ΑΝΩΤΕΡΟΙ ΕΚ ΓΕΝΕΤΗΣ

"Κάρβουνο 1.500 ζώα" τιτλοφορείται ρεπορτάζ της "Ελευθεροτυπίας" (25 Οκτωβρίου 2006). Τα θύματα, που περίμεναν να "υιοθετηθούν", απανθρακώθηκαν μετά από πυρκαγιά σε pet-shop έξω από την Αθήνα.

Έμβια όντα αιχμάλωτα και διαθέσιμα προς πώληση. "Κατώτερες μορφές ζωής" που δεν έχουν δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού και ανήκουν στους κυρίαρχους του σύμπαντος, οι οποίοι δικαιούνται να αποφασίζουν με απόλυτο τρόπο για τη μοίρα και τη ζωή οποιασδήποτε οντότητας. Οι άνθρωποι αρέσκονται να αυτοπροσδιορίζονται ως έλλογοι, μοναδικοί, ασύγκριτοι και ιδιαιτέρως νοήμονες. Ως εκ τούτου, ανάγουν τα πεπραγμένα τους σε αναγκαίες ιερότητες και ανακηρύσσουν τα δημιουργήματά τους απαράμιλλα αριστουργήματα. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως τα ανθρώπινα όντα χαρακτηρίζονται από εγκέφαλο ο οποίος, προφανώς, δεν απαντάται στο υπόλοιπο ζωικό βασίλειο. Είναι, επίσης, αναμφισβήτητο πως τα ανθρώπινα (τεχνητά) επιτεύγματα ξεχωρίζουν - κυρίως από την αγωνιώδη τους προσπάθεια να κυριαρχήσουν στη φύση. Όμως, ο άνθρωπος χαρακτηρίζεται και από κάποια στοιχεία που δε δικαιολογεί η επικαλούμενη φυσική και πνευματική του ανωτερότητα. Είναι, ίσως, το μόνο ον που σκλαβώνει, εκμεταλλεύεται, εμπορεύεται και συμπεριφέρεται με τρόπο σκαιό τόσο τους ομοίους του όσο και άλλα πλάσματα. Και όλα αυτά, όχι για να επιβιώσει (άλλωστε ο βασικός νόμος της φύσης είναι το "ο θάνατός σου η ζωή μου" κατά πως επέβαλε ο πανάγαθος και πάνσοφος θεούλης) αλλά για να ικανοποιήσει ποταπά και ταπεινά ένστικτα (π.χ. απληστία) ή για να καλύψει διάφορες ανασφάλειες. Καταστρέφει με γοργούς ρυθμούς το φυσικό περιβάλλον ("ροκανίζοντάς" το αλόγιστα ή κατακλύζοντάς το με στερεά, ρευστά ή αέρια απορρίμματα), και συντηρεί έναν ακατάπαυστο ενδοφυλετικό πόλεμο (είτε με την διακρατική έννοια, είτε με την κοινωνική). Κάποιοι ενοχλούνται από την παρουσία των αδέσποτων στις πόλεις και από τα κόπρανα που αφήνουν στους δρόμους, διότι τους χαλούν την αισθητική. Όλοι αυτοί είναι ευχαριστημένοι από το (κατά τ’ άλλα) θέαμα που παρουσιάζουν οι πόλεις στις οποίες κατοικούν, καθώς και οι διαπροσωπικές σχέσεις που βιώνουν καθημερινά; Άλλωστε, τα κόπρανα είναι τα μόνα σκουπίδια που αφήνουν τα πάσης φύσεως και μορφής τετράποδα - κι αυτά είναι ιδιαίτερα βραχύβια. Οι άνθρωποι, όμως, μέχρι και στο αχανές διάστημα έχουν θέσει σε αέναη τροχιά τα αχρείαστα του "πολιτισμού" τους. Εν τέλει, ποιος χρήζει άμεσης στείρωσης; Άραγε, σύμφωνα με τις ανάγκες του οικοσυστήματος, ποιος έχει πραγματικό λόγο ύπαρξης: η κυρία με το φανταχτερό γουναρικό και τα κοσμήματα (τυχαίο παράδειγμα) ή ο πιγκουΐνος των Πόλων; Ρητορικό το ερώτημα;

Σκίτσο του "EL ROTO" δημοσιευμένο στην ισπανική εφημερίδα "EL PAÍS" (24.VII.2006): «Γιατί εμβολιάζετε τους σκύλους, αφού εσείς οι άνθρωποι μεταδίδετε το μίσος και τη λύσσα;»

Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΨΗΣ

«Ακόμη κι αν διαφωνώ με ό,τι λες, θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες» François Marie Arouet, γνωστός ως Βολτέρος Οι απόγονοί του, όμως…

Στις 12 Οκτωβρίου του 2006 η γαλλική Εθνοσυνέλευση υπερψήφισε πρόταση νόμου της σοσιαλιστικής αντιπολίτευσης με την οποία ποινικοποιείται η άρνηση της αρμενικής γενοκτονίας (1,5 εκατομμύριο και πλέον θύματα κατά την περίοδο 1915 - 1918). Προβλέπεται ποινή φυλάκισης ενός έτους και πρόστιμο 45.000 ευρώ, όπως ακριβώς ισχύει και για την άρνηση του ολοκαυτώματος των Εβραίων από τους ναζί. Για να εφαρμοστεί το νομοσχέδιο, απαιτείται η επικύρωσή του από τη Γερουσία και από τη Βουλή εκ νέου.

Πέρα από τους εύλογους πανηγυρισμούς των Αρμενίων, τις αποδοκιμασίες των Τούρκων (οι οποίοι φοβούνται την ενδεχόμενη υποχρέωση καταβολής χρηματικών αποζημιώσεων στους απογόνους των θυμάτων) και τα θολά κίνητρα των γάλλων βουλευτών, ας θέσουμε το ζήτημα στα πλαίσια της ελευθερίας της έκφρασης. Οι περισσότεροι ιστορικοί (και αρκετοί Τούρκοι επίσης) συγκλίνουν στην παραδοχή πως πράγματι ετελέσθη σφαγή πληθυσμών και πως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί γενοκτονία. Όποια, όμως, κι αν είναι τα συμπεράσματα και τα πορίσματα των ιστορικών, είτε είναι αλληλοσυγκρουόμενα είτε συμπορεύονται, η πολιτική εξουσία δεν έχει κανένα δικαίωμα να υπαγορεύει και να ορίζει τι θα πιστεύει και τι θα υποστηρίζει (δημοσίως ή κατ’ ιδίαν) ο κάθε άνθρωπος. Εν ολίγοις, καμία δύναμη (νόμιμη ή αυθαίρετη) δε δικαιούται να επιβάλλει λογοκρισία και λοβοτομή. Άλλωστε, παρόμοιες επιβολές μετατρέπουν σε "μάρτυρες" απολογητές στυγνών καθεστώτων, όπως ο Άγγλος ιστορικός David Irving ο οποίος βρίσκεται φυλακισμένος στην Αυστρία ως ένοχος άρνησης του ολοκαυτώματος των Εβραίων. Και, ας μην ξεχνάμε πως, όλα αυτά δίνουν ένα ισχυρό αντεπιχείρημα στο στρατοκρατικό καθεστώς της Τουρκίας που υφίσταται ισχυρές πιέσεις για εκδημοκρατισμό από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Διότι, δεν μπορείς να απαιτείς από τον άλλον να είναι ανεκτικός και ανοιχτόμυαλος τη στιγμή που εσύ, με νόμους και διατάγματα, προσπαθείς να καταπνίξεις την αντίθετη γνώμη κι επιβάλλεις τη "μια και μοναδική αλήθεια".

Ο Timothy Garton Ash σε άρθρο του με τίτλο "και άλλο ταμπού στην Ευρώπη;" γράφει: «(…) και τώρα, το βρετανικό κοινοβούλιο οφείλει να θεσμοθετήσει την ποινικοποίηση της άρνησης πως οι Σοβιετικοί δολοφόνησαν μαζικά πολωνούς αξιωματικούς στο Katyn το 1940, το τουρκικό κοινοβούλιο να ανακηρύξει ποινικό αδίκημα την άρνηση πως η Γαλλία υπέβαλε σε βασανιστήρια πολλούς Αλγερινούς, το γερμανικό κοινοβούλιο να ψηφίσει νόμο που θα τιμωρεί την άρνηση ύπαρξης των σοβιετικών γκούλαγκ, το ιρλανδικό κοινοβούλιο να τιμωρεί την άρνηση των φρικαλεοτήτων της ισπανικής Ιεράς Εξέτασης, το ισπανικό κοινοβούλιο να καταδικάζει σε τουλάχιστον 10 έτη κάθειρξης όποιον αμφισβητεί πως οι Σέρβοι προχώρησαν σε εθνοκάθαρση των Αλβανών στο Κόσοβο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να ψηφίσει αμέσως έναν ευρωπαϊκό νόμο που θα χαρακτηρίζει γενοκτονία τη μεταχείριση των ιθαγενών της αμερικανικής ηπείρου από τους ευρωπαίους άποικους. (…) Βάσει ποιου δικαιώματος το γαλλικό κοινοβούλιο θεσπίζει με νόμο την ορθή ιστορική ορολογία για να περιγράψει ό,τι ένα κράτος έπραξε εναντίον ενός τρίτου κράτους 90 χρόνια πριν; Αν το γαλλικό κοινοβούλιο ψήφιζε έναν νόμο που θα χαρακτήριζε ποινικά κολάσιμη την άρνηση της συνενοχής του καθεστώτος του Vichy στην εκτόπιση των γαλλοεβραίων στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, αν και λάθος, θα ήταν τουλάχιστον μια πράξη αυτοκριτικής. (…) Πώς μπορούμε να κατηγορήσουμε την Τουρκία, την Αίγυπτο και άλλα κράτη για περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης μέσω νόμων που προστατεύουν ιστορικά, εθνικά ή θρησκευτικά δόγματα, τη στιγμή που εμείς πράττουμε ακριβώς το ίδιο; (…) Τα ιστορικά γεγονότα γίνονται αποδεκτά μέσω του διαλόγου και της αντιπαράθεσης με αποδείξεις και μαρτυρίες. Δίχως αυτή τη διένεξη - που περικλείει την ακραία αναθεωρητική στάση - ποτέ δε θα ανακαλύπταμε ποια γεγονότα είναι πραγματικά. (…) Μόνο όταν θα είμαστε διατεθειμένοι να επιτρέψουμε να αγγίξουν τις πιο ιερές μας αγελάδες, τότε θα δικαιούμεθα να απαιτούμε από τους ισλαμιστές, τους Τούρκους και άλλους να κάνουν το ίδιο. Δεν είναι η στιγμή για να θεμελιώσουμε και άλλα ταμπού, αλλά να γκρεμίσουμε τα ήδη υπάρχοντα».

«Τίποτα δεν είναι ιερό, όλα μπορούν να λεχθούν», υποστηρίζει ο Βέλγος καταστασιακός συγγραφέας Raoul Vaneigem και συμπληρώνει πως «δεν υπάρχει ούτε καλή ούτε κακή χρήση της ελεύθερης έκφρασης, υπάρχει μονάχα ανεπαρκής χρήση της». Πράγματι, πως μπορούμε να μιλάμε με τόση βεβαιότητα για γεγονότα που συνέβησαν στο παρελθόν και τα προσεγγίζουμε μόνο μέσα από υποκειμενικές μαρτυρίες ανθρώπων, την αξιοπιστία των οποίων αγνοούμε; Με ποιο δικαίωμα επιχειρούμε να επιβάλουμε την προσωπική μας θεώρηση των πραγμάτων στους άλλους; Μήπως είναι καιρός να διαχωρίσουμε τα λόγια από τις πράξεις και να γίνουμε κάπως "αλλεργικοί" στις "ακλόνητες βεβαιότητες" και τις "αδιαμφισβήτητες σοφίες"; Και ας μην ξεχνάμε πως όσο δίκαιο κι αν έχει κάποιος, το υπονομεύει όταν προσπαθεί να το επιβάλει δια της βίας.

«Αυτοί μπορεί να με προσβάλουν, αλλά εγώ δε γίνεται να προσβληθώ. Το να μιλάνε άσχημα για εμένα, είναι σα να με δέρνουν χωρίς να είμαι παρών». Διογένης ο Σινωπεύς (ή, Κυνικός)

Σκίτσο του "MÁXIMO", δημοσιευμένο στην ισπανική εφημερίδα "EL PAÍS" (9.IX.2006) : η φράση "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ" χωρίς κάποια γράμματα

ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ

Είναι γεγονός πως η αυτή τη φορά η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ υπήρξε ιδιαίτερα προσεκτική και αποφάσισε να απονείμει το φετινό Νόμπελ Ειρήνης στον, αποκαλούμενο "τραπεζίτη των φτωχών", Muhammad Yunus από το Μπανγκλαντές. Αλησμόνητο έχει μείνει το όνειδος της απονομής του 1973, όταν τιμούμενος της χρονιάς υπήρξε ο Henry Kissinger (κατά το ήμισυ, μαζί με τον Βιετναμέζο Le Duc tho) για τη "συνεισφορά" του στην απόσυρση των στρατευμάτων των Η.Π.Α. από το Βιετνάμ. Στο σκεπτικό της επιτροπής αναφέρεται πως «η διαρκής ειρήνη δεν μπορεί να επιτευχθεί αν ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού δεν εξασφαλίσει τα μέσα για να βγεί από τη φτώχεια και η μικροπίστωση είναι ένα από αυτά τα μέσα».

Ο Μουχάμαντ Γιούνους ίδρυσε την Grameen Bank (από τη λέξη "γκραμ" που σημαίνει "χωριό") το 1976 (δανείζοντας 27 δολάρια σε μια ομάδα γυναικών που κατασκεύαζαν έπιπλα μπαμπού), εξασφάλισε την πρώτη κυβερνητική επιδότηση το 1979 και αναγνωρίστηκε επισήμως ως τράπεζα το 1983. Το 60% του κεφαλαίου που διαθέτει έχει καταβληθεί από το κράτος του Μπανγκλαντές, ενώ τα κέρδη της για το έτος 2005 ξεπέρασαν τα 15 εκατομμύρια δολάρια. Στο καταστατικό της αναφέρεται πως, δανείζοντας στους άπορους και κυρίως στους αγρότες, η τράπεζα «θέλει να σπάσει τον φαύλο κύκλο της εκμετάλλευσης των φτωχών από τους τοκογλύφους». Βασικός και μοναδικός όρος για χορήγηση δανείου είναι η υποχρέωση εκ μέρους των δανειζομένων να συγκροτούν ομάδες των πέντε (τουλάχιστον) ατόμων – τις λεγόμενες "ομάδες αλληλεγγύης". Μόλις οι δύο πρώτοι δανειολήπτες της ομάδας αποδειχτούν συνεπείς στις οικονομικές τους υποχρεώσεις προς την τράπεζα, τα δάνεια δίνονται και στα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Σύμφωνα με στοιχεία της Grameen Bank, 96% των δανειοληπτών είναι γυναίκες, για τις οποίες ο Yunus πιστεύει πως αντιδρούν καλύτερα από τους άνδρες σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης και πως έχουν καλύτερη αίσθηση της διαχείρισης και της οικονομίας. Σχεδόν 99% είναι το ποσοστό πλήρους αποπληρωμής των δανείων, ενώ το επιτόκιο δανεισμού ανέρχεται στο 16%. Με τις μικροπιστώσεις (microcredits) αυτές (μέσος όρος γύρω στα 200 δολάρια) οι δανειολήπτες αγοράζουν εξοπλισμό κι ενισχύουν την αυτονομία τους, σε μια χώρα περίπου 140 εκατομμυρίων κατοίκων, όπου το ποσοστό του αγροτικού πληθυσμού είναι 70% – 80% και ο προσδοκώμενος χρόνος ζωής δεν ξεπερνά τα 55 έτη. Σύμφωνα με τον Yunus «η φιλανθρωπία δεν αποτελεί λύση για τη φτώχεια, διότι απλώς την αναπαράγει αφού δημιουργεί εξάρτηση εκμηδενίζοντας την ιδιωτική πρωτοβουλία».

Σκίτσο του "EL ROTO", δημοσιευμένο στην ισπανική εφημερίδα "EL PAÍS" (17.X.2006): - «Θα συμμετάσχω σε μια δράση κατά της πείνας στον κόσμο» -«Δίνουν καναπέδες;»

Βέβαια, θα ήταν υπερβολικό και μικρόψυχο το να κατακρίνουμε μια τέτοια πρωτοβουλία που έχει άμεσα, ουσιαστικά και απτά ευεργετικά αποτελέσματα σε ανθρώπους οι οποίοι, σε αντίθετη περίπτωση, "δε θα είχαν στον ήλιο μοίρα". Λίγες μόνο παρατηρήσεις που ισοδυναμούν με προσπάθεια διύλισης του κώνωπα. Η κυβέρνηση του Μπανγκλαντές έχει συνεισφέρει κατά 60% στο κεφάλαιο της τράπεζας, προφανώς κατόπιν πιέσεων και κρούσεων του Γιούνους. Άραγε, η κυβέρνηση της χώρας αυτής, όπως και κάθε κυβέρνηση στον πλανήτη, χρειαζόταν τα φώτα ενός προβληματισμένου πολίτη για να δει το μέγεθος της ανέχειας και να αναλάβει κάποια δράση; Η απάντηση είναι αυτονόητη και μάλλον δε χρήζει ανάλυσης και ιδιαίτερης αναφοράς, ενώ εξάγεται αβίαστα από ένα απόσπασμα ομιλίας του Γιούνους (αν και με κάποιες ασάφειες και μισόλογα) στο νορβηγικό ίδρυμα Stromme το 1997: «Αν θεωρούσαμε τη φτώχεια απαράδεκτη, φαινόμενο που δεν πρέπει να υπάρχει σε πολιτισμένες κοινωνίες, θα είχαμε δημιουργήσει τους κατάλληλους θεσμούς και τις κατάλληλες πολιτικές για να την εξαλείψουμε σε όλον τον κόσμο. Θέλαμε να πάμε στο φεγγάρι και πήγαμε. Όταν, λοιπόν, δεν πετυχαίνουμε κάτι, η πρώτη υποψία μου είναι πως δεν το θέλουμε αρκετά (…)». Η χρήση του πρώτου πληθυντικού στα παραπάνω λόγια σημαίνει πως είμαστε όλοι το ίδιο συνυπεύθυνοι για την ευρεία διάδοση της νόσου της απόλυτης φτώχειας και για την προκλητική επικράτηση της σκανδαλώδους ανισοκατανομής του παγκόσμιου πλούτου;

Σε γενικές γραμμές, η πρωτοβουλία του Μουχάμαντ Γιούνους είναι πρωτότυπη και αξιέπαινη, μιας και δίνει διέξοδο σε απόκληρους και αδικημένους του κοινωνικοοικονομικού συστήματος. Από την άλλη, είναι ορατός ο κίνδυνος να υιοθετήσουν πλήρως αυτοί οι άνθρωποι την άκρως ατομιστική νοοτροπία του αδίστακτου καπιταλιστικού τρόπου οργάνωσης της κοινωνίας. Πιθανή είναι, επίσης, και η μελλοντική πλήρης υποταγή τους στο χρήμα. Θα ήταν ίσως ουτοπικό να μιλούσαμε για κολεκτιβοποίηση της παραγωγής και κοινωνικοποίηση της ιδιοκτησίας. Ίσως η μέθοδος του Γιούνους να είναι ένα πρώτο και αποφασιστικό βήμα προς μια επιθυμητή κατεύθυνση, αν και η μελέτη της ανθρώπινης ιστορίας και η αδιάλειπτη παρατήρηση της καθημερινότητας μας κάνει αρκετά επιφυλακτικούς και δύσπιστους… Ελάχιστες ημέρες μετά την απόφαση της Νορβηγικής Επιτροπής Νόμπελ, ο Μουχάμαντ Γιούνους ανακοίνωσε την ίδρυση πολιτικού κόμματος και την πρόθεσή του να συμμετάσχει στις βουλευτικές εκλογές του προσεχούς Ιανουαρίου. Ο ίδιος δήλωσε πως αναζητεί «έντιμους και ικανούς ανθρώπους με σκοπό την κάθαρση της πολιτικής σκηνής του Μπανγκλαντές και την εξάλειψη της διαφθοράς». Είναι γνωστό πως πολιτική εξουσία και ηθική ακεραιότητα δε συμβαδίζουν. Ο χρόνος θα δείξει αν υπάρχει περιθώριο για εξαιρέσεις…

Σκίτσο του "MÁXIMO", δημοσιευμένο στην ισπανική εφημερίδα "EL PAÍS" (18.X.2006): (ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΦΤΩΧΕΙΑ) = (ΠΛΟΥΤΟΣ – χ) = (ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ) = (ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ) = ΥΠΟΒΑΣΤΑΖΟΜΕΝΗ ΟΥΤΟΠΙΑ, ΘΕΟΥ ΘΕΛΟΝΤΟΣ, ΚΙ ΕΜΕΙΣ ΠΛΗΡΩΝΟΥΜΕ ΤΑ ΕΞΟΔΑ

ΠΡΟΣΔΟΚΟΥΜΕ ΣΩΤΗΡΙΑ (;)

"Ο δημαγωγός", σκίτσο του "EL ROTO" δημοσιευμένο στην ισπανική εφημερίδα "EL PAIS" (14.V.2006)

Παραμονές εκλογών "τοπικής αυτοδιοίκησης" στο απέθαντο και τρισένδοξο Ελλαδιστάν... Εδώ και αρκετό καιρό φιλόδοξοι και υπερδραστήριοι υποψήφιοι τοπικοί "άρχοντες" (και "αρχόντισσες") κάνουν ό,τι θεωρούν απαραίτητο για να εξασφαλίσουν την εξουσιοδότηση εκ μέρους του "κυρίαρχου λαού" (κατά πως έλεγε κάποιος "αείμνηστος") για να συνεχίσουν να παρασιτούν προκλητικά και να ασελγούν ασυστόλως σε ένα ήδη κακοφορμισμένο κουφάρι - αυτό της δήθεν δημοκρατίας. Νοσηρή προπαγάνδα και αρρωστημένη αυτοπροβολή, ηχορύπανση, χυδαίος πόλεμος εντυπώσεων, έργα βιτρίνας στο "παρά ένα" από τους αγωνιούντες για το (δικό τους) αύριο δημάρχους και νομάρχες, αλόγιστη διανομή φυλλαδίων σε οικοδομές και άλλους χώρους (δε χρησιμοποιούν καν ανακυκλωμένο χαρτί), δελεαστικές υποσχέσεις, διαβεβαιώσεις πως κατέχουν το μυστικό της επίλυσης και του πλέον δυσχερούς προβλήματος (όμως, θα μας το αποκαλύψουν μόνο αν τους εμπιστευτούμε πλήρως κι εν λευκώ).

Και πάλι "EL ROTO" (10.X.2006): «Ονόμασε την καταστροφή "πρόοδο" και κανείς δε θα σου εναντιωθεί»

Βεβαίως, το σύστημα και πάλι θα θριαμβεύσει, οι εκλεκτοί του κυρίαρχου όχλου θα θρονιαστούν στα παλάτια τους και όλα θα συνεχίσουν να κυλούν όπως και πριν, "κανονικά"... Κι αν κάποιος αφελής αναρωτηθεί πώς είναι δυνατόν τόσα εκατομμύρια "πολιτών" να μην αντιδρούν (με ουσιαστικό τρόπο, όχι με απλή αντικατάσταση της μιας εξουσίας με άλλη) σε όλα τα αίσχη που γίνονται από όλες (ανεξαιρέτως) τις τοπικές και εθνικές εξουσίες, καλά θα κάνει να παρατηρήσει πως διαβιεί καθημερινά αυτός ο "υπέροχος" λαός, σε τι ηθικές αξίες πιστεύει και ποιές είναι οι προτεραιότητές του. Συνοπτικά, η συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων αυτής της χώρας αναγνωρίζει στους λογής υποψήφιους χαρακτηριστικά που η ίδια διαθέτει ή συμπεριφορές που θα ήθελε (αλλά δεν μπορεί ή δεν τολμά) να εκδηλώνει. Η "μαγκιά", το βόλεμα, ο αριβισμός, οι "λαμογιές", ο με κάθε μέσο πλουτισμός (και πολλά άλλα τέτοια ευώδη), είναι τα σύγχρονα πρότυπα και οι κυριαρχούσες αξίες σε αυτόν τον τόπο. Οι ψηφοφόροι ανταποκρίνονται στο παλιό δίπολο "βλάκες ή συνένοχοι": κάποιοι ενεργούν ως φονταμενταλιστές οπαδοί (θέλοντας οπωσδήποτε να ανήκουν κάπου, να στεγαστούν σε κάποιο μαντρί) και υιοθετούν άκριτα την κάθε θέση της παράταξης που υποστηρίζουν (συχνά, ακόμα κι ενάντια στο προσωπικό τους συμφέρον), και άλλοι στηρίζουν εκείνους που τους έχουν τάξει κάτι (προσπαθώντας να βολευτούν - «τι να κάνεις, έτσι γίνονται αυτά τα πράγματα...». Άρα, πώς και γιατί να αντιδράσει κάποιος που είναι βουτηγμένος ολόκληρος μέσα στον βόρβορο;

Η έμπρακτη υπονόμευση και αποδοκιμασία της αντιπροσωπευτικής μασκαράτας αποτελεί ηθικό χρέος κάθε ανθρώπου ο οποίος δε θέλει να συμπορεύεται με το κοπάδι των ευνουχισμένων ανθρωποειδών που κοιτάζουν μόνο τη δουλίτσα τους κι έχουν ως αυτοσκοπό να αυγατίσουν το κομπόδεμά τους.

Τέλος, η διαρκής και ακάματη εναντίωση σε όλους τους νταβατζήδες της ζωής μας είναι ο ελάχιστος φόρος τιμής σε προσωπικότητες μοναδικές που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους στην παγκόσμια ιστορία, όπως ο ισπανός αναρχικός Buonaventura Duruti (Leon 14.VII.1896 - Μαδρίτη 20.XI.1936) - τυπικό παράδειγμα ουσιαστικής συμμετοχής στα "κοινά".

Καληνύχτα, αγαπητοί "συμπολίτες" και "συνάνθρωποι"...

ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ UBER ALLES

"Οι εκτελέσεις της 3ης Μάη 1808", του Francisco Goya y Lucientes (1814), Μαδρίτη Μουσείο Prado.

Τα γαλλικά στρατεύματα κατοχής κατέπνιξαν στο αίμα λαϊκή εξέγερση που ξέσπασε στη Μαδρίτη και προχώρησαν σε μαζικές εκτελέσεις οι οποίες άρχισαν το πρωί της επόμενης μέρας και συνεχίστηκαν έως αργά τη νύχτα.

"Με ή χωρίς λόγο" (χαρακτικό αρ.2) και "Δεν υπάρχει λύση" (χαρακτικό αρ.15) από τη σειρά "Δεινά του πολέμου" του Francisco Goya y Lucientes

Σεπτέμβριος 1943. Μεσούντος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, οι ιταλικές δυνάμεις κατοχής στην Κεφαλονιά λαμβάνουν διαταγή από την κυβέρνηση της Ρώμης να σταματήσουν κάθε δραστηριότητα και να ετοιμαστούν για επιστροφή. Αμέσως, το νησί καταλαμβάνεται από γερμανούς στρατιώτες οι οποίοι συλλαμβάνουν τους Ιταλούς. Κατόπιν προσωπικής διαταγής του Χίτλερ, η Wehrmacht εκτελεί (και τους ληστεύει) εντός δύο ημερών περίπου 5.000 Ιταλούς κοντά στο Αργοστόλι, ενώ εξοντώνεται στο σύνολό της η ιταλική στρατιωτική δύναμη του νησιού (μεραρχία Acqui).

"Επωφελούνται" (χαρακτικό αρ.16) και "Δε συμφωνούν" (χαρακτικό αρ.17) από τη σειρά "Δεινά του πολέμου" του Francisco Goya y Lucientes

Οκτώβριος 2006. Η εισαγγελία του Μονάχου ανακοινώνει πως τερματίζει οριστικά τις ανακρίσεις εναντίον του Otmar Muhlhauser (τελευταίου επιζώντα γερμανού αξιωματικού), ο οποίος με την ιδιότητα του υπαξιωματικού της Wehrmacht στην Κεφαλονιά έδωσε τη διαταγή να εκτελεστούν δεκάδες αιχμάλωτοι ιταλοί αξιωματικοί. Η ανακοίνωση αναφέρει πως «(…) η πράξη του κατηγορουμένου οφείλεται στην επιβαλλόμενη υπακοή στους ανωτέρους του. Η υπακοή αυτή σε μια "εγκληματική εντολή", αν και ηθικά καταδικαστέα, είναι έκφραση "ανθρώπινης αδυναμίας", όχι όμως "κατώτερων ενστίκτων" και "πολιτικών κινήτρων". Γι’ αυτό και η πράξη του δεν αποτελεί έγκλημα πολέμου, αλλά ελαφρότερο αδίκημα "στρατιωτικού χαρακτήρα" που έχει ήδη παραγραφεί».

Θα ήταν αφέλεια και κοντόφθαλμη θεώρηση αν πιστεύαμε πως η απόφαση των γερμανών δικαστών υπαγορεύτηκε μόνο από τσιγγούνικη νοοτροπία και απροθυμία του γερμανικού κράτους να βάλει το χέρι στην τσέπη. Ασφαλώς, υπάρχει και αυτή η παράμετρος αλλά δεν μπορούμε να περιοριστούμε μόνο σε αυτήν την εξήγηση. Αν προσέξουμε τη διατύπωση του σκεπτικού, θα δούμε πως γίνεται λόγος για "επιβαλλόμενη υπακοή" (δηλαδή, αναπόδραστη και υποχρεωτική συμμόρφωση σε όλες ανεξαιρέτως τις εντολές των "ανωτέρων"), και "ανθρώπινη αδυναμία" (προέκταση και συνέπεια του προηγούμενου σημείου, που προσφέρει άφθονα και ατράνταχτα ελαφρυντικά στον φυσικό αυτουργό),"αδίκημα στρατιωτικού χαρακτήρα που έχει ήδη παραγραφεί" (ήτοι, μην εισέρχεστε σε θέματα στρατιωτικού ενδιαφέροντος και αρμοδιότητος, διότι πρόκειται για ευαίσθητα ζητήματα που αφορούν την υπόσταση και τον χαρακτήρα ολόκληρων κρατών τόσο σε καιρό πολέμου όσο και σε περίοδο "ειρήνης"). Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, και το επιχείρημα των γερμανών εισαγγελέων πως οι ιταλοί στρατιώτες ενήργησαν προδοτικά σε καιρό πολέμου και ενάντια στον γερμανοϊταλικό άξονα. Έτσι, τόσο απλά και με τη "βούλα" της παγκοσμίως "ανεξάρτητης Δικαιοσύνης", αποενοχοποιούνται πλήρως η ναζιστική επιθετικότητα και ο λαίμαργος επεκτατισμός του Τρίτου Ράιχ (χαρακτηρίζονται απλώς "πόλεμος", σα να βρισκόταν η Γερμανία σε αμυντική θέση) και, ίσως το κυριότερο, δημιουργείται ένα νομικό προηγούμενο που θα είναι άκρως χρηστικό για όλες τις αυθαιρετούσες εξουσίες σε παγκόσμια κλίμακα. Δηλαδή, το κάθε έγκλημα, μαζικό ή μικρότερης κλίμακας, θα μένει ατιμώρητο διότι οι δράστες "απλώς εκτελούσαν εντολές". Απλά πράγματα: οι "υψηλά ιστάμενοι" αναθέτουν τις βρομοδουλειές σε καλοθελητές (π.χ. στρατοί, παρακρατικές συμμορίες, κλπ.), οι πρόθυμοι εντεταλμένοι εγκληματούν υπακούοντας σε εντολές άνωθεν και, γι αυτό, ποτέ δεν τιμωρούνται. Το "έργο" το έχουμε ήδη ξαναδεί αμέτρητες φορές, είτε πρόκειται για επεκτατικούς πολέμους (από αρχαιοτάτων χρόνων με οικονομικά κίνητρα) είτε για αιματοβαμμένες και θηριώδεις δικτατορίες. Επίσης, η οποιαδήποτε βίαιη επέμβαση του οποιουδήποτε υπεροπλισμένου κράτους θα βαφτίζεται "αναγκαίος και αναπόφευκτος αμυντικός πόλεμος" και τα πολιτικοοικονομικοστρατιωτικά θα μακελεύουν ανενόχλητα και θα έχουν το "δίκαιο" με το μέρος τους.

Κι αν επεκτείνουμε λίγο ακόμη αυτό το "καχύποπτο" σκεπτικό, μπορούμε να συμπεράνουμε πως έχει γενικευμένη εφαρμογή σε όλους τους τομείς και τις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής: υπακοή χωρίς την παραμικρή αντίρρηση σε όσους (αυτοανα)κηρύσσονται "ανώτεροι" και "κυρίαρχοι" και άμεση εκτέλεση των εντολών αυτών – όποιες κι αν είναι αυτές.

"Πέθανε η αλήθεια" (χαρακτικό αρ.79) και "Κι αν αναστηθεί;" (χαρακτικό αρ.80) από τη σειρά "Δεινά του πολέμου" του Francisco Goya y Lucientes

ΤΑΚΗΣ ΤΛΟΥΠΑΣ

Την αναδρομική έκθεση "Η Ελλάδα του Τάκη Τλούπα" παρουσιάζει το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης σε συνδιοργάνωση με την Νομαρχία Λάρισας, από τις 9 Σεπτεμβρίου έως τις 29 Οκτωβρίου στο πλαίσιο των μα' Δημητρίων 2006. Η μοναδική αυτή έκθεση, η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο του κύκλου εκθέσεων του Μουσείου "Έλληνες Κλασικοί" είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς τον Φεβρουάριο του 2005, με την ευκαιρία της έκδοσης του ομώνυμου βιβλίου. Η επιμέλεια της έκθεσης είναι και του Μωϋσή Καπόν (ο οποίος είχε τη σύλληψη και ανέλαβε τον σχεδιασμό της έκθεσης) και της Βάνιας Τλούπα. Ο εκθεσιακός χώρος του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. έχει οργανωθεί σε έξι μέρη, σύμφωνα με τις ενότητες που έχουν διαμορφωθεί στην ομότιτλη έκδοση: Άνθρωπος, Περιβάλλον, Δομημένος χώρος, Αγροτικές εργασίες, Κοινωνική ζωή, Επαγγέλματα. Ο Δημήτρης Τλούπας, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της σύγχρονης ελληνικής φωτογραφίας, γεννήθηκε το 1920 στη Λάρισα, γη την οποία δεν εγκατέλειπε εύκολα. Εκεί άφησε και την τελευταία του πνοή το 2003, την Πέμπτη 8 Μαΐου το απόγευμα σε ηλικία 83 ετών από πνευμονικό οίδημα, που ακολούθησε εγκεφαλικό επεισόδιο. Ξεκίνησε την καριέρα του ως ξυλογλύπτης κοντά στον πατέρα του, αλλά κατά την περίοδο της Κατοχής στράφηκε στη φωτογραφία για να καταφέρει να επιβιώσει. Από τότε αφιερώθηκε στη φωτογραφική τέχνη, μοιράζοντας επί μισό και πλέον αιώνα τον καιρό του ανάμεσα στον βιοπορισμό και τις δημιουργικές περιπλανήσεις, αφήνοντας πίσω του ένα μοναδικό ντοκουμέντο για την αγροτική ζωή και έναν πολύτιμο λαογραφικό θησαυρό, καθώς προσπάθησε να διασώσει έναν πολιτισμό, που εξαφανίζεται. Φωτογράφισε τους βλάχικους καταυλισμούς, τους μεροκαματιάρηδες της γης, τον μόχθο του ανθρώπου της υπαίθρου, διατηρώντας αμείωτο ενδιαφέρον για το τοπίο, τη ζωή, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου του, ενώ αποτύπωσε και τον αστικό χώρο, κυρίως μέσα από φωτογραφίες της Λάρισας και των Τρικάλων. Κατέγραψε επίσης τη μοναστική ζωή του Αγίου Όρους και των Μετεώρων, με τον τελετουργικό χαρακτήρα και τους μεταφυσικούς συμβολισμούς. Αφιέρωσε τη ζωή του στην ασπρόμαυρη φωτογραφία, καθώς θεωρούσε πως "οι έγχρωμες φωτογραφίες είναι για τους Αμερικανούς και τους αφελείς", όπως έλεγε χαρακτηριστικά. Όταν δεν ασκούσε την τέχνη της φωτογραφίας για βιοποριστικούς λόγους, αφιέρωνε τον χρόνο του σε περιπλανήσεις στην ύπαιθρο για να απαθανατίσει τη ζωή του θεσσαλικού κάμπου και των βουνών της Ηπείρου. Ακούραστος οδοιπόρος, του άρεσε να αποτυπώνει τις αλλαγές στη ζωή των ανθρώπων, αλλά και την όψη των τοπίων, χωρίς να στέκεται στη γραφικότητα των εικόνων. Το φωτογραφικό λεύκωμα "Η Ελλάδα του Τάκη Τλούπα" (Εκδόσεις Καπόν, 2005) κυκλοφορεί στα ελληνικά και τα αγγλικά. Οι φωτογραφίες του Τλούπα μου προκάλεσαν αντιφατικά και αλληλοσυγκρουόμενα συναισθήματα. Κατ' αρχάς, οι φωτογραφίες αποπνέουν μια γαλήνη τόσο επιθυμητή, κι όμως, άκρως παράταιρη με τους σημερινούς ρυθμούς ζωής. Τα πρόσωπα καθεαυτά βγάζουν προς τα έξω μιαν ανεξήγητη (;) ηρεμία και φαινομενικά "δένουν" με τον περιβάλλοντα χώρο. Ενδεχομένως, οι εντυπώσεις αυτές (τελείως υποκειμενικές, πάντα) να είναι αποτέλεσμα πλάνης ή προκατάληψης και κάτω από την ελκυστική και "αθώα" επιφάνεια να κρύβονται αποκρουστικές καταστάσεις. Ίσως, αλλά εδώ μιλάμε για φωτογραφίες...

Ακόμη και οι, από τη φύση τους, σκληρές και απαιτητικές αγροτικές εργασίες που γίνονται δυσκολότερες λόγω περιορισμένων τεχνικών μέσων , μέσα από τις φωτογραφίες του Τλούπα φαντάζουν ζηλευτή ιεροτελεστία και οι συμμετέχοντες μοιάζουν αναπόσπαστο και απαραίτητο στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος - και όχι παρείσακτοι καταστροφείς όπως σήμερα... Σαφέστατα, τις δεκαετίες εκείνες η ζωή ήταν ασύγκριτα πιο διαφορετική απ' ό,τι σήμερα, με ελάχιστες ανέσεις και μέσα για την αντιμετώπιση αντικειμενικών δυσχερειών όπως οι καιρικές συνθήκες. Παρ' όλα αυτά (ή, ίσως, ακριβώς γι' αυτό), οι άνθρωποι ανέπτυσσαν την επινοητικότητά τους και βρίσκονταν διαρκώς σε φυσική και πνευματική εγρήγορση (οι υπεύθυνοι, τουλάχιστον). Πάντως, οι φωτογραφίες του Τλούπα, έχουν το χάρισμα να παρουσιάζουν ακόμη και τις δύσκολες συνθήκες ως κάτι απλό και εύκολα αντιμετωπίσιμο... Μέσα από το έργο του Δημήτρη Τλούπα, μπορούμε να δούμε (και να φανταστούμε) μια Ελλάδα που έχει σβήσει οριστικά. Μαζί με εκείνη την Ελλάδα χάθηκε και η τελευταία ελπίδα και πιθανότητα να μπορέσουν οι κάτοικοι αυτού του (από κλιματολογική και γεωφυσική άποψη) ευλογημένου τόπου να εναρμονιστούν στο φυσικό περιβάλλον, να λειτουργήσουν ως συστατικό του στοιχείο (και όχι ως ξένο κι εχθρικό σώμα όπως σήμερα) και να αντλήσουν υπερπολύτιμη γνώση και αναντικατάστατη εμπειρία που, ίσως, θα οδηγούσαν στην επιθυμητή αυτογνωσία - η οποία είναι μονίμως εξόριστη στη νήσο της ουτοπίας... Αντιθέτως πράττοντας, οι Έλληνες προτίμησαν να μαγευτούν από τις σειρήνες της ψευδεπίγραφης ευκολίας και πλανήθηκαν από τις γητειές της αχαλίνωτης υπερκατανάλωσης. "Ζούμε" γρήγορα (χωρίς να συνειδητοποιούμε τι συμβαίνει εντός μας και γύρω μας) και βρισκόμαστε διαρκώς σε εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ μας. Και, το χειρότερο είναι πως, όλα αυτά (και πολλά ακόμη) τα θεωρούμε ευλογία και πρόοδο...

ΕΝΤΙΜΟΤΑΤΟΙ ΚΑΙ ΝΟΜΟΤΑΓΕΙΣ

Σκίτσο του Ιρανού Bozorgmehr Hosseinpour

Αντιγράφουμε από την "Καθημερινή" (Κυριακή 1η Οκτωβρίου 2006, ρεπορτάζ του Γεωργίου Μαλούχου): «Στο ασύλληπτο ποσό των 1.118 δισεκατομμυρίων δολαρίων έφτασαν για το 2005 οι κάθε είδους, συμβατικές και μη, παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες, ενώ αυξητικές παρουσιάζονται οι τάσεις για το 2006, σύμφωνα με στοιχεία του εγκυρότερου ινστιτούτου στον κόσμο, του Eρευνητικού Iνστιτούτου της Στοκχόλμης για τη Διεθνή Eιρήνη (SIPRI). Aυτά τα 1.118 δισ. δολάρια αντιπροσωπεύουν το 2,5% του παγκόσμιου ακαθάριστου προϊόντος και περίπου 173 δολάρια κατά κεφαλήν δαπάνη για ολόκληρο τον πλανήτη. (...) Eπίσης, οι ερευνητές του SIPRI υπολόγισαν ότι το 2005 υπήρξε αύξηση της τάξεως του 3,4% σε σχέση με το 2004 σε πραγματικές τιμές, ενώ η αντίστοιχη αύξηση στο σύνολο της δεκαετίας 1996-2005 ήταν 34%! Tο 80% αυτής της αύξησης έρχεται από τις HΠA, χώρα που καθορίζει τις τάσεις της παγκόσμιας αγοράς. Σύμφωνα με το SIPRI, oι HΠA κρατούν στα χέρια τους το 48%, πρακτικά το μισό των ετήσιων παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών, ενώ τις ακολουθούν, με πάρα πολύ μεγάλη απόσταση που μόλις αγγίζει το 10% της αμερικανικής πίτας, το Hνωμένο Bασίλειο, η Γαλλία, η Iαπωνία και η Kίνα, με περίπου 5% η κάθε μία από αυτές τις χώρες. (...) Aπό τις 100 μεγαλύτερες βιομηχανίες παραγωγής στρατιωτικού υλικού στον κόσμο, το 63% ανήκει σε αμερικανικές εταιρείες. Όμως, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στρατιωτικού υλικού δεν είναι οι HΠA αλλά η Pωσία, που κατέχει το 31% της παγκόσμιας αγοράς των συμβατικών όπλων, με τις HΠA να ακολουθούν με το 30%, τη Γαλλία με το 9%, τη Γερμανία με το 6% και το Hνωμένο Bασίλειο με το 4% - συνολικά, η Eυρωπαϊκή Eνωση θα μπορούσε να θεωρηθεί ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας, με τα 25 κράτη- μέλη της να κατέχουν όλα μαζί το 25%». Ως βασικοί λόγοι της αύξησης των ποσών που διατίθενται για εξοπλισμούς προβάλλονται "ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας" (της ισλαμικής, εννοείται) και "η προστασία ενεργειακών στόχων" (π.χ. αγωγοί φυσικού αερίου)

Επίσης, στο "Ποντίκι" (φύλλο της 28ης Σεπτεμβρίου 2006), σε ρεπορτάζ με τίτλο «Οι 100 έλληνες ατζέντηδες όπλων», διαβάζουμε πως «από 3 έως 7 Οκτωβρίου 2006, στον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς, διοργανώνεται η 14η Defendory, το μεγάλο οπλικό παζάρι στο οποίο θα...εκτεθούν οι πενήντα μεγαλύτερες εταιρείες μεσιτείας όπλων και οι εκατό κυριότεροι ατζέντηδες του χώρου», για να μοιραστούν «το "ατελείωτο πακέτο των 26,7 δισεκατομμυρίων ευρώ, που είναι η πίτα του νέου δεκαετούς εξοπλιστικού προγράμματος».

Είναι γνωστό τοις πάσι πως η παγκόσμια βιομηχανία οπλικών συστημάτων επιτυγχάνει "τρελούς" τζίρους και ακόμη πιο "παλαβά" κέρδη, επιτρέποντας έτσι στους εμπόρους αυτούς να ζουν μέσα σε ασύλληπτη και προκλητική χλιδή και να γλεντοκοπούν επάνω στα φρεσκοσκαμμένα μνήματα των θυμάτων τους. Ο Μαμωνάς θριαμβεύει παντού και πάντα. Η αλληλοεξόντωση θεωρείται καθήκον κι επικερδής ενασχόληση (μόνο για τους έμμεσα συμμετέχοντες) και, φυσικά, πρόκειται για επενδύσεις που προσφέρουν πολλές και σίγουρες θέσεις εργασίας. Οι δε εμπορευόμενοι, θεωρούνται επιτυχημένοι επιχειρηματίες και διαβιούν ως αξιοσέβαστα μέλη μιας άμεμπτης κοινωνίας. Όπως λένε και οι "καλοί χριστιανοί", ο Θεός να έχει καλά όλον τον κόσμο!!!

Σκίτσο του Ιρανού Mohammad Amin Aghaey

ΣΥΜΦΩΝΙΚΗ ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ

Βενεζουέλα. Χώρα της Λατινικής Αμερικής με πληθυσμό περίπου 25 εκατομμυρίων κατοίκων, εκ των οποίων το 75% ζει κάτω από το όριο της φτώχειας με φυσικό επακόλουθο να κυριαρχούν τα ναρκωτικά και η εγκληματικότητα. Κι όμως, διαθέτει 57 ορχήστρες παιδιών, 125 ορχήστρες νέων και 30 επαγγελματικές συμφωνικές ορχήστρες. Πρόκειται για ένα εθνικό σύστημα μουσικής παιδείας που αποτελεί πρότυπο ακόμη και για τις πλέον ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου. Περισσότερα από 250.000 παιδιά, το 90% των οποίων ζει σε συνθήκες φτώχειας, επωφελείται από την ύπαρξη αυτών των υποδομών. Έτσι προέκυψε και η "Ορχήστρα Νέων Simón Bolivar" με αρχιμουσικό τον Gustavo Didamel και αποτελούμενη κυρίως από νέους κάτω των 20 ετών. Η ορχήστρα έχει εισπράξει άκρως εγκωμιαστικά σχόλια για τις επιδόσεις της, ενώ ως και ο Didamel παραδέχτηκε πως, αν δεν υπήρχε η μουσική, θα μπορούσε να είχε καταλήξει και ο ίδιος στους δρόμους. Η "Ορχήστρα Νέων Simón Bolivar" μπορεί να μην είναι εφάμιλλη της Φιλαρμονικής της Βιέννης, αλλά τα 100 και πλέον μέλη της ερμηνεύουν με ζήλο και ζωντάνια κάποιες από τις απαιτητικότερες συνθέσεις του συμφωνικού ρεπερτορίου. Το σημαντικότερο, όμως, είναι πως βρίσκουν μια διέξοδο και η ζωή του δρόμου δεν είναι πλέον μονόδρομος. (Πηγή: "Καθημερινή της Κυριακής" 24.IX.2006)

Valencia, πόλη της Ισπανίας. Συμφωνική ορχήστρα αποτελούμενη από 91 μουσικούς οι οποίοι προέρχονται από 25 χώρες (μόνο 17 είναι Ισπανοί), κάνουν την πρώτη τους κοινή πρόβα ερμηνεύοντας το έργο του Igor Stravinsky "Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης" καθώς και άλλες πολύπλοκες παρτιτούρες. Η παρθενική τους επίσημη εμφάνιση έχει προγραμματιστεί για τις 8 Οκτωβρίου 2006, ενώ στις 25 του ίδιου μήνα θα εγκαινιάσουν τη φετινή περίοδο όπερας με το έργο "Fidelio" του Ludwig van Beethoven. Την πολυεθνική αυτή ορχήστρα διευθύνει ο Lorin Maazel και ο μέσος όρος ηλικίας των μουσικών της (οι οποίοι επιλέχτηκαν από 5.200 υποψηφίους) είναι τα 30 χρόνια. Η Ισπανία διαθέτει 26 συμφωνικές ορχήστρες και γύρω στις δέκα ορχήστρες νέων. Αν και δεν υπάρχει ισπανική ορχήστρα που να μπορεί να συγκριθεί με τη Φιλαρμονική του Βερολίνου, της Βιέννης ή του Λονδίνου (δεδομένου ότι η Ισπανία δεν έχει τη μουσική κουλτούρα και ιστορία της Γερμανίας ή της Αυστρίας), εντούτοις, τα 25 τελευταία χρόνια (μετά την πτώση του φρανκισμού) παρατηρείται εντυπωσιακή βελτίωση σε όλους τους τομείς και αλλαγή νοοτροπίας. Όσο κυριαρχούσε το δικτατορικό καθεστώς, τις ορχήστρες αποτελούσαν δημόσιοι υπάλληλοι και το επίπεδο ήταν πολύ χαμηλό. Πλέον, οι νέοι μουσικοί πηγαίνουν για μετεκπαίδευση στο εξωτερικό κι επιστρέφουν με νέες εμπειρίες και φρέσκες ιδέες. Η δημιουργία εκ του μηδενός της εν λόγω ορχήστρας είναι κάτι εντελώς νέο και για τον αρχιμουσικό της, τον 76χρονο Lorin Maazel, παρά τη μεγάλη εμπειρία του.

Η ορχήστρα φιλοξενείται στο πολυτελές Palau de les Arts (Μέγαρο Τέχνης) το οποίο απετέλεσε τη ναυαρχίδα της πολιτιστικής πολιτικής της τοπικής κυβέρνησης (Λαϊκό – δεξιό – Κόμμα) και σχεδιάστηκε από τον Santiago Calatrava. Βεβαίως, εκ μέρους της τοπικής αντιπολίτευσης (Σοσιαλιστικό Κόμμα) εκτοξεύτηκαν σοβαρές καταγγελίες για αλόγιστη και προκλητική σπατάλη δημοσίου χρήματος. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο πως οι τιμές των συνδρομητικών πακέτων για την πρώτη περίοδο (έως και τον Δεκέμβριο του 2006) κυμαίνονται από 76 ευρώ η χαμηλότερη (για 80 θέσεις περιορισμένης ή μηδενικής ορατότητας) έως 1.254 ευρώ η πιο ακριβή. Έχουν, ήδη, προπωληθεί 7.000 συνδρομές και ο προϋπολογισμός του πρώτου τριμήνου ανέρχεται στα 16.000.000 ευρώ. (Πηγή: "EL PAÍS" 24.IX.2006)

Βαγδάτη, κατεχόμενο Ιράκ. Η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα του Ιράκ προσπαθεί με κάθε τρόπο να επιβιώσει και να παραμείνει ένας καθρέπτης της ιρακινής πολυεθνικής και πολυθρησκευτικής κοινωνίας. Οι ελπίδες των μουσικών για αναγνώρισή τους, μετά την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν το 2003, διαψεύστηκαν σύντομα. Μάλιστα, το 2003, η ορχήστρα εμφανίστηκε στο Kennedy Center της Washington ενώπιον του Bush και ορισμένα μέλη της προσκλήθηκαν στον Λευκό Οίκο. Το καλοκαίρι του 2006, τέσσερα μέλη της κατέφυγαν στη Συρία και στο Ντουμπάι, με αποτέλεσμα να απομείνουν μόλις 59 μουσικοί.

Η ορχήστρα κάνει πρόβες στην πρώην βασιλική συναυλιακή αίθουσα, στο κέντρο της Βαγδάτης, με ένοπλους φρουρούς γύρω από το κτίριο και συχνά χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Οι μουσικοί ξεμένουν από χορδές κι ελάχιστα μουσικά καταστήματα παραμένουν ανοιχτά στο Ιράκ. Επίσης, πρέπει να προσέχουν μήπως προσβάλουν τους φονταμενταλιστές μαχητές και τους ισλαμιστές γείτονες, σε σημείο να είναι υποχρεωμένοι να περνούν λαθραία τα όργανά τους στη γειτονιά, μιας και η δυτική μουσική έχει καταδικαστεί ως αντιισλαμική από κάποια ισλαμικά δικαστήρια. (Πηγή: "Καθημερινή της Κυριακής" 30.IX.2006, αναδημοσίευση από "The New York Times" – κείμενο του Edward Wong)

Ελλάδα, η χώρα με τα πολλά ονόματα (όπως Κοκκαλιστάν, Λαμπρακιστάν, Λαμογιστάν, κλπ), η οποία δε διαθέτει καμία όπερα (σε αντίθεση με την "καθυστερημένη" Τουρκία). Οι συμφωνικές ορχήστρες βολοδέρνουν και περιπλανώνται ζητιανεύοντας έναν χώρο (και, όχι σπάνια, καταλήγουν στους πιο απίθανους) για πρόβες κι επίσημες εμφανίσεις. Μόνιμα θύματα της έλλειψης μέριμνας από την πλευρά των εκάστοτε χαραμοφάηδων που παρασιτούν στα λογής υπουργεία (και, εν προκειμένω, στο ΥΠ.ΠΟ.) είναι η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (Κ.Ο.Α.), η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης (Κ.Ο.Θ.), τα Μουσικά Σύνολα της Ε.Ρ.Τ., η Εθνική Λυρική Σκηνή και, γενικά, όποιοι δημιουργούν έξω από τον εσμό των (και τηλεοπτικών) μπουζουκοελληναράδων, των γιουροβιζιονιστών και των νταλκαδιασμένων νυχτοπερπατητών. Μέσα στα πλαίσια αυτά, στις 30 Μαΐου 2005, η διοίκηση του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης (επικαλούμενη τον νόμο 2121/93) απέστειλε στα γραφεία της Κ.Ο.Θ. δύο τιμολόγια απαιτώντας το ποσό των 67.449,20 ευρώ «για τη χρήση της αίθουσας του Μεγάρου». Χονδρικά, τα τσιράκια του μεγαλοεκδότη τιμολογούν με 4.400 ευρώ την κάθε χρήση της αίθουσας. Αυτά δημοσιεύθηκαν, μεταξύ άλλων, στην "Καθημερινή" (1^η Ιουνίου 2006). Σημειωτέον πως το Μέγαρο (τόσο το Αθηνών, όσο και αυτό της Θεσσαλονίκης) επιχορηγείται από τον δημόσιο κορβανά, ήτοι από την ανηλεή φορολογία. Έγινε ο σχετικός ντόρος, η Κ.Ο.Θ. εναπόθεσε τις ελπίδες της στον τότε υπουργό Πολιτισμού και πρωθυπουργό, και την Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 2005 διαβάσαμε στον Τύπο ("Ελευθεροτυπία" και "Καθημερινή") πως η Κ.Ο.Θ. παραμένει άστεγη αλλά θα λάβει διπλάσια επιχορήγηση (1.330.000 ευρώ). Κι επιτέλους, την Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου 2006, αντικρίσαμε στην "Ελευθεροτυπία" ένα διθυραμβικό δίστηλο με τίτλο «Σπίτι για την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης». Ποιο είναι αυτό το πολυπόθητο σπίτι; μα, το παλιό κινηματοθέατρο "Παλλάς" στη λεωφόρο Νίκης 73 στο κέντρο της πόλης. Χώρος που η Κ.Ο.Θ. μίσθωσε για 15 χρόνια προς 12.000 ευρώ τον μήνα. Άραγε, αυτή η επιλογή είναι πιο συμφέρουσα (από οικονομική άποψη) από το Μ.Μ.Θ. και, εν τέλει, μπορεί να συγκριθεί το "κλουβί" του "Παλλάς" με την άνεση και την ακουστική του Μεγάρου; Ο θείος Μύρων ξέρει και, μόλις γλείψει το κόκαλο που του πέταξαν οι εκλεκτοί του φίλοι (Ζαχόπουλος, Γάκης και Σία), θα εφορμήσει για νέες κατακτήσεις και νέες υπαίθριες συναυλίες στο Θέατρο Γης, στη Μονή Λαζαριστών, στην πλατεία Αριστοτέλους, άντε και στο πάρκο της νέας παραλίας, με ποπ-κορν και πολύχρωμα μπαλόνια – ένα θέαμα για όλη την οικογένεια.

ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΣΤΑΘΜΑ

Σκίτσο του Ιρανού Amin Moayedi

Ο τίτλος από ρεπορτάζ στην "Ελευθεροτυπία" (Δευτέρα 2 Οκτωβρίου 2006): «Σκότωσε δύο με "όπλο" το Ι.Χ.». Το πλήρες κείμενο έχει ως εξής: «Φονικό όπλο έγινε όχημα στα χέρια 22χρονου, που σάρωσε τη στάση του Αγίου Σώστη στη λεωφόρο Συγγρού το βράδυ του Σαββάτου, προκαλώντας τραγωδία με δύο νεκρούς και μία βαριά τραυματία. Όλοι τους, νέα παιδιά. Τραγικό θάνατο βρήκαν ένας 23χρονος και μια 25χρονη, ενώ μια 20χρονη τραυματίστηκε σοβαρά, όταν το αυτοκίνητο του 22χρονου "καρφώθηκε" σε στάση λεωφορείου, στην Καλλιθέα. Το δυστύχημα σημειώθηκε μισή ώρα πριν από τα μεσάνυχτα, στη λεωφόρο Συγγρού, στο ύψος του Αγίου Σώστη. Οι τρεις νεαροί περίμεναν στη στάση του λεωφορείου, όταν είδαν ένα αυτοκίνητο να κατευθύνεται με μεγάλη ταχύτητα κατά πάνω τους. Αποτέλεσμα της σφοδρής σύγκρουσης ήταν να χάσουν τη ζωή τους ο 23χρονος και η 25χρονη και να τραυματιστεί σοβαρά η τρίτη κοπέλα, ηλικίας 20 ετών. Ο οδηγός τού Ι.Χ., ηλικίας 22 χρόνων, συνελήφθη. Όπως έγινε γνωστό από την Αστυνομία, δεν βρισκόταν υπό την επήρεια αλκοόλ. Σύμφωνα με τους αυτόπτες μάρτυρες, ο νεαρός οδηγός έκανε επικίνδυνους ελιγμούς και εκινείτο με μεγάλη ταχύτητα. Όπως είπαν κάποια στιγμή, έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου του και "καρφώθηκε" στη στάση. Ο 22χρονος οδηγήθηκε χθες στον εισαγγελέα, που άσκησε σε βάρος του ποινική δίωξη για "ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή και για σωματική βλάβη από αμέλεια κατά την οδήγηση". Για την υπόθεση διενεργείται προανάκριση, ενώ ο οδηγός αφέθηκε ελεύθερος».

Εν Ελλάδι, σωτήριον έτος 2006 μ.Χ. Αν ονομάζεσαι Παλαιοκώστας, είσαι ο πρώτος τη τάξει καταζητούμενος (και με τη βούλα της Interpol, παρακαλώ) διότι ληστεύεις τους αρχιληστές (συγγνώμην, τις τράπεζες ήθελα να πω...) και διότι επί σειρά ετών έχεις εξευτελίσει την εγχώρια μπατσαρία με συνεχείς διαφυγές, αποδράσεις, κλπ. Αν ονομάζεσαι Σάββας Ξηρός, (καίτοι σακάτης, τυφλός και ψυχικά ακρωτηριασμένος) σου αξίζει να σαπίσεις στα υπόγεια κάτεργα του Κορυδαλλού, διότι έτσι απαιτεί η "δικαιοσύνη" αφού αμφισβήτησες την εξουσία με λόγια και πράξεις. Αν ονομάζεσαι Γιώργος Καλαϊτζίδης, να παραμείνεις προφυλακισμένος διότι κάποιοι (εσύ ή άλλοι, δε γνωρίζω) ρεζίλεψαν τους κρανοφόρους λεβέντες του γραφικού μπατσοϋπουργού "απαλλοτριώνοντας" κράνη και ασπίδες τα οποία φωτογράφισαν κι επέδειξαν στο Indymedia. Αν ονομάζεσαι Γιάννης Δημητράκης, οφείλεις να παραμείνεις έγκλειστος διότι τόλμησες να αμφισβητήσεις το σύστημα της μισθωτής σκλαβιάς κι επιχείρησες να εξασφαλίσεις τα προς το ζην αρπάζοντας από τους άρπαγες (φτου, κακά!!! πάλι τα ίδια;). Αν ονομάζεσαι Αντώνης Ανδρουτσόπουλος (κατά κόσμον "Περίανδρος"), είσαι "χρυσαυγίτης" και ανιψιός υπουργού της χούντας, και φυγοδικείς επί επτά συναπτά έτη (κατηγορούμενος για απόπειρα ανθρωποκτονίας), να είσαι βέβαιος πως ο αξιότιμος κύριος εισαγγελέας θα εισηγηθεί να σου αναγνωρισθούν όσα ελαφρυντικά προβλέπει ο νόμος - άλλωστε, υπερασπίστηκες την τάξη και αντιτάχθηκες σθεναρά στην ερυθρά απειλή. Και αν είσαι τσόγλανος 22 ετών, οδηγείς εγκληματικά (σαφέστατα συστηματικά) και ο τρόπος σου έχει απτά αποτελέσματα, θα σου ασκηθεί η σχετική δίωξη (θα σου αναγνωρισθεί αμέλεια, φυσικά) και θα αφεθείς ελεύθερος για να ετοιμάσεις με την ησυχία σου την υπεράσπισή σου (ίσως ο δικηγόρος σου προσεγγίσει κάποιο "παρα"δικαστικό κύκλωμα και "πέσεις στα μαλακά") κατά πως ορίζει ο νόμος. Εξάλλου, δεν έκανες κάποιο έγκλημα: δεν αμφισβήτησες την καθεστηκυία τάξη πραγμάτων, ούτε ταρακούνησες τη ναρκωμένη μας συνείδηση. Συν τοις άλλοις, το πάθος σου για το τετράτροχο φετίχ σου σε κάνει ιδανικό λοβοτομημένο καταναλωτή. Καλές τύψεις, "νεαρέ"...

ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΗ ΠΑΙΔΟΚΤΟΝΙΑ

WILLIAM BLAKE: "Ο Αδάμ και η Εύα βρίσκουν το σώμα του Άβελ" (1826) Tate Gallery, Λονδίνο

Το ειδησάριο δημοσιεύτηκε στην κοσμική σελίδα της εφημερίδας "Αγγελιοφόρος της Κυριακής" την 1η Οκτωβρίου 2006, με τίτλο «Παιδική μόδα στο "Fashion - forward"». Σύμφωνα με το κείμενο, «Με 40λιλιπούτεια μανεκέν, αγόρια και κορίτσια 6 – 12 ετών, έγινε η επίδειξη παιδικής μόδας των εταιριών "Marasil" και "Mandarino" στο πλαίσιο του "Fashion - forward", τα έσοδα της οποίας προσφέρθηκαν στην ΕΛ.Ε.Π.Α.Π.». Τι εστί ΕΛ.Ε.Π.Α.Π.; Ελληνική Εταιρεία Προστασίας και Αποκατάστασης Ανάπηρων Παιδιών. Τι το μεμπτό; εν πρώτοις, απολύτως τίποτα, αλλά… Της φιλανθρωπικής εταιρείας (θυμίζει επιχειρηματικό στίβο η λέξη) ηγείται η κόρη του εκδότη της συγκεκριμένης εφημερίδας, η μήτηρ της οποίας (εκτός πολλών άλλων) είναι και επίτιμη πρόξενος της Βραζιλίας εν Ελλάδι (πώς και τι, άγνωστο). Ο δε σύζυγος της κυρίας προξένου, είναι επίσης ο πατήρ του προέδρου της Δ.Ε.Θ. και ο πενθερός λίαν ευτραφούς βο(υ)λευτή και συνταγματολόγου της πόλης (σύζυγος της θυγατρός του μεγαλοεκδότη). Η δε κυρία που επιμελείται την κοσμική στήλη της φυλλάδος, είναι δημοτική σύμβουλος με το συνδυασμό του νυν Δημάρχου της Θεσσαλονίκης και γνωστή κυρία των σαλονιών. Εδώ ακριβώς εξεγείρεται ο λαϊκιστής μέσα μου και κραυγάζει: Εντάξει, δική τους είναι η φυλλάδα, ας ευλογούν όσο θέλουν τις κοιλιές και τα προγούλια των. Προς τι, όμως, τόση υποκρισία; χρειάζονται επιδείξεις μόδας, και δη παιδιών, για να ευαισθητοποιηθεί περισσότερος κόσμος και να συνεισφέρει στους σκοπούς της εταιρείας; δεν μπορούν να βάλουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη οι παντί τρόπω προβεβλημένοι μεγιστάνες; είναι απαραίτητη η χρησιμοποίηση (θα άρμοζε, ίσως, σκληρότερη λέξη) πλασμάτων που ακόμη δεν μπορούν να λάβουν συνειδητές και υπεύθυνες αποφάσεις; μήπως τα πλάσματα αυτά προορίζονται να ενσωματωθούν στους λοβοτομημένους του μέλλοντος; αυτά είναι τα πρότυπα που οι σημερινοί γονείς θέλουν να εμφυτεύσουν στα βλαστάρια τους; Ρητορικά τα ερωτήματα… Καληνύχτα, πλησιάζουν οι εκλογές και η τοπική κοινωνία αγωνιά για το αύριο των παιδιών της…