Δήμ(ι)ος Πυλαίας...

Ο Δήμος Πυλαίας είναι ο μεγαλύτερος σε έκταση (26.362 στρέμματα, με δυσαναλογία πληθυσμού, αν και ο αριθμός των κατοίκων του αυξάνεται αλματωδώς και με ταχείς ρυθμούς) του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης και ο τρίτος σε έκταση μη καποδιστριακός Δήμος στην Ελλάδα. Περιλαμβάνει τις περιοχές: Παραδοσιακός οικισμός Πυλαίας, Μαλακοπή, Κωνσταντινουπολίτικα, Ελαιώνες, Πουρνάρι, Κάτω Πυλαία, Πατριαρχικό, Νέα Ελβετία, Λυγαριά, Βίλλα Ριτζ, Οικισμός Τοπογράφων. Στα όρια του Δήμου Πυλαίας βρίσκονται τέσσερα εμπορικά κέντρα ("Μακεδονία", "Mediterranean Cosmos", "Florida" και "Απολλώνια Πολιτεία"), ιδιωτικές επιχειρήσεις υγείας (Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο, Κέντρο Περίθαλψης Παίδων "Άγιος.Δημήτριος", Κλινική "Γέννεσις"), καθώς και πολλά ιδιωτικά σχολεία (π.χ. Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή, Αρσάκειο Θεσσαλονίκης, Γερμανική Σχολή Θεσσαλονίκης, Εκπαιδευτήρια "Απόστολος Παύλος", Ελληνογαλλική Σχολή "Καλαμαρί", Κολλέγιο "Ανατόλια", κλπ.). Όλα αυτά υποδηλώνουν και τα ουκ ολίγα έσοδα του Δήμου από δημοτικά τέλη και φόρους.

Θυμάμαι (σε τρυφερή ηλικία, προ δεκαετιών) τους «καπουτζηδιανούς» (Καμτσίδα ή Καπουτζήδα, είναι η βυζαντινή ονομασία της περιοχής, και σημαίνει «καστροφύλακες») να κατεβαίνουν στην πόλη με τα γαϊδουράκια τους, για να πουλήσουν την πραμάτεια τους (αγροτικά προϊόντα, κυρίως μπάμιες). Όμως, σχετικά πρόσφατα, κυρίως την τελευταία δεκαπενταετία, οι Πυλαιώτες ανακάλυψαν την οικοδομική «αξιοποίηση» της γης (ελληνιστί, "Real Estate"), είδαν την περιοχή τους ως το νέο οικιστικό "El Dorado" και άρχισαν να επιδίδονται με ζήλο στο λαοφιλές (κληρονομιά από τον «εθνάρχη») άθλημα της αντιπαροχής. Στην Πυλαία λίγοι είναι εκείνοι (οι ντόπιοι) οι οποίοι δεν κατέχουν γη: κάποτε, όποιος πρόφταινε οροθετούσε τη γη της αρεσκείας του (όπως τα τετράποδα ουρούν περιμετρικά για να δηλώσουν την επικράτεια της κυριαρχίας τους) και την άφηνε να περιμένει καρτερικά. Ώσπου έφτασε το πλήρωμα του χρόνου: η πόλη της Θεσσαλονίκης, κορεσμένη και ασφυκτικά στριμωγμένη, κακοποιημένη και άχαρη, εχθρική και αφιλόξενη, χωρίς να μπορεί να εγγυηθεί ένα αξιοπρεπές επίπεδο ποιότητας ζωής, διώχνει (απωθεί, με τον τρόπο της) όλο και περισσότερους προς τους περιφερειακούς (και σχετικά αραιοκατοικημένους) δήμους. Οι «καμτσιδιανοί» (με την ώθηση των ανοιχτομάτηδων και αετονύχηδων εργολάβων και κτηματομεσιτών) άδραξαν την ευκαιρία και είδαν τις περιουσίες τους να αβγαταίνουν – κυριολεκτικά από το πουθενά. Ο οικοδομικός οργασμός συνεχίζεται αμείωτος και σήμερα (παρά την περιβόητη «οικονομική κρίση»), αν και πάρα πολλοί χώροι (επαγγελματικοί ή κατοικίες) μένουν αδιάθετοι επί μακρόν για δύο λόγους: πρώτον, η τεράστια προσφορά δεν μπορεί να ικανοποιηθεί από τη συγκεκριμένη ζήτηση και δεύτερον, οι ιδιοκτήτες (οικοπεδούχοι ή εργολάβοι) εμφανίζονται ανυποχώρητοι στις εξωφρενικά υψηλές χρηματικές απαιτήσεις τους (είτε πρόκειται για ενοικίαση, είτε για πώληση). Βέβαια, κανείς ντόπιος δε δείχνει να στενοχωριέται ή να αγχώνεται, αφού όλα αυτά (διαμερίσματα, μεζονέτες, κλπ) τους ήρθαν ως «μάννα εξ ουρανού» - άλλωστε, τόσα χρόνια περίμεναν να αποκτήσει αξία η γη τους, μπορούν να περιμένουν ακόμη λίγο...

Προ ολίγων μηνών, έπεσε στα χέρια μου ένα έντυπο 40 σελίδων με τον αυτάρεσκο τίτλο: «Απολογισμός Δημοτικού έργου 2008: Δώσαμε λύσεις, αλλάξαμε την εικόνα της πόλης!» και τη χαμογελαστή μορφή του («πρωτομάστορα και αναμορφωτή») δημάρχου Βασίλη Καρτάλη στην 4^η σελίδα. Στον σύντομο χαιρετισμό του δημάρχου (σελίδα 5), διαβάζουμε μεταξύ άλλων: «[...] με τη λέξη "πόλη" εννοούμε ότι θέλουμε την Πυλαία του 21^ου αιώνα, μια πόλη με όλες τις σύγχρονες υποδομές, που θα συγκεντρώνει όλες τις απαραίτητες λειτουργίες, που θα διατηρήσει τον οικιστικό – προαστιακό χαρακτήρα της, που θα αγαπήσει τους δημότες της. Τα σύγχρονα μοντέλα σχεδιασμού των πόλεων πρέπει και οφείλουν να συνδυάζουν όλα τα παραπάνω [...]». Δε γνωρίζω αν ο αξιότιμος κύριος δήμαρχος είχε κατά νου κάποια ευρωπαϊκή πόλη (π.χ. Παρίσι, Βερολίνο, Στοκχόλμη, Ελσίνκι,...) όταν έγραφε αυτά τα λόγια (ή, απλώς, έβαζε την υπογραφή του κάτω από κείμενο που έγραψε άλλος/η), αλλά η Πυλαία σίγουρα δεν πληροί τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις. Στη συγκεκριμένη περιοχή επικρατεί μια ιδιότυπη δικτατορία των εργολάβων και των γαιοκτημόνων, με αποτέλεσμα να τσιμεντώνεται και ο ελάχιστος διαθέσιμος χώρος. Πυκνή δόμηση, χωρίς πρόβλεψη για ελεύθερους χώρους, πολυκατοικίες χωρίς πιλοτή (κατά παράβαση του Οικιστικού Νόμου 2242/3.10.1994, εξασφαλίζοντας έτσι δύο επιπλέον υπόγειους χώρους προς ενοικίαση ή πώληση), μεζονέτες η μία δίπλα στην άλλη (ακούς τον γείτονα όταν πέρδεται, σα να βρίσκεται δίπλα σου), μίζερα και στενά (πολλές φορές ακόμη και ανύπαρκτα) πεζοδρόμια κατειλημμένα από λογής τροχοφόρα, κακοτράχαλοι και χιλιομπαλωμένοι δρόμοι (αν και στη σελίδα 8 καταγράφονται «παρεμβάσεις, διανοίξεις, ασφαλτοστρώσεις σε 34 δρόμους...»), πλημμύρες (η Πυλαία μετατρέπεται σε Βενετία) με την ελάχιστη βροχόπτωση, συγκοινωνία προβληματική (η γραμμή λεωφορείων αριθμός 11 είναι από τις πιο εκνευριστικές ως προς την πυκνότητα των δρομολογίων, αλλά η ευθύνη βαραίνει κυρίως τον Ο.Α.Σ.Θ., αλλά η δημοτική συγκοινωνία πραγματοποιεί μόλις 13 δρομολόγια ημερησίως) και πολλά άλλα.

Η σελίδα 10 είναι (ολάκερη) αφιερωμένη στο «μέγα έργο» που ονομάζεται «Ανάπλαση πεζοδρομίων της οδού Προφήτη Ηλία...». Ο συγκεκριμένος ανηφορικός δρόμος είναι η προέκταση της οδού Ν.Πλαστήρα (περιοχή Χαριλάου) και οδηγεί στο Πανόραμα. Ο επίδοξος οδοιπόρος θα περάσει όλες τις δοκιμασίες του Οδυσσέα (Κύκλωπες, Λαιστρυγόνες, κ.ο.κ.) για να φτάσει στον προορισμό του. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ώρου, τα (ούτως ή άλλως) ανεπαρκή πεζοδρόμια εκατέρωθεν του δρόμου είναι (κυριολεκτικώς) απροσπέλαστα από τους πεζούς, λόγω του ότι χρησιμοποιούνται ως χώροι στάθμευσης από τα μαγαζιά της περιοχής (Ζ’ Δ.Ο.Υ., πολυκατάστημα παιχνιδιών, μεγάλο ζαχαροπλαστείο-καφενείο, εκκλησιαστική ακαδημία, ταβέρνες, τράπεζες, κλπ.). Όλα αυτά, τόσο λόγω της ασφυκτικά πυκνής δόμησης και της εξαφάνισης ελεύθερων (μη οικοδομημένων) χώρων, όσο κι επειδή ο Δήμος (όπως και κάθε ελληνικός Δήμος) δε φρόντισε να περιφρουρήσει τα πεζοδρόμια με αποτρεπτικά μέσα (π.χ. πασαλάκια) για τα τροχοφόρα.

Εν έτει 2009, ο Δήμος Πυλαίας πραγματοποίησε την «ανάπλαση» (τοποθέτηση χλόης) του υπαίθριου χώρου (έναν από τους ελάχιστους εναπομείναντες σε κατοικημένη περιοχή) που περικλείεται από τις οδούς Ισμήνης και Δελφών, απέναντι από τον τερματικό σταθμό του Ο.Α.Σ.Θ. Η ενέργεια θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αξιέπαινη, αλλά κάποιοι δύσπιστοι υποστήριξαν πως ο εξωραϊσμός λειτούργησε ως «στάχτη στα μάτια» - δεδομένου ότι στην έκταση αυτή βρίσκονται εγκατεστημένοι θεόρατοι πυλώνες της Δ.Ε.Η. (μια «πυλωνοσειρά» που ξεκινά από τον Χορτιάτη και καταλήγει στην Καλαμαριά) με υψηλές εκπομπές ακτινοβολίας. Βέβαια, η «υπογειοποίηση» των αγέρωχων ηλεκτροφόρων εγκαταστάσεων συνεπάγεται υψηλό χρηματικό κόστος (αυτό ισχυρίζεται η κερδοφόρα «δημόσια» επιχείρηση ηλεκτρισμού), γεγονός που θα υπονόμευε τις παχυλότατες αποδοχές του Αθανασόπουλου και της υπόλοιπης συμμορίας των "golden boys (and girls)" που λεηλατούν μία ακόμη Δ.Ε.Κ.Ο. Να σημειωθεί πως, όταν οι γονείς μαθητών του Κολλεγίου "Ανατόλια" απείλησαν να μην εγγράψουν τα βλαστάρια τους σε αυτό αν δεν αποσύρονταν οι κοντινοί πυλώνες, το (βορειοαμερικανικών συμφερόντων) ιδιωτικό σχολείο (φοβούμενο σημαντική απώλεια εσόδων) πίεσε ασφυκτικά και πέτυχε την απομάκρυνσή των συγκεκριμένων κατασκευών. Φαίνεται πως ο Δήμος Πυλαίας δεν μπορεί (ή δε θέλει) να ασκήσει ανάλογη πίεση, παρά το ότι σε ακτίνα ελάχιστων μέτρων από τους πυλώνες βρίσκονται πολλές (νεόδμητες) κατοικίες και αρκετά σχολικά συκροτήματα (Μουσικό Λύκειο Πυλαίας, 1^ο Δημοτικό Σχολείο Πυλαίας, 1^ο Γυμνάσιο Πυλαίας, 1^ο Λύκειο Πυλαίας, 10^ο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Βαρήκοων).

Συν τοις άλλοις, λίγους μόλις μήνες μετά την περάτωση της εμφύτευσης χλοοτάπητα, κατέφθασαν οι εκσκαφείς για την κατασκευή δικτύου ομβρίων υδάτων (στην αυγή του 21^ου αιώνα, η Πυλαία των αμέτρητων μπαζωμένων ρεμάτων προσπαθεί να καταφέρει να μην πνίγεται με την πρώτη ψιχάλα). Έτσι, τα (διόλου ευκαταφρόνητα και προερχόμενα από δημοτικούς φόρους και τέλη) κονδύλια που χρησιμοποίησε ο Δήμος, πήγαν κυριολεκτικά χαμένα. Βέβαια, η «ανάπλαση» του χώρου θα επαναληφθεί μόλις φύγουν οι φαγάνες, αφού θα έχουν εκταμιευθεί (από τις τσέπες των δημοτών, φυσικά) νέα κονδύλια. Θα μπορούσαμε να απορήσουμε (καλή τη πίστη) και να αναρωτηθούμε: «[...] μα, καλά, δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν μεταξύ τους οι αρμόδιοι φορείς (εν προκειμένω, ο Δήμος Πυλαίας με το Υπουργείο Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), ούτως ώστε να αποφευχθούν περιττά έξοδα;». Αμέσως, όμως, θυμόμαστε πως ζούμε στη χώρα της αρπαχτής και της ρεμούλας κι εγκαταλείπουμε τους αφελείς και αδιέξοδους ρομαντισμούς.

Όταν, στον τερματικό σταθμό του Ο.Α.Σ.Θ. «αναπαύονται» μονίμως τρία λεωφορεία, δεν είναι παράξενο που η αναμονή μπορεί να φτάσει και τα σαράντα (40) λεπτά της ώρας (τις καθημερινές, διότι τις Κυριακές η κατάσταση «ξεφεύγει» – κι ας διατείνεται ο σταθμάρχης πως «εκτελείται δρομολόγιο κάθε 12 λεπτά...». Βέβαια, η μόνιμη δικαιολογία των οδηγών για τις καθυστερήσεις είναι πως «υπάρχει μεγάλη κίνηση στους δρόμους της Θεσσαλονίκης...», αλλά όποιος πειραματιστεί περιμένοντας στον τερματικό σταθμό, θα διαπιστώσει πως η αιτία είναι άλλη...

Η Πυλαία είναι μια περιοχή που ακόμη αναπτύσσεται από οικιστική άποψη. Υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις (π.χ. αχανείς και παρθένες εκτάσεις) για να δημιουργηθεί μια πολιτεία-πρότυπο, μια πόλη ευχάριστη και βιώσιμη, ένας τόπος φιλικός και άνετος, ένα πραγματικό κόσμημα. Αντ’ αυτού, κυριάρχησαν (και πάλι) η νεοελληνική κακομοιριά και τσαπατσουλιά, η ακόρεστη απληστία των ντόπιων, η κουτοπόνηρη αδηφαγία και η προχειρότητα των εργολάβων (η προαιώνια αρπακολλατζίδηκη πρακτική), εν ολίγοις: όλα τα δεινά και τα ελαττώματα της φυλής, και οι ντόπιοι έκαναν την περιοχή «σαν τα μούτρα τους» - δηλαδή, την έκαναν να μοιάζει με όλες τις άλλες (δύσμορφες και στριμωγμένες) περιοχές, όπως τον Δήμο Θεσσαλονίκης, τον οποίον λυμαίνεται ο άχρηστος Παπαγεωργόπουλος με τη συμμορία του. Όμως, υποτίθεται πως υπάρχουν Αρχές (και, μάλιστα, αιρετές) οι οποίες έχουν (και πάλι, υποτίθεται) αποστολή να ανατρέπουν τα κακώς κείμενα. Εκτός κι αν συμφωνούν με την τροπή των πραγμάτων και την ενθαρρύνουν – άραγε, με το αζημίωτο;

 

Σκηνές καθημερινής αναισθησίας και αφασίας...

Νεόδμητα κτίσματα χωρίς πιλοτή. Αντί πεζοδρομίου, αυτοσχέδιοι χώροι στάθμευσης...

Πεζοδρόμια (όταν υπάρχουν) επί της οδού Παραφεντίδου. Ούτε δύο σαλιγκάρια δε χωρούν...

 

Κυριολεκτικά απροσπέλαστη η οδός Προφήτη Ηλία, στο ύψος της Εκκλησιαστικής Ακαδημίας...

  

...ενώ και οι παρακείμενες ταβέρνες προφέρουν το πεζοδρόμιο στην πελατεία τους, ως χώρο στάθμευσης.

 

Φυσικά, η γνωστή αλυσίδα ζαχαροπλαστείων δεν έχει την οικονομική δυνατότητα για δικό της χώρο στάθμευσης, οπότε...

 

Με το πρώτο ψιλόβροχο, οι δρόμοι πλημμυρίζουν και γίνονται αδιάβατοι. Σχάρες υπονόμων (για να φεύγουν τα όμβρια) υπάρχουν σε ελάχιστα σημεία...