ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ

Την Κυριακή 16 Ιουλίου, στην εφημερίδα "Αυγή", δημοσιεύτηκε ένα άκρως επίκαιρο και διεισδυτικό άρθρο του Γιάννη Παπαθεοδώρου με τίτλο "Το μαύρο γάντι της Αυτοκρατορίας" όπου, συν τοις άλλοις, παρατίθενται λόγια του Στρατή Τσίρκα εν έτει 1946 για την άρτι προβληθείσα κινηματογραφική ταινία "GILDA" του Charles Vidor με πρωταγωνίστρια τη Rita Hayworth. Λέει ο Τσίρκας: "Είναι γήινο ή ουράνιο πλάσμα αυτή η Γκίλντα, η Ρίτα Χαίηγουορθ, που θαρρείς ότι γδύνεται ολόκληρη μπροστά σου όταν δεν κάνει παρά να βγάζει αργά και υποβλητικά, στον σκοπό που της κρατούν τα παλαμάκια, τα σφυρίγματα, τα φιλιά των λαϊκών καθισμάτων ένα γάντι, ένα μεγάλο μαύρο γάντι του αριστερού χεριού; Mια 'λαϊκή' θέση κοστίζει 13-22 πίτες αράπικες. Μα το σινεμά είναι φίσκα. Στις 'ακριβές', σε κάθε 'συγκλονιστική' σκηνή απότομα βλέπεις ν' ανάβουν πολλά τσιγάρα στα σκοτεινά. Πλάι σου ένας μεσόκοπος μουγκρίζει υπόκωφα και παραπονεμένα".

Θυμίζει κι επισημαίνει ο Γιάννης Παπαθεοδώρου: "Πράγματι, το φθινόπωρο του 1946, όταν η ταινία 'είχε βγει' από την Αμερική για να αρχίσει η διανομή της στον υπόλοιπο κόσμο, τα σινεμά ήταν φίσκα- όμως, ο λόγος που κόσμος έτρεχε να δει την 'Γκίλντα' δεν ήταν μόνο η αναμφισβήτητη γοητεία της Ρίτας Χαίηγουορθ. Ένα άλλο σημαντικό ιστορικό γεγονός που είχε εντωμεταξύ μεσολαβήσει, προσέδιδε στην ταινία νέα συμφραζόμενα και νέα νοήματα. Την 1η Ιουλίου 1946, είχε χρησιμοποιηθεί από την Αμερική ατομική βόμβα στα νησιά Μπικίνι. Μετά τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία του - ελεύθερου και ειρηνικού πλέον - μεταπολεμικού κόσμου που γινόταν χρήση ατομικής ενέργειας, όχι βέβαια για ειρηνικούς σκοπούς, αλλά για την προετοιμασία ενός νέου Ψυχρού Πολέμου. Τη βόμβα την έριξε ένα αεροπλάνο Β29, και είχε 'σταμπαρισμένη' πάνω της τη φωτογραφία της 'Γκίλντα'. Η έκρηξη πρόσφερε, για άλλη μια φορά, το γνωστό φαντασμαγορικό θέαμα με το 'μανιτάρι'. Περίπου σαράντα δύο χιλιάδες άνθρωποι είδαν την έκρηξη από τα κοντινά πλοία, και περισσότερα από τα μισά αμερικανικά κινηματογραφικά συνεργεία κατέγραψαν τις εικόνες. Στα κινηματογραφικά επίκαιρα του 1946, το 'μανιτάρι' που έφτιαξε η 'Γκίλντα', μαζί με την ταινία της Χαίηγουορθ, συμβόλιζε τη γοητεία της κυριαρχίας των ΗΠΑ στον δυτικό, τουλάχιστον, κόσμο. Ο Ψυχρός Πόλεμος άρχιζε με την 'εκρηκτική' παρουσία μιας αμφίσημης 'σεξο-βόμβας' και η νέα ηγεμονική 'ποπ' κουλτούρα της Αμερικής έβγαζε το μαύρο γάντι της, προσφέροντας ένα εξουσιαστικό στριπτήζ στον ηδονοβλεπτικό ελεύθερο κόσμο."

Σκίτσο του Miguel Brieva, δημοσιευμένο στο περιοδικό "ΓΑΛΕΡΑ" (τεύχος 4 - Ιανουάριος 2006)

Ο λόγος, εκ νέου, στον Στρατή Τσίρκα: "Άμα τη δείτε, θα καταλάβετε γιατί οι Αμερικανοί αεροπόροι βγάλαν τη βόμβα του Μπικίνι, Γκίλντα, σε πληροφορεί η εφημερίδα. Όπως τον Κωνσταντή του Βάρναλη περνάς γραμμή της γειτονιάς τα σινεμά. Αμερικάνικο, αμερικάνικο, αμερικάνικο [...] Είναι μια σατανική μηχανή αυτή που μας στήνουνε οι γιάγκηδες, ποπ-κορν, κόκα κόλα, τσίουηγκ-γκαμ, τσιγάρα. Μαστίχες με τη γεύση της μέντας, με της μπανάνας, με της χαβάνας. Τσιγάρα αρωματισμένα με σύκο, με ρούμι, με σέλινο. Κι ακόμα: τα περιοδικά με όλα εκείνα τα μισόγυμνα πλάσματα, με τις ιστορίες, τα εγκλήματα, τις καταχτήσεις. Οι ορχήστρες, οι χοροί, τα σουίγκ και τα τζίτερμπαγκ. Οι κάλτσες νάιλον, και τα μαύρα ματογυάλια για το φως. Δεν μπορεί νάναι τυχαία όλα. Υποψιάζεσαι ένα πολύπλοκο και μεθοδικό πλάνο: οι μασέλες να δουλεύουν, ο ουρανίσκος να γλυκαίνεται, τα ρουθούνια να ευφραίνονται, τα μάτια να θαμπώνονται, τ' αφτιά να μπουκώνουν, οι αδένες να λειτουργούν εντατικά για να μη δουλεύουν, για να μη δουλέψουν τα μυαλά. Η αμερικανική ελαφρή βιομηχανία, η ελαφρότατη".

Σκίτσο του Γιάννη Δερμεντζόγλου, δημοσιευμένο στο περιοδικό "ΓAΛEΡΑ" (τεύχος 7 - Απρίλιος 2006)

Συνεχίζει ο Γιάννης Παπαθεοδώρου: "Ας μη βιαστούμε να χρεώσουμε τον Τσίρκα με έναν στείρο αντιαμερικανισμό. Οι παρατηρήσεις του δεν εντάσσονται στις γνωστές 'θεωρίες συνωμοσίας'. Η 'Γκίλντα' ήταν το σύμβολο μιας νέας εποχής για την αμερικανική κυριαρχία- μιας εποχής στην οποία ο ιμπεριαλισμός και η κουλτούρα διασταυρώθηκαν οργανικά για να δημιουργήσουν ένα μέτωπο ισχύος σε παγκόσμια κλίμακα. Φέτος, εξήντα χρόνια μετά την 'Γκίλντα', η επέτειος της πρώτης 'ειρηνικής' ατομικής βόμβας μας θυμίζει ότι το μαύρο γάντι της Αυτοκρατορίας εξελίχτηκε στη μεγαλύτερη λιμπιντική επένδυση του σύγχρονου πολιτικού ασυνείδητου.

Γράφει ο Τσίρκας: "Περπατάς κι ονειρεύεσαι ενάντια στον κατακλυσμό αμερικάνικου λαπά που απειλεί την ποίηση, τη γεύση της ζωής σ' όλες τις χώρες που σε πονούν σαν ανοιχτές πληγές. Δεν είναι όμως αργά, δεν είναι αργά".

"Πρέπει να τους κάνουμε να πιστέψουν πως δεν έχουν καμμία αξία, για να τους αγοράσουμε πιο φθηνά". Σκίτσο του EL ROTO στην ισπανική εφημερίδα "EL PAIS" (27.IV.2006).

Υ.Γ. Ο Τσίρκας υποστήριζε πως δεν είναι αργά. Άραγε, μπορούν (και, κυρίως, θέλουν;) να αντιδράσουν οι κοινωνίες της σπατάλης και της αμετροέπειας, της ευτέλειας και της γενικευμένης διαφθοράς, της απληστίας και της υποταγής, της σαπίλας και της αλληλοϋπονόμευσης;