρονης σκέψης είναι πως «το φλερτ συνιστά μοιχεία» και, γι’ αυτό, «πρέπει να τηρούν μεταξύ τους απόσταση η γυναίκα και ο άντρας που δεν είναι παντρεμένοι». Πώς τεκμηριώνεται αυτό; με το εξής ορθολογικότατο επιχείρημα: «Απαγορεύεται να συναντηθούν μια γυναίκα κι ένας άντρας, διότι, στην περίπτωση αυτή, θα υπάρχει κι ένας τρίτος που είναι ο διάβολος» και η απαγόρευση αυτή ισχύει τόσο για τους δημόσιους όσο και για τους κλειστούς χώρους. Αυτά, εν ολίγοις, περιλαμβάνει ο φετφάς (διότι, περί τέτοιου πρόκειται) που συνέταξε και εξέδωσε η θρησκευτική γραφειοκρατία μιας χώρας που θέλει να λογίζεται "κοσμική και σύγχρονη" και (κυρίως) φιλοδοξεί να εισέλθει στο ίδιο "club" με χώρες στις οποίες η "μοιχεία" είναι τρόπος ζωής.

Βέβαια, όλα αυτά δεν αποτελούν "καινά δαιμόνια" για τη γειτονική χώρα. Πρόκειται για νοοτροπίες που αποδέχεται μεγάλο μέρος του πληθυσμού (και όχι μόνο το καθυστερημένο τμήμα της Ανατολίας) και ηθικούς κώδικες με τρομακτική ισχύ. Το νέο (αν και, όχι και τόσο) στοιχείο που εισάγεται, είναι η νομική κατοχύρωση αυτών πρωτόγονων κανόνων (ανδροκρατικής έμπνευσης, λόγω ανάλογων συμφερόντων) που δικαιολογεί ένα άλλο θλιβερό φαινόμενο στη σύγχρονη Τουρκία: τις αυτοκτονίες γυναικών κατ’ εντολήν (από την ίδια τους την οικογένεια). Το σενάριο είναι γνωστό σε όσους θυμούνται πώς ήταν η κατάσταση (αν και σε πιο "light" μορφή) πριν αρκετές δεκαετίες, στην ηρωική πατρίδα μας. Η γυναίκα που "ατίμαζε" το όνομα της οικογένειάς της (δηλαδή, αμφισβητούσε ότι ήταν αντικείμενο συναλλαγής, χωρίς ατομική βούληση), έπρεπε να "ξεπλύνει τη ντροπή". Συνήθως "καθάριζαν" οι άρρενες όμαιμοί της, ενώ στο στόχαστρο έμπαινε και ο "άτιμος" της άλλης πλευράς. Κρήτη και Μάνη κρατούσαν τα σκήπτρα σε "εγκλήματα τιμής", ενώ στην υπόλοιπη χώρα η συνηθέστερη "ποινή" ήταν ο γάμος. Στη σύγχρονη Τουρκία, η κατάσταση είναι ιδιαίτερα σκληρή: πολλά κορίτσια που συνάπτουν ερωτικές σχέσεις (ή, ακόμη κι αν έχουν υποστεί βιασμό), υφίστανται "πλύση εγκεφάλου" για να αυτοκτονήσουν (ούτως ώστε να "εξιλεωθούν"), ειδάλλως θα δολοφονηθούν από τα χέρια του πατέρα-αφέντη. Οι αυτοκτονίες αυτού του τύπου είναι συχνές, ιδιαίτερα στις φτωχές και απομονωμένες περιοχές της ενδοχώρας. Όσες δε υπακούν στις πατρικές προσταγές, λιθοβολούνται μέχρι θανάτου, στραγγαλίζονται ή θάβονται ζωντανές. Το επίσημο κράτος, στην προσπάθειά του να δείξει λιγότερο "ανατολίτικη" εικόνα (η προσδοκία της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γαρ), θέσπισε αυστηρότερες ποινές για τα "εγκλήματα τιμής". Ως εκ τούτου, οι γονείς προσπαθούν να πείσουν τις "παραστρατημένες" κόρες να προχωρήσουν σε αυτοχειριασμό, για να προστατεύσουν τα άρρενα μέλη της οικογένειας από πιθανά προβλήματα με τη δικαιοσύνη. Σατανικό; όχι, απλώς εξουσιαστικό. Τις κλειδώνουν σε ένα δωμάτιο, συντροφιά με ποντικοφάρμακο, περίστροφο, σχοινί, ή οτιδήποτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το απονενοημένο διάβημα. Τις ίδιες πρακτικές ακολουθούν και πολλοί Τούρκοι μετανάστες που ζουν σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης – άλλωστε, εκεί οι πειρασμοί είναι ισχυρότεροι για τις θυγατέρες τους. Κατά τ’ άλλα, «τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου», κατά τας Γραφάς…
Στο μυθιστόρημά του "Χιόνι", ο Τούρκος συγγραφέας Ορχάν Παμούκ αναφέρεται στο φαινόμενο αυτό. Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου (εκδόσεις "Ωκεανίδα", 2007): «1992. Ο Κα, ποιητής και πολιτικός εξόριστος, επιστρέφει στην Τουρκία ως δημοσιογράφος για να ερευνήσει μια σειρά από ανησυχητικά γεγονότα στη μικρή πόλη Καρς, κοντά στα σύνορα με την Αρμενία. Μια "επιδημία αυτοκτονιών" μαστίζει τις νεαρές γυναίκες με μαντίλα, κι ένα θεατρικό πραξικόπημα που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια του πριν από τις δημοτικές εκλογές τού αποκαλύπτουν πολύ περισσότερα απ' όσα θα 'θελε να ξέρει. Βλέπει μια πόλη στοιχειωμένη απ' τις σιωπές της ιστορίας της, να σπαράσσεται από πολιτικές και θρησκευτικές έριδες, ν' αργοπεθαίνει στη σκιά τής Ευρώπης. Χιονίζει αδιάκοπα τις τρεις μέρες που μένει ο Κα στο Καρς, κι εκεί, μες στην ονειρική σιωπή του χιονιού, ακούγεται ολοκάθαρα η λαχτάρα όλων των ανθρώπων για ευτυχία. Ένα μεγάλο βιβλίο από τον Νομπελίστα Ορχάν Παμούκ, γραμμένο με σπαραχτική τρυφερότητα, για τη ζωή και τη μοίρα κρατών και ανθρώπων».

Στα ίδια πλαίσια εντάσσεται και το ζήτημα της μαντίλας. Προ ετών, η Έκιν Ντελικέζ (τουρκικής καταγωγής βουλευτής του κόμματος των "πρασίνων" της Γερμανίας) είχε δηλώσει πως «η ισλαμική μαντίλα είναι σύμβολο καταπίεσης των γυναικών». Οι αντιδράσεις ήσαν σφοδρές: ανώνυμες απειλητικές επιστολές και λιβελογραφήματα από μεγάλη μερίδα του τουρκικού Τύπου. «Αυτό που υπερασπίζομαι είναι η ελευθερία. Δεν απορρίπτω τη μαντίλα. Όσες γυναίκες θέλουν να τη φοράνε, να το κάνουν. Για τους δικούς του λόγους, θρησκευτικούς ή ακόμη και ως αξεσουάρ μόδας. Αυτό που λέω είναι πως οι μουσουλμάνες πρέπει να αποφασίζουν μόνες τους εάν πρέπει να σκεπάζουν το κεφάλι τους. Μιλάω για αυτή τη σιωπηλή κατηγορία των γυναικών στις οποίες η μαντίλα επιβάλλεται από την παιδική τους ηλικία. Θέλω να υπάρχει η ελευθερία της επιλογής και όχι ο καταναγκασμός», διευκρίνισε. Ιδού τι απάντησε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Τουρκικών Κοινοτήτων, Κενάτ Κολάν: «Βεβαίως και μπορεί να λέει ελεύθερα τις απόψεις της η κα Ντελικέζ. Όμως, πρέπει να προσέχει τι λέει, καθώς στην εποχή μας τέτοιες δηλώσεις θέτουν σε κίνδυνο την κοινωνική ειρήνη στη Γερμανία και την Ευρώπη». Άφεριμ, εφέντη!!!