Godspeed you! Black Emperor

Οι "GODPEED YOU ! BLACK EMPEROR" σχηματίστηκαν το 1994 στο Montreal του Καναδά από τους Efrim Menuck, Mike Moya και Mauro Pezzente. Το όνομα που επέλεξαν για το συγκρότημά τους προέρχεται από ένα ιαπωνικό ντοκιμαντέρ του 1976 το οποίο παρουσίαζε την ιστορία μιας συμμορίας με το όνομα "Black Emperors". Το πρώτο τους εγχείρημα υπήρξε μια ερασιτεχνική ηχογράφηση που κυκλοφόρησε μόνο σε κασέτα (σε 33 αντίτυπα) με τον τίτλο "All Lights Fucked on the Hairy Amp Drooling". Κατόπιν τούτου, αποφάσισαν να διευρύνουν τον αριθμό των μελών του συγκροτήματος και να δημιουργήσουν μια μεγάλη μπάντα, σχεδόν ορχήστρα, ανεβάζοντας τον αριθμό των μελών έως και στους 14 διαφορετικούς μουσικούς κάποιες εποχές. Τα σταθερά μέλη του συγκροτήματος είναι 9 (Norsola Johnson, Efrim Menuck, Mauro Pezzente, David Bryant, Aidan Girt, Sophie Trudeau, Thierry Amar, Bruce Cawdron, James Chau) και θεωρούνται μια δημιουργικότατη μουσική κολεκτίβα. Άλλες δουλειές τους είναι: "F#a#¥" (1997), "Slow Riot for New Zero Kanada" (1999), "Lift Your SkinnyFists Like Antennas to Heaven" (2000), "Yanqui U.X.O." (2002).

ΝΙΚΟΣ ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΣ-ΓΚΙΚΑΣ

Έκθεση 70 έργων (ζωγραφικής, γλυπτικής, ανάγλυφα, σχέδια, καθώς και έργα από το σκηνογραφικό ρεπερτόριο) που αντιπροσωπεύουν όλες τις περιόδους της δημιουργικής πορείαςτου Νίκου Χατζηκυριάκου - Γκίκα, φιλοξενεί η Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης (14.10.2008 - 10.12.2008).

Ο Γκίκας γεννήθηκε στην Αθήνα στις 26 Φεβρουαρίου 1906 και σπούδασε στο Παρίσι, όπου έζησε για μεγάλο διάστημα. Πριν τον θάνατό του (03.09.1994) παραχώρησε την προσωπική του συλλογή έργων τέχνης στο Μουσείο Μπενάκη .

"Εργαστήρι στο Παρίσι" (1965), λάδι σε καμβά

"Σίβυλλα" (1949 - 1984), γύψος και πατίνα

"Αντανακλάσεις καθρεφτών" (1988), ακρυλικό σε καμβά

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΤΟ ΘΝΗΣΚΕΙΝ !!!

«Να ζεις. Να μη ζεις. Αυτή είναι η ερώτηση.

Τι συμφέρει στον άνθρωπο

Να πάσχει, να αντέχει σωπαίνοντας τις πληγές

από μια μοίρα που τον ταπεινώνει χωρίς κανένα έλεος.

‘Η να επαναστατεί.

Να αντισταθεί στην ατέλειωτη παλίρροια των λυπημένων κόπων.

Να πεθάνεις. Να κοιμηθείς. Αυτό είναι όλο.

Να κοιμηθείς και να κοιμηθούν

όλοι οι πόνοι που από αυτούς είσαι πλασμένος

Να μην ξυπνήσουν πια ποτέ.

Αυτόν τον ύπνο να εύχεσαι για σένα.

Να πεθάνεις. Να κοιμηθείς.

Κι αν στον ύπνο σου έρθει ένα όνειρο;

Τι θα είναι αυτό το όνειρο;

Μετά τον αιώνα του σώματος ποιος ύπνος αναλαμβάνει τα όνειρα;

Πώς ονειρεύεται ο θάνατος;

Σε πιάνει φόβος, αργείς. Και ζεις.

Και η πανωλεθρία διαρκεί ζώντας από τη ζωή σου (…)»

"Hamlet, Prince of Denmark" του William Shakespeare

Τρίτη πράξη, πρώτη σκηνή

Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς, "Κέδρος" 1988

Ονομάζεται Hanna Jones, 13 ετών, και η περίπτωσή της αναπόφευκτα διχάζει. Πώς; διεκδικώντας το δικαίωμα να αποφασίσει αν θα συνεχίσει να ταλαιπωρείται ή να περάσει "απέναντι". Διένυε μόλις το 5^ο έτος του βίου της, όταν οι γιατροί διέγνωσαν ότι πάσχει από μια σπάνιας μορφής λευχαιμία. Έκτοτε, μπαινοβγαίνει στα νοσοκομεία και υποβάλλεται σε θεραπείες για λευχαιμία και καρδιομυοπάθεια (τρύπα στην καρδιά). Η τελευταία, προέκυψε ως αποτέλεσμα ισχυρής φαρμακευτικής αγωγής και, ως εκ τούτου, απαιτείται μεταμόσχευση – δεδομένου ότι η καρδιά της λειτουργεί μόλις κατά 10%. Έχει, ήδη, υποβληθεί σε τρεις επεμβάσεις για την εμφύτευση βηματοδότη και οι γιατροί της δίνουν μόλις έξι μήνες ζωής. Η μικρή Αγγλίδα δηλώνει κουρασμένη και αποφασισμένη να ζήσει (όσο της απομένει) στο σπίτι με τους γονείς και τα τρία αδέλφια της και, κυρίως, χωρίς άλλες ιατρικές επεμβάσεις. Οι γονείς της σέβονται την απόφασή της και της συμπαρίστανται πλήρως. Δεν πράττει, όμως, το ίδιο και η διοίκηση του νοσοκομείου του Hereford, στο οποίο νοσηλευόταν η Hanna. Τι έκαναν οι "ιεροφάντες του Ιπποκράτη"; Προσέφυγαν στο Ανώτατο Δικαστήριο, αιτούμενοι την προσωρινή άρση της κηδεμονίας της Hanna, ούτως ώστε να υποβληθεί στη μεταμόσχευση καρδιάς. Ισχυρίστηκαν, δε, ότι ενεργούν με γνώμονα το συμφέρον της ασθενούς και ότι οι γονείς της εμποδίζουν τη θεραπεία της μικρής. Ειδικός σύμβουλος της προστασίας ανηλίκων επισκέφθηκε τη Hanna στο νοσοκομείο και της πήρε "κατάθεση" (!!!) την οποία αξιολόγησε το Ανώτατο Δικαστήριο. Οι νομικοί σύμβουλοι του Ανωτάτου Δικαστηρίου δικαίωσαν τη Hanna και η διοίκηση του νοσοκομείου αναγκάστηκε να ακυρώσει τη νομική διαδικασία. Κι έτσι, οι χειρουργοί του εν λόγω νοσοκομείου θα χάσουν ένα πολύτιμο πειραματόζωο…

Η Hanna, παλαιότερα, με εμφανή τα σημάδια από τη χημειοθεραπεία...

Σήμερα, με τους γονείς της...

Το κινηματογραφικό ντοκιμαντέρ "The Suicide Tourist" ("Αυτόχειρας Τουρίστας"), σκηνοθετημένο από τους John Zaritsky και Terence McKeown, παρουσιάζει την περίπτωση του 59χρονου Craig Ewert που πάσχει από τη νόσο "Lou Gehrig". Ο 59χρονος Αμερικανός πρώην καθηγητής είναι ένας από τις δεκάδες ανίατα ασθενείς που αναζητούν κάθε χρόνο βοήθεια για να τερματίσουν τη ζωή τους. Πολλοί έχουν βρει ανταπόκριση στην Ελβετία όπου η υποβοηθούμενη αυτοκτονία είναι νόμιμη από το 1942, αρκεί ο επιβλέπων γιατρός να μην έχει προσωπικό κίνητρο. Η οργάνωση "Dignitas" (ιδρύθηκε το 1998 από τον Ludwig Minelli) στην οποία απευθύνθηκε ο Craig Ewert επεκτείνει το δικαίωμα αυτό και σε αλλοδαπούς. «Πιστεύω πως οι άνθρωποι θα έπρεπε να έχουν το δικαίωμα στον θάνατο και το δικαίωμα αυτό πρέπει να επεκτείνεται σε οποιοδήποτε σώφρον άτομο έχει εκδηλώσει την επιθυμία του να πεθάνει», δηλώνει ο σκηνοθέτης John Zaritsky και ο Craig Ewert συμπληρώνει: «Μας αρέσει να παριστάνουμε τον Θεό όταν πρόκειται να σώσουμε ένα πρόωρο βρέφος ή όταν κάνουμε μια μεταμόσχευση, αλλά όχι όταν πρόκειται να εξαλείψουμε τον πόνο (…) Έχω να διαλέξω ανάμεσα στον θάνατο και σε έναν βασανιστικό θάνατο (…)».

"The Suicide Tourist"

Οι περιπτώσεις αυτές δεν είναι οι μοναδικές ούτε οι πιο "τρανταχτές" ή διχαστικές. Αρκεί να θυμηθούμε πόσο είχε ταλανίσει, προ ολίγων ετών, τον κόσμο στις Η.Π.Α. (και αλλαχού) η υπόθεση Terri Schiavo. Εξακολουθώ να το υποστηρίζω θερμά: η ζωή δεν μπορεί παρά να είναι απολύτως προσωπικό δικαίωμα και όχι καθήκον ή υποχρέωση (προς την κοινωνία ή τον "Θεό")…

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ...

"Σφίγγα" της Πηνελόπης Δεικτάκη (μελάνι και μολύβι σε μουσαμά)

Η ακόλουθη ιστορία εκτυλίσσεται σε πλαίσιο (φαινομενικά) ροζ και η επιφάνεια δείχνει γαργαλιστική και σκανδαλιάρικη. Στην ουσία, όμως, πρόκειται για μια υπόθεση με βαθιές κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές ρίζες. Τα γεγονότα, εν συντομία: η Susanne Klatten-Quandt, 46 ετών και μητέρα τριών παιδιών, θεωρείται η πλουσιότερη γυναίκα της Γερμανίας – η περιουσία της υπολογίζεται στα 8 δισεκατομμύρια ευρώ. Πρόσφατα, έπεσε θύμα εκβιασμού από τον Ελβετό εραστή της, ο οποίος της απέσπασε 7,5 εκατομμύρια ευρώ – απειλώντας την με δημοσιοποίηση των βιντεοσκοπημένων "ιδιαίτερων" στιγμών τους – για να μη νομίζει ο "ζωηρούλης" Ζαχόπουλος πως είναι ο μοναδικός πρωταγωνιστής ανάλογων D.V.D. Όταν ο εραστής ανέβασε κατακόρυφα τις χρηματικές του απαιτήσεις, συνελήφθη μετά από καταγγελία της Klatten. Αυτά ως προς το περιτύλιγμα. Πάμε, τώρα, στο ουσιαστικό περιεχόμενο: η Suzanne Klatten δεν είναι μια οποιαδήποτε πλούσια˙ κατέχει το 50,1% των μετοχών της χημικής βιομηχανίας "Altana" και είναι κληρονόμος της B.M.W. (ελέγχει το 12,5% μόνη της και το 47% μαζί με τη μητέρα της και τον αδελφό της), όμιλος που συνεργάστηκε στενά με τους ναζί και υπηρέτησε πιστά (με το αζημίωτο, βέβαια) το 3^ο Reich. Υπολογίζεται πως περίπου 30.000 εργάτες-σκλάβοι (αιχμάλωτοι πολέμου και κρατούμενοι των στρατοπέδων συγκέντρωσης) χρησιμοποιήθηκαν στα εργοστάσια της εταιρείας για να κατασκευάσουν πυρομαχικά, κινητήρες αεροσκαφών, μπαταρίες για υποβρύχια και, γενικά, ό,τι μπορούσε να αξιοποιήσει η ναζιστική στρατιωτική μηχανή (Wehrmacht και Luftwaffe). Ήταν η δεύτερη φορά που η B.M.W. βάσισε την κερδοφορία της στην παγκόσμια αλληλοσφαγή: κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, είχε επίσης αναλάβει παρόμοιο ρόλο. Η πατριαρχική μορφή της οικογένειας, Günter Quandt (δισέγγονη του οποίου είναι η "μερακλού" κυρία Susanne), διατηρούσε ιδιόκτητο στρατόπεδο συγκέντρωσης (στις εγκαταστάσεις της AFA – μετέπειτα Varta) έξω από το Ανόβερο. Το 1954, ο "πατριάρχης" ψόφησε αλλά, νωρίτερα (το 1931), σύζυγός του Magda είχε νυμφευθεί τον Joseph Goebbels (τον περιώνυμο υπουργό προπαγάνδας των ναζί) με τον οποίον μεγάλωσε και ο πρωτότοκος υιός Herbert Quandt - ο οποίος συνέχισε την επαγγελματική συνεργασία με τον θετό του πατέρα. Λεπτομέρεια: στις 30 Ιουλίου 1977, ο τραπεζίτης Jürgen Ponto (στενός φίλος του Herbert και παλιός στρατιώτης της Wehrmacht) εκτελέστηκε από τη R.A.F. (Rote Armee Fraktion / Baader-Meinhof). Πώς συνδέονται όλα αυτά με το παρόν; Ο επιβήτορας Helg Sgarbi δήλωσε πως το κίνητρό του ήταν η εκδίκηση στη μνήμη του Πολωνοεβραίου πατέρα του, που υπήρξε εργάτης-σκλάβος σε κάποιο από τα εργοστάσια της B.M.W. Ακόμη κι αν ο ισχυρισμός του είναι ψευδής, ακόμη κι αν δεχθούμε πως οι σημερινοί κληρονόμοι δεν ευθύνονται άμεσα για τα εγκλήματα του παρελθόντος, το συμπέρασμα είναι το εξής: τα αμύθητα πλούτη δεν αποκτώνται με σκληρή δουλειά (αλλά με τη δουλεία και την εξαθλίωση κάποιων άλλων) και οι αυτοκρατορίες δε σχηματίζονται με τη συναίνεση (αλλά με την υποταγή και τον καταναγκασμό). Συν τοις άλλοις, η διάπραξη εξουσιαστικών εγκλημάτων δεν είναι "προνόμιο" και "στολίδι" μόνο του παρελθόντος, αλλά αποτελεί αναλλοίωτη και ακατάρριπτη "σταθερή διαχρονική αξία"…

HUNGER

«(…) Ακούω τα θαλασσοπούλια να πετούν πάνω από τη στέγη. Πόσο μοναχικό το κελί και πόσο μοναχικός ο αγώνας. Αλλά, φίλε μου, αυτός ο δρόμος είναι καλά χαραγμένος. Κι αυτός, όποιος κι αν ήταν, που τον διάβηκε πρώτος, αξίζει την ευγνωμοσύνη μας. Εγώ απλά τον ακολουθώ (…)».

Παρασκευή 6 Μαρτίου 1981

«Σε λίγες ώρες θα κλείσω τα 27 και, παράξενο, θα είναι ευτυχισμένα γενέθλια. Ίσως γιατί το πνεύμα μου είναι λεύτερο, δε βρίσκω άλλον λόγο (…)»

Κυριακή 8 Μαρτίου 1981

Το βιβλιαράκι με τίτλο «ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΜΠΟΜΠΥ ΣΑΝΤΣ» (εκδόσεις "Αιγαίον", Λευκωσία 1985), περιλαμβάνει σκέψεις και συναισθήματα του Robert Gerard Sands κατά τις πρώτες 17 ημέρες (01.03.1981 – 17.03.1981) της (66 ημερών) απεργίας πείνας που είχε ως αποτέλεσμα τον βιολογικό του θάνατο. Εκτός του Sands, ακόμη 9 Ιρλανδοί πολιτικοί κρατούμενοι (Francis Hughes, Raymond McCreesh, Patsy O'Hara, Joe McDonnell, Martin Hurson, Keven Lynch, Kieran Doherty, Thomas McElwee, Michael Devine – όλοι μεταξύ 23 και 30 ετών) άφησαν την τελευταία τους πνοή μετά από πολυήμερη και ηθελημένη ασιτία 59 – 71 ημερών, ενώ άλλοι 13 επέζησαν μετά από απεργία πείνας 13 - 70 ημερών.

Πρόσφατα προβλήθηκε στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες η (βραβευμένη στο φεστιβάλ των Καννών) ταινία "Hunger" του Άγγλου σκηνοθέτη Steve McQueen. Η ταινία περιγράφει τις συνθήκες κράτησης των Ιρλανδών πολιτικών κρατουμένων (και τότε ο όρος "τρομοκράτης" χρησιμοποιούταν ευρέως) στις φυλακές "Maze" (άλλως, "H Blocks" ή "Long Kesh") που, πλέον, τους έχει αποδοθεί ο χαρακτηρισμός "αγγλικό Guantánamo". Η ταινία διανθίζεται από γλαφυρές σκηνές με περιττώματα, ούρα, σωματική και ψυχολογική βία. Βέβαια, ο McQueen δεν είναι κάποιος φλογερός επικριτής ή ένθερμος αντιεξουσιαστής. Αντιθέτως, το 2003, το πολεμικό μουσείο "Imperial" τον όρισε "επίσημο πολεμικό καλλιτέχνη για τον πόλεμο στο Ιράκ" (το αντίστοιχο του πολεμικού ανταποκριτή στο πεδίο της τέχνης). Έτσι, με την ίδια ευκολία που δέχεται (και αναπαράγει) την παραπλανητική φράση "πόλεμος στο Ιράκ" (αντί της ειλικρινούς "εισβολή των νεοταξικών στρατευμάτων"), εξίσου άνετα και ανερυθρίαστα αποσιωπά τις αιτίες της δράσης "τρομοκρατικών ομάδων" στην κατεχόμενη (και αυτή η λέξη απουσιάζει) Βόρεια Ιρλανδία. Επίσης, ο επιθετικός (με κάθε έννοια της λέξης) προσδιορισμός "british" δίνει και παίρνει, κάνοντας γαργάρα τον βίαιο τρόπο ενσωμάτωσης κάποιων λαών (Σκωτσέζοι, Ουαλλοί, Βορειο-ιρλανδοί) στο μόρφωμα με την εξωραϊστική ονομασία "Ηνωμένο Βασίλειο". Στις πολύ δυνατές στιγμές της ταινίας συγκαταλέγεται η 17λεπτη συνομιλία του Bobby Sands (ο οποίος, μόλις έχει αποφασίσει να τραβήξει την ασιτία στα άκρα – ως ύστατο μέσο πολιτικής πίεσης) με τον καθολικό ιερέα που προσπαθεί να τον μεταπείσει. Στη συγκεκριμένη σκηνή, συγκρούεται ο απελπισμένος (αλλά απίστευτα γενναίος, δεδομένου ότι αψηφά το πανίσχυρο ένστικτο της επιβίωσης) αντάρτης που νιώθει πως δεν έχει τίποτα περισσότερο να χάσει (αλλά διεκδικεί με πάθος και πείσμα την αξιοπρέπειά του) με τον σώφρονα και συνετό ορθολογιστή (που ψάχνει εναγωνίως την περίφημη "μέση οδό"). Τα επιχειρήματα του Sands απέναντι στον επαγγελματία κληρικό είναι γερά θεμελιωμένα και γι αυτό ατράνταχτα: «Όταν εσύ λαθροκυνηγούσες στην ύπαιθρο, εμάς μας έκαιγαν το σπίτι (…)», και ο πάτερ κατάπιε τη γλώσσα του…

Η "Αιματοβαμμένη Κυριακή" της 30^ής Ιανουαρίου 1972 είναι, ίσως, η γνωστότερη(μάλλον ως σχετικά πρόσφατη) πράξη βαρβαρότητας και καταστολής των αγγλικών κατοχικών στρατιωτικών δυνάμεων στη Βόρεια Ιρλανδία. Μια άλλη αιματοβαμμένη Κυριακή έλαβε χώρα στο γήπεδο "Croke Park" του βόρειου Δουβλίνου (πριν τη μερική ανεξαρτησία της ιρλανδικής νήσου) στις 21 Νοεμβρίου 1920. Οι νεκροί ξεπέρασαν τους 30 – μικρό μέρος του "φόρου αίματος" κατά τη διάρκεια του Ιρλανδικού Πολέμου για την Ανεξαρτησία (1919 – 1921).

Όσο για τις ρίζες της αγγλο-ιρλανδικής διένεξης (sic), ανάγονται (τυπικά) στο μακρινό έτος 1171 (πρώτη αγγλονορμανδική εισβολή). Το τι ακολούθησε, είναι εύκολο να το φανταστεί ο καθείς: η πάγια και διαχρονική κατακτητική και ισοπεδωτική τακτική όλων των πολεμοκάπηλων. Ας προσεγγίσουμε, πρώτα, τα ιστορικά δεδομένα και μετά να μιλήσουμε για "τρομοκρατία"…

ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΑΪΤΗΣ

«Όλοι και μόνος» τιτλοφορείται η αναδρομική έκθεση που ανατρέχει ολόκληρη τη δημιουργική πορεία του Γιάννη Γαΐτη (1923-1984) και φιλοξενείται στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης έως τις 14 Δεκεμβρίου. Μια πλούσια έκθεση περίπου 100 έργων, με αντιπροσωπευτικά έργα του Γαΐτη από κάθε δημιουργική περίοδο της καλλιτεχνικής του πορείας. Ό,τι απασχολούσε τον Γαΐτη τότε (και αναδύεται ως μήνυμα μέσα από τα έργα του) είναι ζητήματα καίρια και ουσιαστικά σήμερα. Με το έργο του (κυρίως με τα γνωστά "ανθρωπάκια" του), στηλιτεύει τον καταναλωτισμό, την ομοιομορφία, τον κομφορμισμό, την ομογενοποίηση, τη μαζικοποίηση, τη μετατροπή των ανθρώπων σε μονάδες και σε αριθμούς. «Είναι τα Ανθρωπάκια του σήμερα, είναι το κατεστημένο και το ίδιο το Ανθρωπάκι αυτό αντιδρά στο κατεστημένο (…)», εξηγούσε το 1984 ο ίδιος ο Γαΐτης. Ο Γιάννης Γαΐτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1923. Σπούδασε για σύντομο διάστημα στην Α.Σ.Κ.Τ. (1942-44), με καθηγητές τους Κωνσταντίνο Παρθένη και Ιωάννη Φιλιππότη. Στο Παρίσι παρακολούθησε μαθήματα στην Académie de la Grande Chaumiére και ήρθε σε επαφή με τα σημαντικότερα ρεύματα του 20ού αιώνα. Παρουσίασε το έργο του σε περισσότερες από εβδομήντα ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Πέθανε το 1984, μια εβδομάδα μετά τα εγκαίνια της μεγάλης αναδρομικής του έκθεσης στην Εθνική Πινακοθήκη.

"Οι Άγιοι Πατέρες", λάδι σε μουσαμά, 1966

"Η Κηδεία του Τσε Γκεβάρα" ("Μεταμόρφωση"),

λάδι σε μουσαμά, 1968

"Κρεβάτι", κατασκευή από ξύλο και μέταλλο, 1969 "Λαθραναγνώστες",

κατασκευή από ζωγραφισμένο ξύλο, 1969

"Το Μπαλκόνι",

κατασκευή από ξύλο και μέταλλο ζωγραφισμένο, 1969

"Γιομιστά κεφάλια", 1969

"Σαρδελοκούτι" ("Κονσερβοποίηση"),

κατασκευή από ξύλο και μέταλλο ζωγραφισμένο, 1971

"Η Διάλεξη",

κατασκευή από ζωγραφισμένο ξύλο, 1973

"Η Κηδεία της Ζωγραφικής",

κατασκευή από ζωγραφισμένο ξύλο, 1974

"Μπλε μενταγιόν",

κατασκευή από ζωγραφισμένο ξύλο, 1977

"Κατανάλωση" ("Μοιρασιά"), 1977

"Ανθρώπινο Τοπίο", λάδι σε μουσαμά, 1977

"Ανθρώπινα Τοπία" ("Σύναξη"), λάδι σε μουσαμά, 1977

"Ανθρώπινα Τοπία" ("Ο Αρχηγός"), λάδι σε μουσαμά, 1977

"Το Χρηματιστήριο" ("Αδιαπέραστο" ή "Κίτρινο Πλήθος"), 1977

"Στη Γραμμή", 1979

"Αυτοκινητόδρομος", 1979

"Η Ακρόπολη", 1979 – 1980

"Χωρίς τίτλο",

κατασκευή από ζωγραφισμένο ξύλο, 1984

ΑΜΕΣΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ...

Περί τα μέσα Σεπτεμβρίου 2008, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Ε.Κ.Τ.) Jean-Claude Trichet δήλωνε πως «(…) το να πάμε σε αυξήσεις μισθών υπ' αυτές τις συνθήκες θα είναι καταστροφή (…)». Βέβαια, η χρήση του πρώτου πληθυντικού δείχνει την έγνοια του ανδρός για το "συλλογικό γίγνεσθαι" και την αγωνία του για το διαφαινόμενο "πληθωριστικό σπιράλ" (προφανώς, δεν εννοεί το αντισυλληπτικό σπιράλ). Με αυτό το σκεπτικό, η κυβέρνηση της Ουγγαρίας δανείζεται 25,1 δισ. Δολάρια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Παγκόσμια Τράπεζα (αυτοί, ως συνετοί και παραγωγικοί, έχουν πάντα), «για να επιτύχει αποκατάσταση της ηρεμίας στις κεφαλαιαγορές και της εμπιστοσύνης των επενδυτών». Το αντίτιμο είναι το σύνηθες: περικοπές του προϋπολογισμού, μειώσεις στις συντάξεις και τους μισθούς, κλπ.

Στα καθ’ ημάς, το κυβερνητικό σχέδιο για την ενίσχυση (ε, λοιπόν, ναι: κι άλλο!!!) των τραπεζιτών προχωράει ακάθεκτο, διότι αν κακοπάθει (δηλαδή, αν δεν καταβροχθίσει) το σύστημα (και, δη, το τραπεζικό), αλίμονό μας. Γι αυτό και δεν πρέπει να χαλάμε χατίρι στους σύγχρονους (αλλά με διαχρονική και απέθαντη νοοτροπία) σαράφηδες. Άλλωστε, αν δεν υπήρχαν αυτοί, πως θα ευημερούσαν (με δανεικά, έστω) τόσοι συνάνθρωποί μας; Σχετικά, έγραψε κάτι ενδιαφέρον ο Στάθης Σταυρόπουλος ("Ελευθεροτυπία" 30.10.2008): «(…) Τα δάνεια είναι το όπιο των λαών. Το μεγάλο κόλπο οι Τράπεζες το έβαλαν μπροστά από τα μέσα της δεκαετίας του '80 και ως κόλπο υπήρξε το ανώτερο στάδιο του λαϊκού καπιταλισμού (των νεοφιλελεύθερων). Πού είναι τα πολλά λεφτά; σε αυτούς που έχουν λίγα αλλά είναι πολλοί. Απλό. Τι είναι οι πολλοί μέσα στο τρέχον σύστημα; Ανίσχυροι! Ωραίον. Συνδυάζεις αυτά τα δύο και βγαίνεις στο τετράγωνό τους. Αν λοιπόν βάλεις τους πολλούς στο γκεζί (δίνοντάς τους δάνεια) θα παίρνεις λίγα από πολλούς (διά βίου) και το διάφορο θα είναι αστρονομικό! (…) Ταυτοχρόνως δε, το μπίνγκο σου βγαίνει και τζακ ποτ, διότι ο ανίσχυρος που έβαλες στο μαντρί κι αρμέγεις, όσον πιο πολύ τον απομυζάς τόσον πιο ανίσχυρος γίνεται -αλαφιασμένος, έντρομος, ζει πλέον με το άγχος των δανείων, την αγωνία του χρέους, των τόκων, των δόσεων, του επαναδανεισμού -πού καιρός για σκέψη, για πολιτική, σκλάβος σωστός, τον έχεις στο χέρι και ως πελάτη και ως πολίτη! Κι ως εργάτη! Όλο και πιο πολύ δουλεύει, όλο και πιο λίγα βγάζει, όλο και πιο πολλά σου δίνει για το χρέος, όλο και πιο πολύ φορολογείται για να υπάρχεις και να του τα παίρνεις (…) Χαρμάνης για λεφτά, καθώς έχει γίνει, σιγά-σιγά γίνεται έτοιμος για όλα προκειμένου να τα βρει, λαδώνεται, λαδώνει, τα χώνει, του τα χώνουν, μιζάρει, φρικάρει, φλιπάρει, σκέφτεται όλο τα λεφτά, τις υποχρεώσεις, τα δανεικά, τα κλεμμένα, αυτά που θα μπορούσε να κλέψει, αυτά που δεν έκλεψε, αυτά που έκλεψε, αυτά που του κλέβουν -δηλητήριο σαν την παραμύθα έχει μπει η Τράπεζα στη ζωή του (…) Και οι Τράπεζες με τον ίδιο ύπουλο τσαμπουκά του ψευτόμαγκα, του εμπόρου ηρωίνης και του προαγωγού επιμένουν το ίδιο και μέσα στην κρίση να αρπάξουν όσα ακόμα περισσότερα μπορούν, να επωφεληθούν απ' αυτήν την κρίση (που οι ίδιες δημιούργησαν) και να βγουν από δαύτην ακόμα πιο πλούσιες. Χρωστάω, άρα δεν υπάρχω...».

Σκίτσο του Γιάννη Δερμεντζόγλου ("Ελεύθερος Τύπος", 31.10.2008)

Και, μέσα στην αναμπουμπούλα, ξεσπαθώνει ο "λαϊκός υπερασπιστής" Βγενόπουλος, δηλώνοντας τα γνωστά και αυτονόητα: πως κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να ενδιαφερθεί για μεγαλομετόχους και λοιπούς τζογαδόρους και ότι τα δάνεια που έχουν χορηγήσει οι τράπεζες υπερβαίνουν το συνολικό ποσό των καταθέσεων. Και πάλι παραθέτω απόσπασμα από τη στήλη του Στάθη ("Ελευθεροτυπία", 31.10.2008): «(…) Όταν πηγαίνουν -σήμερα, τώρα, μέσα στην κρίση- οι τράπεζες στους επιχειρηματίες και τους ζητούν επαναδιαπραγμάτευση δανείων με ΑΥΞΗΣΗ του επιτοκίου ή αλλοιώς άμεση εξόφληση του δανείου, διαπράττεται έγκλημα. Αυτό που συμβαίνει με τις ελληνικές τράπεζες στην παρούσα συγκυρία είναι ειδεχθές! Οι τραπεζίτες εξακολουθούν να μη βλέπουν μπροστά τους παρά μόνον το κέρδος -αυτό το μαγικό καρότο που τους κάνει από πάσης άλλης απόψεως εγκληματίες άμα τε και ανόητους -ο πιο θανατηφόρος συνδυασμός. Οι άνθρωποι (αν μπορεί να ονομάσει κανείς έτσι αυτά τα μηχανήματα τύπου κουλοχέρη) βλέπουν στην κρίση που οι ίδιοι -το είδος τους- προκάλεσαν, μιαν ακόμα ευκαιρία για ακόμα περισσότερα κέρδη. Η μείωση των επιτοκίων χορηγήσεων, ως ένας από τους τρόπους να αντιμετωπισθεί η ύφεση κρατώντας την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και τη ρευστότητα των επιχειρήσεων σε κάποιο επίπεδο, είναι επιτακτική. Την εισηγείται ακόμα και η Ευρωπαϊκή Ένωση του Τρισέ. Ε, λοιπόν οι τράπεζες όχι μόνον δεν τα μειώνουν, αλλά τα αυξάνουν! Λάθρα ή φανερά (…) Όμως, ακόμα πιο ειδεχθής από των τραπεζών είναι η πολιτική της κυβέρνησης του κ. Καραμανλή. Όχι μόνον κάθεται και χαζεύει με την πρακτική των τραπεζών, η οποία γιγαντώνει τις μελλοντικές συνέπειες της κρίσης, αλλά δεν χρησιμοποιεί καν εκείνες τις τράπεζες στις οποίες διαθέτει έναν λόγο, όπως η Εθνική και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, ώστε να μειώσουν τουλάχιστον αυτές τα επιτόκια (ανακουφίζοντας τους πολίτες κι αναγκάζοντας τις άλλες τράπεζες να τις ακολουθήσουν). Έτσι η κυβέρνηση διαπράττει διπλό έγκλημα: και αφήνει τις τράπεζες να κυβερνούν, και δεν χρησιμοποιεί τις "δικές της" για να παρέμβει υπέρ της χώρας και της οικονομίας της, των πολιτών και της πατρίδας δηλαδή. Για τον απλούστατο λόγο ότι προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι οι Δυνατοί, προτεραιότητα των Δυνατών το κέρδος και γαία πυρί μειχθήτω (φαινόμενον του θερμοκηπίου). Εμάς μας θέλουν μόνον για να τους ψηφίζουμε, να τους δουλεύουμε ως υποζύγια και να τους πληρώνουμε τα έξοδα για την καπιστράνα που μας φοράνε (…)».

Πάντως, οι καημένοι οι διευθυντάδες (και, γενικά, οι διάφοροι τιτλούχοι) δηλώνουν αγχωμένοι και ανήσυχοι, γι αυτό και ζητούν προστασία. Κάποιοι κακεντρεχείς και κακόβουλοι ισχυρίζονται πως, κατά βάθος (πόσο βαθιά, άραγε;) γνωρίζουν τον εγκληματικό χαρακτήρα του βίου των και γι αυτό έχουν πανικοβληθεί.

Κατά τα’ άλλα, προέκυψε άλλη μια περίπτωση πλειστηριασμού κατοικίας για ασήμαντο χρέος, αλλά ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή. Άραγε, πόσες ανάλογες περιπτώσεις δε δημοσιοποιούνται; (με αποτέλεσμα, την κατάσχεση).

Υ.Γ. «(…) Τα καθαρά κέρδη της Eurobank αυξήθηκαν κατά 4,6% σε σχέση με πέρυσι φτάνοντας στα 647 εκατ. ευρώ, ενώ τα καθαρά έσοδα από τόκους έτρεξαν με ρυθμό 23,1% στο εννιάμηνο (5,3% σε τριμηνιαία βάση) και διαμορφώθηκαν σε 1,77 δισ. ευρώ, με το περιθώριο επιτοκίων να υποχωρεί οριακά σε 3,2% από 3,3% στο εννιάμηνο του 2007 (…)» ("Ελευθεροτυπία" 31.10.2008).

JOSEF KOUDELKA

Αναδρομική έκθεση φωτογραφίας του Τσέχου Josef Koudelka φιλοξενείται (έως τις 23.11.2008) στο νέο κτήριο του Μουσείου Μπενάκη (Πειραιώς 138, Αθήνα). Ο Koudelka (μέλος του φωτογραφικού πρακτορείου Magnum από το 1971) καθιερώθηκε διεθνώς χάρη στις φωτογραφίες του από την εισβολή των στρατευμάτων του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Πράγα τον Αύγουστο του 1968. Τα αρνητικά των φωτογραφιών της εισβολής βγήκαν λαθραία από την Πράγα, κατέληξαν στο πρακτορείο Magnum και δημοσιεύθηκαν ανώνυμα στο περιοδικό της αγγλικής εφημερίδας "The Sunday Times" με τα αρχικά P. P. (Prague Photographer). Στην αναδρομική έκθεση παρουσιάζονται όλα τα στάδια και η θεματολογία της 40ετούς φωτογραφικής του πορείας. Η έκθεση χωρίζεται στις εξής ενότητες: «Το Ξεκίνημα» και «Η Αναζήτηση», «Το Θέατρο», «Οι Τσιγγάνοι», «Η Εισβολή», «Εξορίες», και «Χάος».